نگاهی تازه به اسناد حکمت های نهج البلاغه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه زبان و ادبیات عرب دانشگاه رازی کرمانشاه

2 دانشجوی کارشناسی ارشد ادبیات عرب دانشگاه رازی کرمانشاه

چکیده

سیدرضی برای سخنانی که از حضرت علی(ع) در نهج­البلاغه نقل کرده است، سند و مدرکی نیاورده است. با آنکه فصاحت و بلاغت علی(ع) برای عام و خاص امری بدیهی است، و بازتاب آن در نثر و نظم عربی و فارسـی روشن­تر از خورشید است، این امر از دیرباز موجب شده است برخی از علمای اهل سنت و در این اواخر برخی مستشرقـین و پـژوهشگران عرب در صحت انتساب این کتاب به علی(ع) تردید روا دارند. به همین سبب صاحب­نظران شیعه، تلاش گسترده­ای برای نشان دادن اسناد و مدارک نهج­البلاغه مبذول داشته­اند، دانشمندانی چون کاشف­الغطا، امتیاز علی­خان عرشی، عبدالزهرا حسینی، محمدمهدی جعفری و محمد دشتی، تلاش بسیار کرده­اند که با اشاره به منابع شیعه و اهل سنت صحت انتساب این حکمت­ها را به علی(ع) نشان داده هر یک سعی کرده­اند نقایص تحقیقات گذشتگان را کامل کنند. پژوهشگران این عرصه با وجود تلاش بسیار، موفق به کشف منابع بسیاری از سخنان منسوب به علی(ع) نهج­البلاغه نشده­اند. در این پژوهش­ها به سبب محدودیت­های مختلف از جمله عدم دسترسی به منابع عربی نقایص متعددی دیده می­شود که سخت نیازمند به بازنگری و بررسی مجدد است از جمله در این تحقیقات منابعی دیده می­شود که بعد جمع­آوری نهج­البلاغه نوشته شده­اند بسیاری از آنها از منابع شیعه است که از نظر اهل سنت و مخالفان  قابل قبول نیست، برخی دیگر وجود خارجی ندارند و یا حـکمت را به شخصی غیر از عـلی(ع) نسبت داده­اند. در ایـن مقـاله ضمن نقد کتـاب­های اسنـاد نهج­البلاغه، با بررسی 250 حکمت از 480 حکمت منسوب به علی(ع) در نهج­البلاغه (حکمت­های شماره 1 تا 250) به اسناد و مدارکی از منابع اهل سنت (به­منزله خوشتر آن باشد که سر دلبران گفته آید در حدیث دیگران)، دست یافته­ایم که دیگر پژوهشگران و صاحب­نظران این امر به آن اشاره نکرده­اند. حاصل این پژوهش ارائه اسنادی از کتب اهل سنت است که برای اولین بار، صحت اسناد 100 حکمت از 250 حکمت اول نهج­البلاغه را به علی(ع) اثبات می­کند.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A New Look into the Speech References of Nahj-ol-balagha

نویسندگان [English]

  • vahid sabzianpoor 1
  • farzaneh fatahian 2
چکیده [English]

Sayyed Al-Radhi has not brought any reference nor evidences for the speeches, which he has quoted from Imam Ali (AS) from Nahj-ol-balagha. Whilst Ali’s (AS) eloquence and oratory is evident to the plebeian and noble, this matter has caused some Sunni scholars, and recently, some Orientalists and Arab researchers to suspect the authenticity of this book to Imam Ali (AS). Because of that Shia pundits have made widespread efforts into presenting the reference and evidence of Nahj-ol-balagha. Sapients such as “Kashef-ul-Qeta, Imtiyaz Ali khan Arshi, Abdul Zahra Hussaini, Muhammad Mahdi Ja’fari and Muhammad Dashti” have made so many efforts to depicting the authenticity of these speeches to Imam Ali (AS) by hinting to Shia-Sunni sources, each has tried to complement others’ researches. Researchers of this field have failed to find so many Nahj-ol-balagha speeches of Imam Ali (AS), despite all their efforts. Through these researches, numerous defects are observed because of various restrictions such as inaccessibility to Arabic sources which strongly require rectification and further reviewing. For instance, through these researches some sources have been observed which have been written after the gathering of Nahj-ol-balagha, in which most of them are from Shia sources that are ineligible based on Sunni and opponents point of view, while others do not exist or attribute the speeches to someone except Ali (AS). This study scrutinizes the Nahj-ol-balagha evidence references by studying 250 sayings from the 480 speeches attributed to Imam Ali (AS) which this research has gathered from Sunni resources and documents, (sayings No. 1-250) which other researchers and pundits have never brought into light. According to the poem “The lover’s secret that’s been kept concealed, is best through tales of other loves revealed.” The result of this research is that for the first time by this research; the evidence’s authenticity of 100 Nahj-ol-balagha sayings of Imam Ali (AS) from Sunni books will be presented and will be proved.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Imam Ali(AS)
  • Nahj-ol-Balagha
  • speeches
  • Reference and Evidences of Nahj-ol-balagha