روش‏شناسی نقدهای علامه شوشتری بر شرح ابن‌ابی‌الحدید

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه نهج‌البلاغه دانشگاه قرآن و حدیث، قم، ایران.

چکیده

بهج الصباغه فی شرح نهج‏البلاغه نوشتۀ علامه محمدتقی شوشتری، یکی از شرح‏های مهم نهج‏البلاغه است که با هدف رفع کاستی‏های شروح پیشین و با رویکردی انتقادی نسبت به شارحان نهج‏البلاغه نگاشته شده است. این کتاب به جهت بسامد نقدها و تنوع موضوعات، نمونۀ کم‌نظیری برای مطالعۀ نگرة انتقادی علامه شوشتری به‌حساب می‏آید. از این‌رو، مقالۀ حاضر کوشیده که با تحلیل و پردازش نقدهای علامه شوشتری، روش ایشان در نقد آرای شارحان نهج‏البلاغه را کشف و تبیین نماید. برای این منظور در یک مطالعۀ موردی، نقدهای علامه شوشتری به ابن‌ابی­الحدید گزینش و در قالب محورهایی چند تحلیل و ارزیابی گردیده است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می‏دهد که سه مؤلفۀ مستند، برداشت و دلیل از عمده‌ترین مؤلفه‏های روش‌شناختی است که علامه شوشتری در نقد آرای ابن‌ابی‏الحدید مورد توجه قرار ­داده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Methodology of Allameh Shooshtari's Criticism on Nahj al-Balaghah Excerpts (Case study: Ibn Abi al-Haydid's description)

نویسنده [English]

  • mahdi mardani
Assistant Professor of Quran and Hadith University
چکیده [English]

Bahj al-Sabbagh Safi Description Nahj al-Balaghah Allameh Mohammad Taghi Shooshtari is one of the important narrations of Nahj-ol-Balagheh which was written with the aim of eliminating the shortcomings of the preceding ones and with a critical approach to Nahj al-Balaghah's commentators. This book is a rare example for Allameh Shushtari's critique of the critique of the critique. Therefore, the present article attempts to analyze and analyze the critique of Allameh Shushtari against Nahjolbalaghe's commentators, explaining and explaining his method in criticizing the commentators' votes. To this end, in a case study, Allameh Shushtari's critique was selected by Ibn Abi al-Hadid and analyzed in a series of axes. The results of this research show that the three components of documentary, conceptualization and reason are the most important methodological components that Allameh Shooshtari has considered in criticizing the votes of previous commentators.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Critique
  • Critical Study
  • Bahj al-Sabaghah
  • Explanation of Ibn Abi Al-Hadid

مراجع

-       امام سجاد، علی بن الحسین(ع). (1376). الصحیفة السجادیة. قم: نشر الهادی.
-       ابن ابی­جمهور، محمد. (1405). عوالی اللئالی العزیزیة فی الأحادیث الدینیة. قم: دار سیدالشهداء.
-       ابن ابی‏الحدید، عزالدین. (1337). شرح نهج‏البلاغه. قم: کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی.
-       ابن حمدون، محمد بن حسن. (1996). التذکرة الحمدونیة. بیروت: دار صادر.
-       ابن شعبه، حسن بن علی. (1404). تحف العقول. قم: جامعه مدرسین.
-       ابن طاوس، علی بن موسی. (1375). کشف المحجة لثمرة المهجة. قم: بوستان کتاب.
-       ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم. (1410). الإمامة و السیاسه. بیروت: دار الأضواء.
-       -----------------. (1418). عیون الأخبار. بیروت: دار الکتب العلمیه.
-       ابن میثم، میثم بن علی. (1362). شرح ‏نهج ‏البلاغة. تهران: دفتر نشر کتاب.
-       امین، سید محسن. (بی­تا). الصحیفة الخامسة السجادیه. اصفهان: مکتبة الامام امیرالمومنین علی(ع).
-       انصاریان، حسین. (1379). ترجمه نهج‏البلاغه. تهران: انتشارات پیام آزادی.
-       ثقفی، ابراهیم بن محمد. (1395). الغارات. تهران: انجمن آثار ملی.
-       جوهری، اسماعیل بن حماد. (1404). تاج اللغة و صحاح العربیة. بیروت: دار العلم للملایین.
-       خویی، میرزا حبیب‌الله. (1400). منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة. تهران: مکتبة الاسلامیه.
-       راوندی، قطب‌الدین. (1364). منهاج البراعة فی شرح نهج‏البلاغه. قم: کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی.
-       زمخشرى، محمد بن عمر. (1412). ربیع الأبرار و نصوص الأخیار. بیروت: مؤسسه الاعلمی للمطبوعات.
-       شوشتری، محمدتقی. (1376). بهج الصباغه فی شرح نهج‏البلاغه. تهران: انتشارات امیرکبیر.
-       صدوق، ابن‌بابویه. (1395). کمال‌الدین و تمام النعمة. تهران: اسلامیه.
-       صفار، محمد بن حسن. (1404). بصائر الدرجات فی فضائل آل محمّد(ص). قم: مکتبة آیة الله المرعشی النجفی‏.
-       طبرسی، علی بن حسن (1385). مشکاة الأنوار فی غرر الأخبار. نجف: المکتبة الحیدریة.
-       طبری، محمد بن جریر. (1415). المسترشد فی إمامة علی بن أبی طالب(ع). قم: نشر کوشانپور.
-       ---------------. (1412). جامع البیان فی تفسیر القرآن. بیروت: دار المعرفة.
-       ---------------. (1413). دلائل الامامة. قم: انتشارات بعثت.
-       طوسی، محمد بن حسن. (1411). مصباح المتهجد و سلاح المتعبد. بیروت: مؤسسه فقه الشیعه.
-       فیومی، احمد بن محمد. (1414). المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر. قم: دار الهجره.
-       کلینی، محمد بن یعقوب. (1407). الکافی. قم: دار الکتب الإسلامیه.
-       مجلسی، محمدباقر. (1403). بحارالانوار. بیروت: دار إحیاء التراث العربی‏.
-       ------------. (1404). مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول. تهران: دار الکتب الاسلامیه.
-       مردانی، مهدی. (1390). «اعتبار سنجی انگاره ستایش امام علی(ع) از خلیفه دوم با تأکید بر خطبه 228 نهج‏البلاغه»، علوم حدیث، شماره 59 و 60، 45-69.
-       مسعودی، عبد الهادی؛ مردانی، مهدی؛ جوکار، علی. (1395). «گونه پژوهی نقدهای علامه شوشتری بر شارحان نهج‏البلاغه»، حدیث حوزه، شماره 12، 1-34.
فصلنامه پژوهشنامه نهج البلاغه
دوره 6، شماره 24
اسفند 1397
صفحه 35-49

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار