تبیین سیره تربیتی امام علی(ع) جهت ارائه الگویی برای سبک زندگی اسلامی-ایرانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه خوارزمی

2 استادیار گروه فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه خوارزمی

چکیده

هدف پژوهش حاضر تبیین سیره تربیتی امام علی(ع) بر مبنای ساحت­های شش­گانه تربیتی سند تحول بنیادین جهت ارائه الگویی برای سبک زندگی اسلامی- ایرانی می­باشد؛ چراکه یکی از الزامات تحقق جامعه دینی، شکل­گیری سبک زندگی اسلامی از طریق ارائه و تبلیغ انواع سبک­های زندگی مقبول و منطبق با آموزه­های اسلامی است. سبک زندگی، یک روش زندگی، الگوی عمل، مجموعه عملکردها، روش سازماندهی زندگی، ترجیحات رفتاری و مادی و الگوی مصرف است. روش مورداستفاده پژوهش پیش­رو تحلیل محتوای کیفی است. یافته­های پژوهش حاکی از آن است که سیره تربیتی امام علی(ع) نشانگر توجه ایشان به تمامی ابعاد و ساحت­های تربیتی (اعتقادی، عبادی و اخلاقی- ساحت اجتماعی، سیاسی- ساحت زیستی و بدنی- ساحت اقتصادی و حرفه­ای- ساحت زیبایی­شناختی و هنری- ساحت علمی و فناورانه) بوده و به همین دلیل به­عنوان اسوۀ حسنه، قول و فعل و تقریر ایشان می­تواند الگوی مطلوبی برای شکل­بخشی به سبک زندگی آحاد جامعه باشد. متناظر با پیشنهاد کاویانی و بهره­گیری ایشان از دیدگاه آدلر برای ارائه الگویی تجویزی برای سبک زندگی اسلامی و متناظر با الگوی درخت سبک زندگی، می­توان با نظر به ابعاد مختلف ساحت­های تربیتی مطرح گردیده، نوع نگرش به هستی، نگرش به خود و نگرش به دیگران و... را برای شکل­گیری سبک زندگی متربیان مبتنی بر سیرۀ تربیتی امام تصویر نمود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Explaining the educational process of Imam Ali to provide a model for the Islamic-Iranian lifestyle

نویسندگان [English]

  • sina torkashvand 1
  • akbar salehi 2
  • susan keshavarz 2
چکیده [English]

