سنتزپژوهی تبیین مدیریت اسلامی از دیدگاه نهج‌البلاغه با تأکید بر مدیریت شایسته‌سالار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای علوم قرآن و حدیث، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران

2 دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث، ,واحد اردبیل ، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران

3 استادیار گروه علوم قران و حدیث ، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران

چکیده

امروزه طرح مباحث دانش مدیریت در محیط‌های علمی و آکادمیک، چالش‌های خاص خودش را دارد؛ برای مثال تبیین مفهوم شایسته‌سالاری در حوزه انتخاب مدیر سازمان و نیل به موفقیت سازمان، محل طرح بحث‌ها و دیدگاه‌های مختلفی گشته است. هدف این پژوهش، ارائه یک فراترکیب از مصادیق و مضامین اصلی مدیریت اسلامی از دیدگاه نهج­البلاغه با تحلیل نظام شایسته‌سالاری آن بر اساس مطالعات صورت گرفته است. بر همین مبنا، مطالعه حاضر به لحاظ هدف از نوع کاربردی و رویکرد پژوهش کیفی می‌باشد. جامعه آماری پژوهش شامل تحقیقات انجام شده در حوزۀ مدیریت اسلامی از دیدگاه نهج‌البلاغه است که مجموعاً190 مقاله انتخاب شده و موردبررسی قرار گرفت و با توجه به ملاک­های پژوهش، تعداد 21 مقاله به‌صورت هدفمند گزینش گردیده و مورد تحلیل واقع شد. توجه عمیق به مبانی و تئوری‌های مدیریت غربی و آموزه‌های نهج‌البلاغه به‌عنوان نقطه قوت و چگونگی انطباق مدل‌های موفق مدیریت غربی با معیارهای نهج‌البلاغه و فراتر از آن دلایل عدم تحقق مدیریت شایسته‌سالار علوی در جامعه و فقدان ارائه پیشنهادهای علمی و عینی به‌عنوان نقاط چالش‌برانگیز، ازجمله مهم‌ترین نقاط ضعف این مقالات می‌باشد. یافته­های مقاله نشان می‌دهد مدیریت اسلامی علوی از حیث ملاک‌های بینشی12مصداق و به لحاظ ملاک‌های منشی24و از لحاظ کنشی 22مصداق را در خود جای داده است که حاکی از سازواری برخی از ملاک‌ها با مبانی مدیریت غربی و ناسازوارگی برخی دیگر از این ملاک‌ها می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Researech Synthesis of Explaining Islamic Management on the Basis of Nahjalbalaghs Instruction focucig of meritocracy Management

نویسندگان [English]

  • Rogayyeh hajhosseini 1
  • Ahmsd shojaei 2
  • alireza abdolrahi 3
2 Associate Professor of Islamic Studies, University of Mohaghegh Ardabili, Ardebil, Iran, Corresponding Author
چکیده [English]

  Nowadays, discussing management knowledge issues in academic and academic environments has its own challenges, for example explaining the concept of meritocracy in the area of ​​selecting the manager of the organization and achieving the success of the organization has been the subject of various discussions and perspectives. The purpose of this study is to present a transcendence of the main concepts and themes of Islamic management from Nahj al-Balagha's perspective by analyzing its meritocratic system based on studies. Accordingly, this study is an applied type and a qualitative research approach. The statistical population of the research includes researches in the field of Islamic management from the perspective of Nahj al-Balagheh. A total of 190 articles were selected and studied. According to the research criteria, 21 articles were purposely selected and analyzed. In-depth attention to the basies and theories of Western management and the teachings of Nahj al-Balagha as a strength and how to adapt successful Western management models to the Nahj al-Balagha criteria and beyond the reasons for failing to realize the proper management of Alevi meritocracy in ​​society and the lack of scientific and objective suggestions. As a point of challenge, these are some of the major weaknesses of these articles. The findings of the article show that Alawi Islamic management has 12 items in terms of insight criteria and 24 items in terms of deeds and 22 items in terms of actions, suggesting some of the criteria are consistent with Western management principles and some are incompatible with these criteria.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Synthesis Research
  • Further
  • Islamic Management
  • Meritocracy
  • Imam Ali

مراجع

- قرآن کریم.
- آقاجانی، آرش. (1385). «تبیین ویژگی­های مدیران از دیدگاه حضرت علی(ع) در نهج‌البلاغه»، فصلنامه اندیشه صادق، شماره 24، 35-2.
- اسماعیل‌پور، مهدی و دلشاد تهرانی، مصطفی. (1395). «شاخصه­های دانایی در مدیریت موفق بر پایه آموزه‌های نهج‌البلاغه»، فصلنامه النهج، دوره 15، شماره 53، 49-29.
- اثنی­عشری، ابوالقاسم. (1387). مدیریت عصر دانش، تهران: انتشارات نور علم.
- ایزدی­فرد، علی­اکبر و کاویار، حسین. (1389). «مسئولیت­پذیری کارگزاران و مدیران از دیدگاه امام علی با تأکید بر مولفه­های اخلاق حرفه­ای» ، فصلنامه پژوهشنامه علوی، سال اول،شماره 2، 1-20
- پور­طهماسبی، سیاوش و تاجور، آذر. (1389).«ویژگی­ها و و ظایف کارگزاران در نهج‌البلاغه»، فصلنامه پژوهشنامه علوی، دوره 1، شماره 2، 21-42.
- جعفری، سید ابراهیم و موسوی، ستاره. (1392). «نگاهی اجمالی به مدیریت تعارض در سیره عملی حضرت علی(ع)»، فصلنامه اسلام و مدیریت، سال دوم، شماره 3، 96-121.
- حسینی مشهدی، سید صدرالدین و حسین­زاده، محمدمهدی. (1395). «تبیین طرح کلی دانش مدیریت اسلامی»، فصلنامه اسلام و مدیریت، شماره 8 و 9، 5-28.
- خسروآبادی، حمیدرضا و رضایی­منش، بهروز. (1394). «طراحی الگوی تصمیم‌گیری اخلاق مدیران مبتنی بر آموزه‌های نهج‌البلاغه»، فصلنامه پژوهشنامه علوی، شماره 11، 68-94
- خنیفر، حسین. (1380). ارائه مدل کاربردی در مدیریت آموزش و پرورش کشور با الهام از آرای مدیریتی امام علی(ع)، رساله دکتری مدیریت آموزشی، واحد علوم و تحقیقات.
- درزی، قاسم و صدریه، پیام. (1394).« نگرشی میان رشته ای به حکمرانی خوب»، فصلنامه النهج، شماره 46، پاییز،126-103.
- دین­پرور، سید جمال­الدین. (1394). «مدیریت و حکومت علوی؛ فرازمانی و فرامکانی»، فصلنامه النهج، شماره 46، 7-19.
- ذاکری، محمد، اسدی، اسماعیل و لطفی، هادی. (1390). «تبیین الگوی پاسخگویی و نظارت در حکومت علوی»، فصلنامه رسالت مدیریت علوی، شماره 4، 59-78.
- رفعت­نژاد، محمدتقی. (1394). «آشنایی با مدیریت لازم در مدیریت علوی»، فصلنامه آموزه‌های نهج‌البلاغه، شماره 1، 57-73.
- سید رضی، محمدبن حسین. (1415 ق). نهج­البلاغه، تصحیح صبحی صالح، تهران: دارالاسوه.
- سالاری، حسین. (1395). مدیریت استراتژیک در اسلام؛ تدوین استراتژی حکومت علوی از منظر نهج‌البلاغه، تهران: انتشارات بنیاد نهج‌البلاغه.
- شاه­آبادی، ابوالفضل و زرین­لعل، زینب. (1394). «رعایت اصول حکومت علوی»، فصلنامه پژوهشنامه نهج‌البلاغه، دوره 3، شماره 10، 22-1
- عابدی جعفری، حسن و بزرگ حداد، الهام. (1394).«مروری بر مقاله‌های مدیریت اسلامی و مدل‌های آن»، فصلنامه النهج، شماره 47، 78-61.
- عبدصبور، فریدون. (1395). الگوی جامع برای مفهوم سازی شایسته‌سالاری در سازمآن‌های دولتی ایران، مجموعه مقالات پنجمین کنفرانس الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت.
- عزیزآبادی، ابوالفضل؛ مرتضوی، سعید؛ انصاری، محمد علی و رحیم­نیا، فریبرز. (1395). «مدخلی بر ویژگی­های رهبری اخلاقی در نهج‌البلاغه»، فصلنامه مدیریت اسلامی، شماره 4، 41-11
- علایی، سوسن. (1395). «مطالعه تطبیقی اصول مدیریت اسلامی و مدیریت با بررسی سیره امام علی(ع)»، فصلنامه پژوهشنامه علوی، شماره 2، 102-73
- قاسمی، حمیدرضا؛ ایمانی مقدم، مهدی و سریرپناه، حسین. (1396). «مفهوم­سازی تقوای سازمانی از دیدگاه اسلام»، فصلنامه مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی، دوره 21، شماره 80 ،70-63
- لطفی، جواد؛ نقی­زاده، حسن و رحیم­نیا، فریبرز. (1396). «کشف قواعد مدیریتی از کلام علوی»، فصلنامه پژوهش‌های نهج‌البلاغه، شماره 53، 27-11.
- محمدی قراسویی، ابراهیم. (1394).«شناسایی مؤلفه‌ها و شاخص‌های سیاسی مؤثر بر مدیریت سالم ازمنظر نهج‌البلاغه»، فصلنامه النهج، دوره 14، شماره 46، 143-127.
- مساعد، علی. (1394). «نقش تقوا در خود کنترل شدن کارکنان»، فصلنامه اسلام و پژوهش‌های مدیریتی، سال 4، شماره 10، 49-68.
- معارف، مجید و کهن ترابی، میثم. (1394).«نقش اصلاح ساختارهای مدیریتی در عملکرد مطلوب کارگزاران از منظر نهج‌البلاغه»، فصلنامه النهج، دوره 4،شماره 47، 9-35.
- موسی­زاده، زهره و عدلی، مریم. (1388). «معیارهای انتخاب و انتصاب مدیران با رویکرد شایسته گزینی در نهج‌البلاغه»، فصلنامه اندیشه مدیریت ، دوره 3، شماره 1، 103-132.
- ناظمیان فرد، علی و حاتم­الابراهیمی، یاسمین. (1395). «پیمان راهبردی معاویه و عمروبن عاص»، فصلنامه تاریخ اسلام و ایران، شماره 29، شماره پیاپی 239، 119-217.
- Cooper, H. & Hedges, L. V. (2009). Research Synthesis as a Scientific Process. A chapter on: The Handbook of Research Synthesis and Meta-A.
فصلنامه پژوهشنامه نهج البلاغه
دوره 7، شماره 28
بهمن 1398
صفحه 79-97

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار