شاخصها و نسبت مشروعیت مردمی و دینی حکومت در نهج البلاغه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار علوم سیاسی دانشگاه شیراز

چکیده

«مشروعیت سیاسی» یکی از مفاهیم بنیادین در علوم اجتماعی و سیاسی است و به مثابه مهم­ترین ضرورت و الزام سیاسی برای استمرار و تثبیت حکومت­ها تلقی می­شود؛ این مفهوم با سه شاخص مهم یعنی خاستگاه حقانی و قانونی حکومت و حکمرانان، رضایت عمومی نسبت به حکومت و کارآمدی شناخته می­شود. در نهج­البلاغه، جامعه و حکومت نه از منظر سکولار  یا تقابل جامعه مدرن در مقابل جامعه سنتی بلکه در چارچوب اصول و آموزه­های اسلامی– قرآنی و سنت پیامبر اکرم(ص) نگریســته می­شود. شاخص­های مشروعیت و دموکراسی در نهج­البلاغه تنها در چارچوب دینی- اسلامی  بیان شــده­اند و برخی از ساز و کارهای دموکراسی نیز بیان شده­اند. در نهج­البلاغه، بین مشروعیت سنتی - دینی و مشروعیت مردمی و قانونی حکومت رابـطه­ای طولی هست، به این معنی که مشروعیت سنتی و دینی، جوهره و مبنای اصلی شکل­گیری یا برای ثبوت حکومت اسلامی است و مشروعیت مردمی- قانونی در ذیل مشروعیت دینی و تنها برای عینیت یافتن یا تحقق حکومت است. این در حالی است که در دموکراسی­های سکولار، تنها مبنای مشروعیت برای حکومت، از نوع عقلایی - قانونی یا مردمی است نه مشروعیت الهی.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Indices and the Ratio of Popular and Religious Legitimacy of Government in Nahjolbalagheh

نویسنده [English]

  • Khalil Sardarnia
چکیده [English]

Political legitimacy is one of the basic concepts
in socio-political sciences and is seen as important necessity and political
obligation for continuation and consolidation of governments; the indices of
this concept consist the divine and legal genesis of government and governors,
general consent and efficiency of government. 
In Nahjolbalagheh, society and government is attituded in the framework
of Islamic principles and procedure (Sonnat) of dignified Prophet (peace be
upon him) not on secular aspect and duality of modern and traditional society.
In Nahjolbalagheh, indices of legitimacy and democracy have been explained only
in the traditional and religious framework as well as some of the mechanisms of
democracy.  In Nahjolbalagheh, there is a
longtitudinal relation between popular- legal and religious legitimacy, means
that the religious legitimacy is the core and basic foundation for verification
of Islamic government and the other type of legitimacy is only for the
fulfilment or executing of government. But in secular democracies, the only
foundation of legitimacy is the rational-legal type not divine and religious.

کلیدواژه‌ها [English]

  • : Nahjolbalagheh
  • Political Legitimacy
  • Rational-legal Legitamacy
  • Divine and Religious Legitimacy
  • efficiency