The purpose of this study is to explain the educational process of Imam Ali based on the six educational areas of the fundamental transformation document in order to provide a model for the Islamic-Iranian lifestyle. Because one of the requirements for the realization of the religious community is the formation of the Islamic lifestyle through the presentation and promotion of a variety of life styles acceptable to and consistent with Islamic teachings. Lifestyle, a way of life, a pattern of action, a set of functions, a way of organizing life, behavioral and material preferences, and a pattern of consumption. The method used is qualitative content analysis. Reflects his attention to all dimensions and areas of education (religious, religious, and moral-social, political, biological and physical - economic and professional fields-The aesthetic and artistic sphere is a scientific and technological field. For this reason, as a good, promising, verb, and narrative, it can be a good model for shaping the life style of a society. According to the suggestion of Kaviani and his utilization from Adler's point of view to provide a prescriptive model for the Islamic lifestyle and corresponding to the livelihood tree trunk, one can come up with different dimensions of education, the type of attitude towards being, the attitude towards He portrayed himself and the attitude toward others in shaping the lifestyle of the Imam's teachers based on his education.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Imam Ali's Educational behavior
  • Sixth Educational Areas
  • Islamic Lifestyle
  • Pattern
قرآن کریم. (1393). مترجم: علی مشکینی. قم: الهادی.
-  ابن بابویه (شیخ صدوق). محمد­بن­علی. (1390). من لا یحضره الفقیه، مترجم علی­اکبر غفاری، قم: انتشارات دار الکتاب الاسلامیه.
-  امینی، ابراهیم. (1372). اسلام و تعلیم و تربیت، تهران: انجمن اولیاء و مربیان.
-  پژوهشکده حوزه و دانشگاه. (1372). درآمدی بر فلسفه تعلیم و تربیت، تهران: سمت.
-  تمیمی آمدی، عبدالواحد محمد. (1393). غررالحکم و دررالکلم، ویراستار سید باقر میر عبداللهی، قم: ناشر دارالحدیث.
-  جباران، محمدرضا. (1393). «تحلیل مفهومی سبک زندگی»، مجله قبسات، شماره 10، سال بیستم، 186-173.
-  حر عاملی، محمدبن­حسن. (1392). وسائل الشیعه، تهران: ناشر آصف.
-  دشتی، محمد. (1386). ترجمه نهج­البلاغه. قم: نسیم کوثر.
-  راغب اصفهانی، ابوالقاسم حسین­بن­محمد. (1383)). المفردات فی غریب القرآن. ترجمه و تحقیق: سید غلامرضا خسروی حسینی. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
-  ری­شهری محمدی، محمد. (1387). دانش­نامه میزان الحکمه، ترجمه حمیدرضا شیخی، قم: انتشارات دارالحدیث.
-  شاه­آبادی، ابوالفضل و زرین­نعل، زینب. (1394). «رعایت اصول حکومت علوی بسترساز تحقق اهداف حکومت اسلامی».  فصلنامه پژوهشنامه نهج­البلاغه، شماره 10، سال سوم، 22-1.
-  شعبه، حسین­ابن­علی. (1389). تحف العقول عن آلرسول، مترجم محمدمهدی سازندگی، تهران: ناشر نوید اسلام.
-  طبرسی، فضل بن حسن. (1396). مکارم الاخلاق، قم: انتشارات نغمه قرآن.
-  فقیهی، علی­نقی، نجفی، حسن و دریساوی، سمیه. (1396). «سبک زندگی در آموزه­های تربیتی امام رضا(ع) و استخراج دلالت­های آن در برنامه­های درسی رسمی و عمومی». فصلنامه مطالعات کاربردی در تعلیم و تربیت اسلامی. سال دوم، شماره 4، 178-143.
-  فیروزآبادی، مجدالدین محمد. (1412 ق). القاموس المحیط. بیروت: داراحیاء التراب العربی.
-  قدسی، علی­محمد و قائمی، مرتضی. (1393). «بررسی تطبیقی سبک­های فرزندپروری با سبک فرزندپروری امام علی(ع) در نامه سی و یکم نهج البلاغه»، فصلنامه پژوهشنامه نهج­البلاغه، شماره 8، سال دوم، 20-1.
-  کاویانی، محمد. (1391). سبکزندگیاسلامیوابزارسنجشآن. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
-  کشاورز، سوسن و ترکاشوند، سینا. (1396). «تبیین سیره تربیتی امام صادق(ع) جهت ارائه الگویی برای سبک زندگی اسلامی». دوفصلنامه تربیت اسلامی، سال 12، شماره 24، 47-31.
-  کلینی، محمد­ابن­یعقوب. (1392). اصول کافی، مترجم احمد بانپور. تهران: ناشر راز توکل.
-  لیثی­واسطی، علی­بن­محمد. (1391). عیون الحکم و المواعظ و ذخیره المتعظ و الواعظ،قم: انتشارات بعثت.
-  مبانی نظری تحول بنیادین در نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی جمهوری اسلامی ایران. (1390). تهران: دبیرخانه شورای عالی آموزش و پرورش.
-  مجلسی، محمدباقر. (1386). بحارالانوار. قم: انتشارات دار الکتب الاسلامیه.
-  محمدی­پویا، فرامرز، صالحی، اکبر و مومیوند، فاطمه. (1394). «تحلیل محتوای نهج­البلاغه براساس ساحت­های شش­گانه­ی تربیتی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش». فصلنامه پژوهشنامه نهج‌البلاغه، شماره 10، سال سوم، 81-63.
-  مطهری، مرتضی. (1367). تعلیم وتربیت در اسلام، تهران: صدرا.
-  نجفی، حسن. (1393). تحلیل محتوای مؤلفه‌های سبک زندگی اسلامی در کتاب­های درسی عمومی دانشگاهی به‌منظور ارائه پیشنهادهای کاربردی. پایان­نامه کارشناسی ارشد دانشکده علوم انسانی دانشگاه شاهد تهران.
-  ندایی، هاشم. (1395). «روش­های تربیتی ناظر بر رابطه تعاملی مربی و متربی از منظر نهج­البلاغه جهت ارتقاء طرح تربیتی شجره طیبه صالحین بسیج». فصلنامه پژوهشنامه نهج­البلاغه، شماره 15، سال چهارم، 98-79.
-  نمازی­شاهرودی، علی. (1385). مستدرک سفینه البحار، مصحح حسین بن علی نمازی. قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه، دفتر انتشارات اسلامی.
-  هاشمی­اردکانی، سید حسن. (1388). «عوامل تربیتی در مسیر کمال وجودی انسان از منظر نهج­البلاغه». دوفصلنامه تربیت اسلامی. شماره 8، سال چهارم، 179-161.
-  یدالهی­فر، محمدجواد، فقیهی، علیرضا، سیفی، محمد، یوسف­زاده، محمدرضا و ناطقی، فائزه. (1397). «اهداف و اصول تربیت معنوی بر اساس آموزه­های امام علی(ع) در نهج البلاغه». فصلنامه پژوهشنامه نهج البلاغه، شماره 24، سال ششم، 120-105.
-   Almond, G. A. and Verba, S. (1992). The Civic Cuture. Prinston university press. New Jersey.
-   Chambliss, J. J. (1996). Philosophy of Education an Encyclopedia. Garland Publisher, New York.