نگرشی بر فخریات امام علی(ع) در نهج‌البلاغه (اسباب و انگیزه‌ها)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه خلیج‌فارس، بوشهر

چکیده

نهج‌البلاغه، کتابی است که نمایانگر گوشه‌ای از اندیشه‌‌های بلند و آسمانی امام علی(ع) است و از یک هزار سال پیش به‌صورت کتابی جاودانه در اختیار جهان و جهانیان قرار گرفته است. موضوعات متنوع آن حاکی از روح بزرگ پدیدآورندۀ آن، یعنی امیرالمؤمنین(ع) است. این کتاب همواره چراغ هدایت حق­جویان بوده و دایرة‌المعارفی از فرهنگ اسلامی است که فراتر از عصر و زمان خود، با ارائه راه‌حل‌های اصولی و ریشه‌ای برای مشکلات هر عصر همواره رهنمای تشنگان حق و حقیقت بوده است. یکی از درون‌مایه‌های برجستۀ این کتاب شریف فخریات امام علی(ع) است که در این پژوهش با روشی توصیفی- تحلیلی به‌دنبال بررسی و تحلیل فخریات امام هستیم تا از این رهگذر هدف امام را از بیان این صفات تبیین نماییم. در حقیقت امام علی(ع) که خود نمونۀ کامل کمال در فضل و فضیلت و فصاحت بوده، در این اثر بارها به شجاعت، علم و دانش، ایمان، بخشش، زهد و دنیاگریزی خویش افتخار نموده است. یافته‌ها نشان می‌دهد از جمله دلایلی که امام(ع) از شجاعت و دلاوری خود سخن می‌گفته است، تقویت روحیۀ لشکریان خود در میدان نبرد و تضعیف روحیۀ سپاه کفر است. همچنین با برشمردن علم و دانش، ایمان، زهد و تقوای خویش همواره در پی تشویق و ارشاد مردم­ و رهنمون ساختن آنان به‌سوی حقیقت و معرفی الگوهای مناسب به مردم در شخصیت‌سازی و رهبری جامعۀ اسلامی بوده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Review Honors of Imam Ali (AS) in Nahj al-Balaghah (Intentions and motives)

نویسنده [English]

  • ali khezri
Assistant professor, Arabic language and literature, Persian Gulf University, Bushehr
چکیده [English]

Nahj al-Balaghah is a book that represents the ears of the great and heavenly thoughts of Imam Ali (PBUH) and has been the world's and the world's greatest book since the thousand years ago. Its diverse themes indicate the great spirit of its creation, Amir al-Mu'minin. This book has always been and is the right direction for road users and is The Encyclopedia of Islamic Culture, which, beyond its time and age, has always been the guide for the truth of the throne by providing original and radical solutions to the problems of every age. In this article with descriptive-analytical approach, we study the most important traits that Imam Ali (AS) has set for himself in order to explain the purpose of Imam to express these traits. In fact, Imam Ali (PBUH), who is the perfect example of perfection in virtue and virtue, has been proud of his courage, science and knowledge, faith, forgiveness, asceticism and worldly life in this work. The findings show that the reasons why Imam (AS) spoke in the battlefields of his courage and bravery, strengthened the morale of his armies and weakened the spirit of the infidels. Also, by enuming knowledge and knowledge, faith, wisdom and self-worship have always sought to encourage and guide the people and guide them to the truth and introduce suitable patterns to the people in personification

کلیدواژه‌ها [English]

  • Imam Ali (as)
  • Nahj al-Balaghah
  • Islamic values. Honors
-    قرآن کریم.
-    امام علی (ع). (1991). دیوان. چاپ اول. بیروت: دار و مکتبة الهلال.
-    ابن­ابی­الحدید المعتزلی، عزّالدین ابی حامد. (1425). شرح نهج‌البلاغه. بیروت: مؤسسة الاعلمی للمطبوعات.
-    امینی نجفی، عبد الحسین. (1368). الغدیر. مترجم محمدتقی واحدی. تهران: کتابخانۀ بزرگ اسلامی.
-    الجاحظ، ابو عثمان. (1996). البیان والتبیین. بیروت: دارالکتب العلمیة.
-    جامی، نورالدین عبدالرحمن. (1388). دیوان، به تصحیح فرشید اقبال. چاپ سوم. تهران: انتشارات اقبال.
-    جعفری، سید محمدمهدی. (1384). نهج‌البلاغه شناخت. چاپ سوم. تهران: مؤسسۀ فرهنگی اهل قلم.
-    حاجی‌خانی، علی؛ روحی‌برندق، کاوس و صفاریان همدانی، علیرضا. (1395). «شبهه دنیاگریزی و یاد مرگ در نهج‌البلاغه و نقد آن با تکیه بر فضای صدور». پژوهشنامه نهج‌البلاغه. سال چهارم، شماره 13، 97-81.
-    دهخدا، علی‌اکبر. (1382). لغت‌نامه، چاپ سوم، تهران: مؤسسه لغت‌نامه.
-    زمانی، مصطفی. (1350). ‌علی­بن­ابیطالب پیشوای مسلمین. چاپ دوم. ‌قم: پیام اسلام.
-    شرّی، محمدجواد. (1366). امیرالمؤمنین اسوۀ وحدت. ترجمه محمدرضا عطایی. مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی.
-    شهیدی، سید جعفر. (1390). ترجمه نهج‌البلاغه. چاپ 31. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
-    شیخ طوسی، محمد بن حسن. (1407). تهذیب الأحکام. چاپ چهارم. تهران: دار الکتب الاسلامیة.
-    شیخ طوسی، محمد بن حسن. (1414). الأمالی. قم: دار الثقافة.
-    عبده، محمد. (1993). شرح نهج‌البلاغه. بیروت: موسسۀ اعلمی.
-    عزیزی، عباس. (1379). علی(ع) از زبان استاد شهید مطهری. چاپ دوم. قم: ‌سلسله.
-    عقّاد، عباس محمود. (بی‌تا). شخصیت حضرت علی علیه‌السلام. ترجمه سید جعفر غضبان. چاپ سوم. تهران: ساحل.
-    قرائتی، محسن. (1383). تفسیر نور. چاپ یازدهم. تهران: مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن.
-    کلینی، محمد بن یعقوب (1369). اصول کافی. ترجمه جواد مصطفوی. تهران: انتشارات علمیه اسلامیه.
-    گنجی، حمزه. (1383). روان­شناسی عمومی. چاپ بیست و هفتم. تهران: نشر ساوالان.
-    مجلسى، محمدباقر. (1403). ‏بحارالأنوار. چاپ دوم‏. بیروت: دار إحیاء التراث العربی‏.
-    مطلوب، احمد. (1983). معجم المصطلحات البلاغیة وتطورها. العراق: مطبعة المجمع العلمی العراقی.
-    مطهری، مرتضی. (1373). انسان کامل. چاپ یازدهم. تهران: انتشارات صدرا.
-    الهاشمی الخویی، حبیب‌الله. (1414). منهاج­البراعة فی شرح نهج­البلاغة. چاپ اول. تهران: بنیاد فرهنگی امام مهدی (عج).