تحلیل رمزگان‌های زبانی در خوانش نامه 53 نهج‌البلاغه با تأکید بر رویکرد نشانه‌شناختی پی‌یر گیرو

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

2 استادیار، گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

3 استاد، گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

4 دانشیار، گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

چکیده

متن‌ها همواره برای تفسیر باز هستند، اما به‌کارگیری رمزگان، توانش زبانی است که خوانشی متفاوت و فعالانه‌تر از متن، ارائه می‌دهد و شاخه‌ای از نشانه‌شناسی بر پایۀ نقد ادبی است. رمزگان‌ها، ظرفیت‌های بالقوۀ متن را بالفعل کرده و با رمزگشایی، معانی نهفتۀ متن آشکار می‌شوند. روش این پژوهش، توصیفی – تحلیلی با تأکید بر رویکردنشانه‌شناختی است که در پرتو آن به بررسی رمزگان­های زبانی نامۀ 53 نهج‌البلاغه بر اساس نظریۀ پی‌یر گیرو پرداخته شد تا بدین ترتیب مشخص شود که رمزگان‌های زبانی گیرو در تبیین محتوای فرمانِ حکومتی این نامه و در بیان روابط بین کارگزاران و مردم به چه صورت به­کار رفته‌اند. در نهایت مشخص گردید که نشانه‌های زبانی نامۀ مذکور، حاصل تعامل رمزگان‌های منطقی، زیبایی‌شناسی و اجتماعی است که در سه محورِ تحکم شدید فرمانده به نیروی زیردستش، خطرهای تهدیدگر نظام سالم حکومت و ترکیب خدایی - انسانی حکومت‌داری، تجلی یافته‌اند. رمزگان‌های منطقی نامه، نشانه‌ها و علائمی هستند که به جنبه‌های انسانی پرداخته و امور واضح و عینی هستند که بر اساس عقل و منطق انسانی پذیرفته می‌شوند و در اکثر موارد حول محور عدالت که یک استراتژی سیاسی و برنامۀ اجتماعی لازم‌الإجراست، می‌چرخند. رمزگان‌های زیبایی‌شناسیِ نامه در اسلوب‌های بلاغیِ مجاز، استعاره، کنایه و تشبیه تجلی‌دهندۀ ارتباط بین ادبیات و هنر است و اصول ارتباط بین حاکم و رعیت را با صورت‌های بلاغی بیان کرده‌اند. رمزگان‌های اجتماعی نامه، شامل دین، گروه‌های شغلی، نام، القاب و لحن کلام است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

An analysis of linguistic codes in reading 53rd letter of Nahj al-Balagha with an emphasis on Pierre Giraud’s semiotics approach

نویسندگان [English]

  • fahimeh ghorbani 1
  • Ali Doodman Kushki 2
  • Ali Salimi 3
  • Mohammadnabi Ahmadi 4
1 PhD student of Arabic language and literature, faculty of literature and humanities, Razi University, Kermanshah, Iran
2 Assistant Professor, Department of Arabic Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities, Razi University, Kermanshah, Iran
3 Professor, Department of Arabic Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities, Razi University, Kermanshah, Iran
4 Associate Professor, Department of Arabic Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities, Razi University, Kermanshah, Iran
چکیده [English]

Texts are always open to interpretation, but the use of codes is a linguistic ability, a branch of semiotics based on literary criticism that offers a different and more active reading of the text. Codes actualize the potential capacities of the text and decoding reveals its latent meanings. The method of this research is descriptive-analytical, with an emphasis on the semiotic approach. Through this approach, an investigation was conducted on the linguistic codes of the 53rd letter of Nahj al-Balagha, based on the theory of Pierre Guiraud. The aim was to determine how Guiraud's linguistic codes were employed in explaining the content of governmental command in this letter and in expressing the relationships between officials and the people. It was finally determined that the linguistic signs of the mentioned letter are the result of the interaction of logical, aesthetic and social codes manifested in three axes; the commander has strong control over the forces under his command; Threatening dangers to a healthy government system; and the divine-human combination of governance. Logical codes in letter include the signs that deal with the human aspects and are clear and objective and are accepted based on human reason and logic and in most cases revolves around justice as a political strategy and a necessary executive plan. The aesthetic codes of the letter in the permitted rhetorical styles, metaphor, irony, and simile express the relationship between literature and art; they have expressed the principles of the relationship between the ruler and the subjects with rhetorical forms. Social codes of the letter, include religion, occupational groups, names, titles and tone of speech.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Nahj al-Balagha
  • Codes
  • Semiotics
  • Pierre Giraud

مراجع

  • ابن­ابی­الحدید، عبدالحمید بن هبة­الله (1404). شرح نهج‌البلاغه. الطبعة الثالثة. قم: منشورات مکتبة آیت‌الله العظمی المرعشی النجفی.
  • ابن­فارس، ابی­الحسین احمد (1979). مقاییس­اللغة. دمشق: دارالفکر.
  • احمدی، بابک (1370). ساختار و تأویل متن؛ نشانه­شناسی و ساختارگرایی. تهران: نشر مرکز.
  • بحرانی، ابن­میثم (1999). شرح نهج­البلاغه. بیروت: دارالثقلین.
  • ثانی، قدور عبدالله (2004). سیمیائیة الصورة: مغامرةٌ سیمیائیةٌ فی أشهر الإرسالیات البصریة فی العالم. وهران: دارالغرب للنشر و التوزیع.
  • الجرجانی، ابوبکر عبدالقاهر (2004). دلائل الإعجاز. تعلیق: محمود محمد شاکر. مصر: مکتبة الخانجی.
  • جنکینز، ریچارد (1381). هویت اجتماعی. ترجمۀ تورج یاراحمدی. تهران: نشر و پژوهش شیرازه.
  • چندلر، دانیل (1387). مبانی نشانه­شناسی، ترجمۀ مهدی پارسا. تهران: انتشارات سوره مهر.
  • خاقانی اصفهانی، محمد و قاسم پیوندی، زهرا (1390). بررسی سبک­شناختی فرمان حکومتی امام علی(ع) به مالک اشتر. فصلنامه کتاب قیم، سال اول، شماره 3، 129-144.

- دینه­سین، آنه­ماری (1380). درآمدی بر نشانه­شناسی. ترجمۀ مظفر قهرمان. آبادان: نشر پرسش.

  • راوندی، سعیدبن هبةالله (1406). منهاج‌البراعة فی شرح نهج‌البلاغة، قم: مکتبة آیت الله المرعشی العامة.
  • سجودی، فرزان (1387). نشانه­شناسی کاربردی. تهران: نشر علمی.
  • سوسور، فردینان دو (1392). دورۀ زبان­شناسی عمومی. ترجمه کوروش صفوی. تهران: هرمس.
  • سیبیاک، تامس آلبرت (1391). نشانه­ها درآمدی بر نشانه­شناسی. ترجمه محسن نوبخت. تهران: انتشارات علمی.
  • شرتونی، رشید (1383). مبادی العربیة فی الصرف و النحو. تهران: اساطیر.
  • صفوی، کوروش (1393). آشنایی با نشانه­شناسی ادبیات. تهران: نشر گیسوم.
  • ---------- (1377). زبان­شناسی و ادبیات (تاریخچه چند اصطلاح). تهران: انتشارات هرمس.
  • فرحان الطائی، نعمة دهش (2011). نهج­البلاغه فی ضوء اللغة الإجتماعی، نعمة رحیم کریم العزاوی. کلیة التربیة - ابن رشد. جامعة بغداد.
  • فیض­الاسلام اصفهانی، علی نقی (1368). ترجمه و شرح نهج البلاغه. تهران: انتشارات فقیه.
  • قائمی، مرتضی و محمدی، مریم (1400). رابطه صدای دستوری و اندیشه نویسنده (در نامه امام علی علیه‌السلام به مالک اشتر نخعی). فصلنامه پژوهشنامه نهج­البلاغه، سال نهم، شماره 36، 61-82.

DOI: 10.22084/NAHJ.2021.24954.2714

  • گیدنز، آنتونی (1378). تجدد و تشخص: جامعه و هویت شخصی در عصر جدید. ترجمۀ ناصر موفقیان. تهران: نشر نی.
  • گیرو، پی­یر (1380). نشانه­شناسی. ترجمۀ محمد نبوی. تهران: آگاه.
  • ون لیوون، تئوون (1395). آشنایی با نشانه­شناسی اجتماعی نگین­های زبان­شناسی. ترجمه محسن نوبخت. تهران: نشر علمی.
  • مصطفوی، حسن (1385). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم. تهران: مرکز نشر آثار العلامه المصطفوی.
  • مغنیه، محمدجواد (1979). فی ظلال نهج‌البلاغه. الطبعة الثالثة. بیروت: دارالعلم للملایین.
  • هال، استیوئرت (1393). معنا، فرهنگ و زندگی اجتماعی. ترجمۀ احمد گل­محمدی. چاپ دوم. تهران: نشر نی.
  • Danesi, M.(2004).Messages,Signs,andMeanings: ABasicTextbookin Semiotics and 3rd ed. Toronto: Canadian scholars Press.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار