تبیان بیان در کلامِ امام همام از نگاه شارحِ تامّ

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه محقق اردبیلی

2 استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد خلخال، دانشگاه آزاد اسلامی، خلخال، ایران

3 دانشجوی دکترای زبان و ادبیات فارسی، واحد خلخال، دانشگاه آزاد اسلامی، خلخال، ایران

چکیده

این پژوهش بر آن است تا با واکاوی نهج­البلاغه دو آرایۀ بلاغی تشبیه و استعاره را که در این عرصه از بسامد بسیار بالایی برخوردار است، مورد بررسی و تحقیق قرار داده و بارقه­ای از سخنوری را در قالب مطالبی کوتاه ارائه دهد؛ چرا که به نظر بسیاری از پژوهندگان نهج­البلاغه، اولین دیدگاهی که باید از آن به نهج­البلاغه نگریسته شود، جلوه­های بلاغت و کرانه­های بدیع و خیره‌کننده­ای است که به زیور هنر و سخن‌آرائی آراسته شده است. تشبیهات بلیغ و زیبا، ترکیب واژگان و جملات متنوع با رنگ‌آمیزی­های مختلف، طرح‌های ابتکاری و چینش دقیق، وسعت و عمق معنا، هماهنگی متناظر و متقارن و موسیقی سحرانگیز آن، از وحدت و انسجام فوق‌العاده‌ای تشکیل شده که حکایت از تخیّلی قوی و عمیق و عاطفه­ای جوشان و صادق و اندیشه­ای غنی و خلّاق دارد. مقاله حاضر با روش توصیفی و تحلیلی و با ارائة­ تشبیهات رسا و استعارات دقیقی که به نهج­البلاغه در تجسّم بخشیدن به ذهنیات و تصورات موجود در آن، سیمائی منحصر به‌فرد داده است، شرح ابی­الحدید را مورد بررسی قرار می­دهد. شارح تامّ؛ ابن­ابی­الحدید، با زیرکی و فراست تمام توانسته برخی از دُرّهای گران­بهای این اثر جاوید را موشکافی کرده و با در نظر گرفتن معانی و تحلیل و تبیین ظرافت­های نهفته در این تصاویر و ایماژها تصاویری زیبا از صور خیال را بیان و تفسیر کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Shows of expression in the words of glorious Imam from the look of perfect Descriptor

نویسندگان [English]

  • Mehrdad Aghaei 1
  • Mohammadreza Shadmanamen 2
  • Zarifeh Nourani 3
1 Assistant Professor of Arabic Language and Literature, University of Mohaghegh Ardabili
2 Assistant Professor of Persian Language and Literature Khalkhal Azad University
3 Ph.D. student of Persian language and literature Khalkhal Azad University
چکیده [English]

This research seeks to analyze and analyze two metamorphic rhetorical elements in Nahj al-Balaghah, which has been developed in this field, and presents a sparkling of rhetorical spells in short text; Because many scholars from Nahj-e-Balaghah, as the first point to look at Nahj al-Balaghah, is considered to be the rhyming and stunning features embellished with art and adornment. The beautiful and beautiful combination of various vocabulary and sentences with different staining, innovative designs and precise engineering, the breadth and depth of meaning, the corresponding and symmetrical coordination and its magic music form a great unity and coherence that tells the story It has a strong and deep imagination and a boisterous, honest and creative thought and thought. This research has been unique in the form of a descriptive and analytical method, using the expressive symbols and accurate metaphors in visualizing and expressing the situations of the audience and the circumstances of time and place by the words of Imam Ali (AS), which Shar'am Tom Ibn'Abi al-Hadid, With cleverness and freshness, has been able to scan the expensive doors of this eternal work and, in terms of meanings and words, express and interpret beautiful images of imagery.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Nahj al-Balaghah
  • sermon
  • simile
  • metaphor
  • Imam Ali (as)
  • Ibn al-A'id al-Hadid
-    قرآن کریم.
-    الأبشیهی، شهاب­الدین. (1992). المستطرف فی­کل فن مستظرف، بیروت: دار مکتبة الحیاة للطباعة و النشر.
-    ابن­أبی­الحدید المعتزلی، عبدالحمید. (2007). شرح نهج­البلاغة، محقق: محمدابراهیم، بیروت: دار الکتاب العربی.
-    ایمانیان، حسین و زهره نادری.(1392). «استعاره­های جهتی نهج­البلاغه از بعد شناختی»، فصلنامه پژوهشنامه نهج­البلاغه، دوره اول، شماره 4، 73-92.
-    بنیاد نهج­البلاغه. (1388). کاوشی در نهج­البلاغه، مجموعه مقالات و سخنرانی­ها در کنگرة بین­المللی هزارة نهج­البلاغه، تهران: بنیاد نهج­البلاغه.
-    بهرام­پور، ابوالفضل. (1396). ترجمة روان نهج­البلاغه، قم: انتشارات آوای قرآن.
-    دشتی، محمد. (1390). ترجمة نهج­البلاغه، تهران: انتشارات طلیعه سبز.
-    جعفری، محمدتقی. (1378). ترجمة نهج­البلاغه، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
-    سیوطی، جلال‌الدین. (2007). الإتقان فی علوم القرآن، بیروت: دارالکتاب العربی.
-    شمیسا، سیروس. (1383). بیان و معانی، تهران: انتشارات فردوس.
-    شهیدی، سید جعفر. (1389). ترجمة نهج­البلاغه، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
-    شیخی، حمیدرضا. (1379). آشنایی با نهج­البلاغه، تهران: انتشارات سمت.
-    صوفی تبریزی، ملا عبدالباقی. (1378). منهاج­الولایة فی شرح نهج­البلاغة، تحقیق و تصحیح: حبیب‌الله عظیمی، تهران: نشر آینة میراث.
-    عجیمی، احمد فاضل. (2016). شرح نهج­البلاغة لابن­أبی­الحدید المعتزلی مصدراً من مصادر تاریخ العرب قبل الإسلام، کربلاء: مؤسسة علوم نهج­البلاغة.
-    عطاردی، عزیزالله. (1378). «آشنایی با نهج­البلاغه»، مجله وقف میراث جاویدان، شماره 25 و 26، 14-29.
-    فاضلی، محمد. (1365). دراسة و نقد فی مسائل بلاغیة هامة، تهران: مؤسسة مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
-    کزّازی، میرجلال­الدین. (1391). زیباشناسی سخن پارسی (بیان 1)، تهران: نشر مرکز کتاب ماد.
-    معارف، مجید. (1383). «جلوه­های بلاغت علوی در شرح نهج­البلاغه ابن­أبی­الحدید»، نشریة سفینه، دوره 2، شماره 5 (ویژه حکمت علوی)، 137-156.