اسلوب و فلسفۀ دعا از منظر نهج‌البلاغه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته دکتری رشته مدرسی معارف اسلامی دانشگاه قرآن و حدیث، قم

2 دانش آموخته سطح 4 حوزه علمیه قم

چکیده

این پژوهش، به هدف ترسیم اسلوب و فلسفۀ صحیح دعا، به واکاوی کتاب شریف نهج‌البلاغه پرداخته و دانش مربوطه را از خطبه‌ها، نامه‌ها و سخنان امام پارسایان حضرت علی(ع) جویا گشته است.  نتایج حاصل از این پژوهش که با روش توصیفی ـ تحلیلی سامان‌یافته، نشان می‌دهد که از منظر امام علی(ع)، دعا که نوعی عبادت بوده، لازم است همواره با اخلاص، توکّل و کار و تلاش همراه باشد. از گفتار و سیرۀ حضرت علی(ع) دراین‌باره، آداب و اسلوب دعا نمودن به درگاه حق‌تعالی، همچون درود فرستادن بر پیامبر اکرم(ص)، شکرگزاری از نعمت‌های پروردگار، ذکر صفات و قدرت خداوند و درخواست با خشوع و خضوع، قابل‌برداشت است. در فرهنگ نهج‌البلاغه، فلسفه‌های دعا و درخواست به درگاه الهی، از قبیل دفع بلایا، اجابت حوائج، ایجاد قرب به خداوند و کسب آرامش نیز مطرح‌شده است. در بررسی دعاهای مولی علی(ع) در نهج‌البلاغه، برخی از فلسفه‌های محوری دعاهای ایشان از قبیل: آخرت‌گرایی، هدایت گرایی، استغفارگرایی و دین‌گرایی، روشنگری دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The manner and purpose of praying to GOD based on Nahj al-Balaghah

نویسندگان [English]

  • masomeh hafezi 1
  • mohamad reza mirzaei 2
1 ph.d
2 mobalegh
چکیده [English]

The purpose of this research is to study for the purpose and the right way of praying to GOD in Nahj al-Balaghah's honorable Book and also the relevant knowledge which has been sought from the sermons, letters and speeches of Imam Ali, the righteous Imam. The results of this research, which are organized by descriptive-analytic method, show the viewpoint of Imam Ali, praying to GOD is a kind of Worship and it is always necessary to be with sincerity, confidence, work and effort. And based on speeches and manner of Imam Ali, the style of praying to God, such as peace upon the Prophet Mohammad, thanking God, the mentions of GOD power and the request with joy and humility, can be deduced. based on the Nahj al-Balaghah, the purpose of praying to God is disaster relief, getting the answers of requests, feeling God in your heart to closer than ever and feeling peace as well. In the study of Imam Ali’s words in Nahj al-Balaghah book, some of the central purposes of his prayes are: attention to the Last day, Gaudiness, Forgiveness, religious.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Imam Ali
  • prayer
  • Nahj al-Balaghah
  • Holy Quran
  • culture
- قرآن کریم، ترجمه ناصر مکارم شیرازی.
- ابن‌فارس، احمد. (بی‌تا). معجم مقاییس­اللغة. قم: مکتب الاعلام الاسلامی.
- ابن‌منظور، جمال­الدین محمد بن مکرم. (2000م). لسان العرب. بیروت: دار صادر.
- جوادی آملی، عبدالله. (1388). تسنیم (تفسیر قرآن کریم). قم: اسراء.
- جوادی آملی، عبدالله. (1378). حکمت عبادات. قم: اسراء.
- جعفری، محمدتقی. (1377). ترجمه و تفسیر نهج‌البلاغه. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
- حرعاملى، محمد بن حسن. (1409). تفصیل وسائل الشیعة إلى تحصیل مسائل الشریعة. قم: مؤسسة آل البیت علیهم السلام.
- خرّمشاهی، بهاءالدین. (1377). دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی. تهران: انتشارات ناهید.
- راغب اصفهانی، حسین بن محمد. (1423). مفردات ألفاظ القرآن الکریم. قم: ذوی القربی.
- دشتی، محمد. (1387). ترجمه نهج‌البلاغه.  قم: انتشارات مسجد مقدّس جمکران.
- طبرسی، فضل بن حسن. (1372). مجمع‌البیان فی تفسیر القرآن. تهران: انتشارات ناصر خسرو.
- طباطبایی، سید محمدحسین. (1417). المیزان فی تفسیر القرآن. قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعه‌ی مدرسین حوزه علمیه قم.
- طوسی، محمدبن­الحسن. (1414). الامالی. قم: دارالثقافة.
- کلینی، محمد بن یعقوب بن اسحاق. (1407ق). الکافی. تهران: دار الکتب الاسلامیة.
- مجلسی، محمدبن­باقر. (1403). بحار الانوار. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- مغنیه، محمدجواد. (1386). فی ظلال نهج‌البلاغه. قم: مؤسسه دارالکتاب الاسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر و همکاران. (1387). پیام امام امیرالمؤمنین(ع). قم: انتشارات امام علی بن ابی‌طالب(ع).
- نوریها، حسنعلی. (1372). پرورش در پرتو نیایش. قم: انتشارات دارالفکر.
- نوری، حسین­بن­محمدتقی. (1408). مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل. قم: مؤسسة آل البیت علیهم السلام.