نقد شبهات قفاری درباره نص امامت علی(ع) در نهج‌البلاغه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکتری علوم و معارف نهج‌البلاغه، دانشگاه پیام‌نور، تهران، ایران

چکیده

شیعۀ امامیه معتقد به وجوب وجود امام در همۀ زمان‌هاست و نص آشکار را در کنار عصمت برای همۀ امامان واجب می­داند و بر اساس این دیدگاه نص یکی از دلایل اثبات امامت است و امامت بدون معجزه اثبات نمی­شود، مگر با وجود نص و توقیف رسول (ص) بر شخص آن امام. در کتاب‌های قفاری و بر اساس مستندات وی - که آنها را برگرفته از منابع معتبر شیعی می­داند-، این دیدگاه شیعه به شکل‌های مختلف انکار شده است و ازجمله دلایل وی تعدادی از گفته­ها و نوشته­های علی(ع) در نهج­البلاغه است. پژوهش حاضر بر پایه سیاق کلام در نهج­البلاغه و به روش تحلیلی-توصیفی و با بررسی تاریخی-سندی مستندات قفاری، درصدد برآمد تا میزان اعتبار نوشته­های وی را در موضوع نص مورد بررسی قرار داده و آنها را تحلیل کند. با توجه به بررسی­های به‌عمل‌آمده، قفاری همچون دیگر پیشینیان خود و با توجه به نوشته­های آنها، تقطیع و گزینش قسمتی از کلام حضرت را در جهت اهداف خود اصل قرار داده و بدون توجه به سیاق و صدور کلام دیدگاه خود را بیان داشته است. همچنان‌که نتیجه تحلیل دیدگاه مخاطبان حضرت، برخلاف گفته­های وی است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Criticism of Ghafari's doubts about the text of the Imamate of Ali (AS) in Nahj al-Balagha

نویسنده [English]

  • Azam Hosseinpourasl
Ph.D., Nahj al-Balagha Science and Education, Payam Noor University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Shia Imamia believes in the necessity of the existence of an imam in all times and considers the clear text to be obligatory for all imams, along with infallibility and according to this view, the text is one of the reasons for proving the imamate, and the imamate is not proven without a miracle, unless there is a text and the arrest of the Messenger (PBUH) on the person of that Imam. In Ghefari's books and based on his documents - which he considers to be taken from authentic Shia sources -, this Shia point of view has been denied in various ways, and among his reasons are a number of the sayings and writings of Ali (a.s.) in Nahj. It is al-Balagha. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Doubts in Nahj al-Balagha
  • Qefari
  • Alavi text
  • Imamat in Nahj al-Balagha
  • Imam Ali (A.S.)

مراجع

  • ابن‌ابی‌الحدید، عبدالحمیدبن­هبة الله. (۱۳۸۵ق). شرح نهج­البلاغة، تحقیق: محمدابوالفضل ابراهیم، قاهره:‌ دار إحیاء الکتب العربیة، چاپ: دوم.
  • ابن‌الأثیر، علی‌بن‌أبی­الکرم. (1417). الکامل فی­التاریخ، تحقیق: عمر عبدالسلام تدمری، بیروت-لبنان: دارالکتاب العربی.
  • ابن­سعد. (۱۴۱۰). الطبقات الکبری، تحقیق: محمد عبدالقادر عطا، بیروت:‌ دارالکتب العلمیة.
  • ابن‌کثیر، اسماعیل بن عمر. (بی­تا). تفسیر القرآن العظیم، بیروت: دارالکتب العلمیه.
  • ابن­هشام. (1415ق). سیره ابن­هشام، بیروت: دار احیاء­التراث العربی.
  • ابوالفدا، اسماعیل بن محمد.(1420ق). کشف الخفاء و مزیل الالباس، تحقیق: عبدالحمید بن احمدبن یوسف بن هنداوی؛ بی­جا: المکتبه العصریه.
  • البخاری­الجعفی، محمدبن­إسماعیل­أبوعبدالله. (1422هـ). صحیح البخاری، محقق: محمدزهیر بن ناصر الناصر؛ بی­جا؛ دار طوق النجاة.
  • بلاذری، أحمدبن‌یحیی. (1417). جمل من انساب الأشراف، تحقیق: سهیل زکار و ریاض زرکلی، بیروت:‌ دارالفکر.
  • بیهقی، احمدبن حسین. (بی­تا). سنن الکبری، بیروت: دارالفکر.
  • تتوی، قاضی­احمد. (۱۳۸۲). تاریخ الفی. بی­جا: انتشارات علمی و فرهنگی.
  • جعفری، سید محمدمهدی. (1380-1381). پرتوی از نهج‌البلاغه، ‏تهران: سازمان‏ چاپ‏ و انتشارات ‏وزارت ‏فرهنگ‏ و ارشاد اسلامی، چاپ: دوم.
  • حرعاملى، محمدبن‌حسن. (1425ق‏). إثبات الهداة بالنصوص و المعجزات‏، بیروت: اعلمى.
  • الحسنی، نبیل. (1434). قوفاة رسول الله(ص)قبره وروضته بین اختلاف أصحابه واستملاک أزواجه کربلاء: العتبة الحسینیة المقدسة، قسم الشؤون الفکریة و الثقافیة.
  • حسین‌پور اصل، اعظم و بهروز صمد. (۱۴۰۰). «نقد و تحلیل دیدگاه شکری آلوسی دربارۀ نامه ششم نهج‌البلاغه». پژوهشنامة علوی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال دوازدهم، شماره اول، ۹۴-۹۶.
  • دینوری، ابوحنیفه احمدبن داود. (1368). اخبار الطوال، محقق: عامر، محمد عبدالمنعم؛ قم: منشورات الشریف­الرضی.
  • دولت­آبادی، معصومه. (۱۳۹۲). «امامت علی(ع) در نهج­البلاغه: نص یا بیعت؟». پژوهشنامة علوی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال چهارم، شمارة اول، 1-32.
  • زمخشری، محمود بن عمر. (بی­تا). الکشاف عن حقائق غوامض­التنزیل و عیون­الاقاویل فی وجوه­التأویل، مصحح: مصطفی حسین احمد، بیروت: دارالکتب العربی.
  • سرخسی، محمد بن احمد. (1414ق). المبسوط، بیروت: دارالمعرفه.
  • سبحانی، جعفر. (1424). ﺣﻮار ﻣﻊ اﻟﺸﻴﺦ صالحﺑﻦ ﻋﺒﺪاﷲ اﻟﺪروﻳﺶ ﺣﻮل­تأملات فی نهج­البلاغه، قم: مؤسسه امام صادق(ع)، چاپ دوم.
  • سیوطی، جلال­الدین. (1411ق). تاریخ الخلفا، قم: منشورات شریف­رضی.
  • طبری، عمادالدین حسن­بن­علی. (بی­تا). کامل­البهایی(تعریب)، تعریب و تحقیق: شعاع­فاخر محمد. قم: المکتبه­الحیدریه.
  • طبری محب­الدین، احمدبن عبدالله. (1426ق). مناقب الامام امیرالمومنین علی بن­ابی طالب(علیه­السلام) من الریاض­النضره،تحقیق: محمدباقر محمودی، قم: بوستان­کتاب.
  • عابدی، احمد. (1390). توحید و شرک در نگاه شیعه و وهابی، تهران: مشعر.
  • عبدالصمد، عبدالقادر. (1422). الرّد على کتاب أُصول مذهب­الشیعة الامامیة الاثنی عشریة للقفاری، بیروت: دار‌الوحدة الإسلامیه.
  • قزوینی، محمدحسین. (1434ق). نقد کتاب أصول مذهب­الشیعه، قم: مؤسسه ولی‌عصر.
  • قفاری، ناصر بن­عبدالله. (1414هـ). أصول مذهب­الشیعة الإمامیة الإثنی عشریة-عرض ونقد، بی‌جا: بی­نا.
  • ----------------. (1428). مسألة التقریب بین أهل السنةوالشیعة، چاپ دوم، بی­جا: دار طیبة ‌للنشر و التوزیع.
  • کراجکى، محمدبن­على. (1421ق)‏. التعجب من أغلاط­العامة فی­مسألةالإمامة، مصحح: حسون، کریم­فارس‏، قم: دارالغدیر.
  • مجلسى، محمدباقر بن محمدتقى‏. (1403ق). بحار الأنوار، محقق: جمعى از محققان‏‏، ‏چاپ: دوم‏، بیروت: دارإحیاءالتراث العربی.
  • مطهری، مرتضی. (1389). سیری در نهج­البلاغه، تهران: صدرا.
  • مغنیة، محمدجواد. (1358). فی ‏ظلال ‏نهج‏البلاغة، ‏چاپ: سوم، بیروت: دارالعلم‏للملایین.
  • مفید، محمدبن­محمد. (1413ق). الفصول­المختارة، محقق: علی میرشریفى، قم: کنگره شیخ مفید.
  • --------------. (1414ق). الجمل والنصرة لسیدالعترة فی حرب­البصرة، قم: کنگره شیخ­مفید.
  • مکارم شیرازی، ناصر. (1386). پیام امام امیرالمومنین علیه‌السلام. تهران: دار الکتب الاسلامیه‌.
  • منتظری، حسینعلی. (بی­تا). درسهایی از نهج‌البلاغه؛ تهران: سرایی.
  • الموسوى، فخاربن­معد. (1410ق). إیمان أبی­طالب. محقق: بحرالعلوم، محمد. قم: دارسیدالشهداء للنشر.
  • نراقی، مهدی بن ابی­ذر. (1380). شهاب ثاقب در اثبات امامت حضرت علی(ع)، قم: کنگره بزرگداشت محققان ملامهدی و ملا احمد نراقی.
  • نصربن مزاحم. (1404ق‏). وقعة صفین‏، محقق: هارون، چاپ: دوم‏‏، عبدالسلام محمد. قم: مکتبة آیة‌الله المرعشی النجفی‏.
  • النویری، شهاب­الدین أحمدبن عبدالوهاب. (1423). نهایة الأرب فی فنون­الأدب، القاهرة: دارالکتب والوثائق القومیة.
  • هیثمی، ابوالحسن نورالدین علی بن ابی­بکر. (1412ق). مجمع­الزوائد و منبع­الفوائد، بیروت: دارالفکر.
فصلنامه پژوهشنامه نهج البلاغه
دوره 10، شماره 37
خرداد 1401
صفحه 141-163

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار