تحلیل بُعد حسی ادراکی گفتمان در خطبه نهم نهج‌البلاغه با تکیه بر ترجمه موسوی گرمارودی در بستر نشانه-معناشناسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه سمنان

2 دانشجوی کارشناسی ارشد مترجمی زبان عربی دانشگاه سمنان

چکیده

نشانه – معنی­شناسی با پشت سر گذاشتن، نشانه‌شناسی ساختارگرا که قائل به رابطه‌ای دوسویه و پدرسالارانه بود، وارد مرحله‌ای جدید شد که در آن، کنشگر گفتمانی، پیوسته مرزهای معنایی را جابه‌جا می‌کند. درنتیجه نشانه‌ها به‌جای داشتن ساختار وارد فرآیند می‌شوند؛ بر این اساس، ثبوت معنایی و انجماد نشانه‌ها جای خود را به نشانه‌های سیال، متکثر و پویا می‌دهند. در این پژوهش با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، چگونگی شکل‌گیری گفتمان در خطبه نهم نهج‌البلاغه بر مبنای بُعد حسی ‌- ادراکی گفتمان و انعکاس آن در ترجمۀ سیدعلی موسوی گرمارودی نشان داده شد تا صحت و نقص و چگونگی ترجمۀ نشانه ‌- معناهای حسی در دالان ترجمة یاد شده برای رسیدن به راهروی معنایی متناسب با متن مبدأ، مشخص شود. یافته‌های پژوهش این نکته را نشان می‌دهد که توجه به بُعد نشانه – معنی­شناسی در دالان ترجمه، باعث شناسایی ارزش معنایی دال‌ها و انتقال درست آن‌ها می‌شود. امری که در ترجمۀ گرما رودی علی­رغم محاسن زیادش کمتر مدنظر قرار گرفت است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Sensory dimensional analysis of the ninth sermon of Nahjolbalaghe and its translation into the semantics signifier (Research sample: translation by Seyed Ali Mousavi Garmaroudi)

نویسندگان [English]

  • aliakbar noresideh 1
  • roghayeh poorbairam alvares 2
1 Assistant Professor of Arabic Language and Literature at Semnan University
2 Student Arabic Translation Masters
چکیده [English]

Symbolism-semantics, bypassing classical semiotics, which considered the production and interpretation of meaning to be a two-way patriarchal relationship, entereda new stage, the continuous discourse activist shifting the semantic boundaries. In this new knowledge, the semantic assertion and the freezing of signs place their place in fluid, dynamic and dynamic signs. In this research, using a descriptive analytical method, how the discourse was fetched in the ninth sermon of Nahjulbalaghe on the basis of senses with the help of sensory-perceptual dimension, it was investigated and shown how senses are the main basis for the formation of discourse, then the reflection of this dimension of discourse in the translation Seyyed Ali Mousavi-Garmaroodi was evaluated to determine the authenticity and defect of the translation of sign-sensory meanings in the translation corridor for reaching the semantic corridor. The findings of the research show that attention to the sign-semantics of the word in translation makes it possible to identify the semantic value of the signatures and their correct expressions. The way in which the interpreter has neglected to pay attention to it and, consequently, to equal representation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sign-Semantics
  • Sensory-Perceptual Dimension
  • sermon No. 9
  • Nahjolbalaghe
  • Translated
  • Garmaroudi
- اقبالی، عباس. (1397). «نشانه‌شناسی و تحلیل فرامتنی برخی از کنایات نهج‌‌البلاغه»، دوفصلنامه حدیث‌پژوهی، شماره 18، 239-256.
- آلگونه جونقانی، مسعود. (1396). «پژوهشی در باب نظری انفصال و اتصال گفتمانی»، دوفصلنامۀ روایت‌شناسی، شماره 1، 25-1.
- آیتی، اکرم. (1392). «مانلی نشانۀ سیال بررسی نشانه-معناشناختی شعر مانلی نیما یوشیج»، مجلۀ شعر پژوهشی، 5(4)، 16-1.
- پاکتچی، احمد و شعیری، حمیدرضا. (1394). «تحلیل فرآیندهای گفتمانی در سورۀ قارعه با تکیه ‌بر نشانه-شناسی تنشی»، دوماهنامۀ جستارهای زبانی، 39-68‌.
- پراندوجی، نعیمه و محتشم، معصومه. (1397). «استعاره‌های شناختی و تأثیر آن در ترجمه نهج‌البلاغه»، دوفصلنامۀ پژوهش‌های ترجمه در زبان و ادبیات عربی، 18، 38-9.
- توحیدلو، یگانه و شعیری، حمیدرضا. (1396). «تحلیل نشانه-معناشناسی دروغ: لغزندگی نظام آیکونیک زبان در قصه عامه»، ویژه‌نامه قصه‌شناسی، 12، 110-86.
- حجتی­زاده، راضیه و سیدان، الهام. (1394). «تحلیل نشانه –معناشناختی دیدن و پدیدارهای دیداری در کشف الأسرار و کاشفات روزبهان بقلی»، دوفصلنامۀ ادبیات عرفانی،13(7)، 64-42.
- حسن­زاده، میرعلی عبدالله و کنعانی، مریم. (1390). «معناشناسی گفتمانی در شعر قیصر امین­پور»، پژوهش‌های ادب عرفانی گوهر گویا، 2، 136-115.
- حسینی اجدادکی­نیا، سید اسماعیل. (1395). «بررسی و تحلیل زیبایی‌شناختی خطبه جهاد»، پژوهشنامۀ نقد ادبی و بلاغت، 2، 36-19.
- داودی مقدم، فریده. (1393). «تجزیه‌وتحلیل ادبی زبان داستان قرآنی موسی(ع) و خضر از منظر نظام‌های گفتمانی»، فصلنامۀ علمی-پژوهشی پژوهش‌های ادبی-قرآنی، 133-59.
- رادمنش، شبنم­السادات و شعیری، حمیدرضا. (1392). «بررسی نشانه-معنا شناسانه رابطه عنوان با اثر نقاشی (مطالعه موردی تداوم خاطره اثر سالوادور دالی و جیغ اثر ادوارد مونش)»، فصلنامه تخصصی نقد ادبی، شماره 24، 30-7.
- روحی جهرمی، فاطمه؛ زارع، حسین و آخوندی، لیلا. (1396). «رابطۀ زبان بدن با ادراک تعامل اجتماعی»، دوفصلنامۀ علمی پژوهشی شناخت اجتماعی، شماره اول، 60-42.
- زیرک، ساره. (1395). «نشانه - معناشناسی عاطفی گسست و انسداد گفتمانی در داستان حسنک وزیر»، نقد و نظریۀ ادبی، شماره یک، 91-76.
- سلطانی، سید علی‌اصغر و تفرشی، امیرعلی. (1394). «تحلیل گفتمان برنامه‌های تولیدی شبکه من و تو»، فصلنامه مطالعات رسانه‌های نوین، 164-125.
- شعیری، حمیدرضا. (1395). تجزیه‌وتحلیل نشانه-معناشناختی گفتمان، چاپ سوم، تهران: سمت.
- -----------. (1388). «از نشانه‌شناسی ساختارگرا تا نشانه-معناشناسی گفتمانی»، فصلنامۀ تخصصی نقد ادبی، شماره 8، 33-51.
- -----------. (1389). «رابطۀ نشانه‌شناسی با پدیدارشناسی، با نمونۀ تحلیلی از گفتمان ادبی-هنری»، ادب پژوهی، شمارۀ سوم، 81-61.
- -----------. (1385). «نشانه‌های تصویری از نوسان تا تکثیر»، پژوهشنامۀ فرهنگستان هنر، شماره یک، 13-27.
- -----------. (1395). نشانه-معناشناسی ادبیات: نظریه و روش تحلیل گفتمان ادبی، چاپ اول، تهران: دانشگاه تربیت مدرس: مرکز نشر آثار علمی.
- -----------. (1394). «تحلیل فرآیند معناسازی در ترجمه و نظام ارزشی گفتمان از منظر خرده معناهای اجتماعی-فرهنگی و ذاتی»، فصلنامۀ مطالعات زبان و ترجمه، شماره 2، 48-28.
- طالبی، انسیه. (1395). «دراسة الخطبة الجهادیة لأمیر المومنین علی(ع) فی ضوء نظریة الأفعال الکلامیة»، بحوث فی اللغة العربیة، 76-57.
- عرب زوزنی، محمدعلی؛ پهلوان‌نژاد، محمدرضا و سیدی، سید حسین. (1393). «بررسی ساختار وجهی خطبه جهاد نهج‌البلاغه بر اساس فرانقش بینافردی نظریه نقش‌گرا»، زبان پژوهی، 21، 114-79.
- فتحی مظفری، رسول و مسبوق، سید مهدی و قائمی، مرتضی. (1396). «رهیافتی نو بر ترجمه نهج­البلاغه در پرتو تحلیل مؤلفه­های معنایی واژگان»، فصلنامه پژوهشنامه نهج­البلاغه، شماره 17، 21-40.
- قرائی سلطان آبادی احمد. (1397). «بازشناسی سطوح گفتمانی در نهج­البلاغه»، فصلنامه پژوهشنامه نهج­البلاغه، شماره 21، 1-19.
- محسنی، علی‌اکبر و پروین، نورالدین. (1394). «بررسی گفتمان انتقادی در نهج‌البلاغه براساس نظریه نورمن فرکلاف»، نشریه پژوهش‌نامه علوی، شماره 2، 141-121.
- محمودی، سعیده؛ چراغی‌وش، حسین و میرزائی­الحسینی، سیدمحمود. (1395). «تحلیل گفتمان ادبی خطبه جهاد»، فصلنامه پژوهشنامه نهج‌البلاغه، 54-33.
- مسبوق، سید مهدی؛ فتحی مظفری، رسول و قائمی، مرتضی. (1395). «نقش و کارکرد تقابل‌های معنایی در ترجمه نهج‌البلاغه (مطالعه موردی ترجمه‌های دشتی، شهیدی، فقیهی، جعفری و فیض الاسلام)»، مطالعات ترجمه قرآن و حدیث، شماره 5، 184-157.
- موسوی گرمارودی، سیدعلی. (1395). نهج‌البلاغه، تهران: قدیانی.
- نایبی، سلما و شعیری، حمیدرضا. (1395). «تحلیل بازنمایی سکوت براساس کارکرد تنشی گفتمان در سینمای کیشلوفسکی»، دوفصلنامة علمی-پژوهشی دانشگاه هنر، 79-65.
- هراث، دیوید. (1386). «از ساختارگرائی و نظام‌های نمادین»، فصلنامه رسانه، ترجمۀ نظام بهرامی، شماره 72، 203-187.