استخراج مؤلفه‌های حکمرانی خوب بر اساس نامۀ مالک‌اشتر و بررسی تطبیقی با اسناد بالادستی جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده اقتصاد دانشگاه مفید

2 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد رشته اقتصاد اسلامی دانشگاه مفید

چکیده

بررسی پدیده‌های جدیدی همچون «حکمرانی خوب» که بر اساس اصول و اهداف معینی شکل گرفته‌اند، می‌تواند به حل مشکلات جوامع کمک کند، از این‌رو در این پژوهش کوشش شده جهت درک بهتر نگرش اسلام به حکمرانی خوب، از عهدنامۀ ‌مالک‌اشتر به‌عنوان یک متن مهم دینی و حکومتی استفاده شود. تا با توجه به جامعیت این متن، تبیین این پدیده صورت گیرد. هدف اصلی این پژوهش طراحی مدل حکمرانی خوب از عهدنامۀ ‌مالک‌اشتر و بررسی اسناد بالادستی کشور از نظر میزان توجه به مؤلفه‌های حکمرانی خوب برگرفته از عهدنامه ‌مالک‌اشتر بوده است. روش پژوهش مبتنی بر شیوۀ توصیفی تحلیلی، اسنادی و تحلیل محتوا است و برای استخراج اصول حکمرانی خوب از عهدنامۀ مالک‌اشتر از روش داده‌بنیاد بهره گرفته شده است. نتایج پژوهش نشان داد که از نظر اسناد بالادستی، در قانون اساسی و برنامۀ پنجم توسعه به مؤلفه‌های حکمرانی خوب مستخرج از عهدنامۀ مالک‌اشتر توجه شده و در سند چشم‌انداز به‌دلیل ماهیتی که برای طراحی یک افق مطلوب دارد به همۀ مؤلفه‌های حکمرانی خوب از جمله مؤلفۀ تنظیم مناسب قوانین و ایجاد ثبات در جامعه توجه نشده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Survey of good governance based of the Malek Ashtar letter

نویسندگان [English]

  • mohammad reza yousefi 1
  • fahimeh babaei 2
1 mofid university
2 Mofid University
چکیده [English]

New phenomena such as "good governance" is based on a series of principles and specific goals, can help communities solve problems, so the research is trying to understand the Islamic point of view of good governance, as the Treaty Malkashtr one of the basic texts religion is chosen, the comprehensiveness and functionality that can explain this phenomenon has created.
The main objective of this study was to design a model of good governance of the Treaty of Malkashtr using Grounded Theory and express views different from Imam Ali (as) good governance with a view to the World Bank as well as documents regarding the components of good governance of the country in terms of the Treaty of Malkashtr have been.
Methods This cross-sectional study, document and content analysis to extract the principles of good governance and the Treaty Malkashtr Grounded Theory is used... According to documents upstream, in the constitution of the Fifth Development Plan component of good governance and respect was extracted from the Treaty Malkashtr and because of the nature of the vision statement is to design a favorable horizon All components of good governance, including proper laws regulating components and stabilize the community was not given.

کلیدواژه‌ها [English]

  • good governance
  • treaties Malkashtr
  • Grounded Theory
  • Upstream documents
-      نهج‌البلاغه.
-      برادران شرکاء، حمیدرضا. (1386). «حکمرانی خوب کلید توسعه آسیای جنوب غربی. مجمع تشخیص مصلحت نظام». مرکز تحقیقات استراتژیک. کمیته پژوهش برنامه و بودجه، 1-28.
-      برادران شرکاء، حمیدرضا و ملک‌الساداتی، سعید. (1387). «براساس شاخص‌های بانک جهانی تأثیر حکمرانی خوب بر رشد اقتصادی در کشورهای منتخب». فصلنامه راهبرد، 49، 359-384.
-      اخوان، پیمان و جعفری، مصطفی. (1385). «نظریه‌پردازی و آزمایش نظریه‌ها در حوزه مدیریت دانش». فصلنامه مدیریت فردا، 15 و 16، 13-22.
-      دانایی‌فرد، حسن؛ باباشاهی، جبار؛ آذر، عادل و کردنائیج، اسدالله. (1391). «تحول در رفاه ملی: آیا حکمرانی خوب نقش مهمی ایفا می‌کند؟». فصلنامه علمی-پژوهشی پژوهش‌های مدیریت در ایران، دوره شانزدهم، 4، 45-62.
-      دشتی، محمد. (1384). ترجمه نهج‌البلاغه (ویرایش جدید). قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی امیرالمومنین(ع).
-      رزمی، محمدجواد و صدیقی، سمیه. (1391). «الزامات تحقق حکمرانی خوب برای دستیابی به توسعه انسانی». چهارمین همایش ملی اقتصاد ایران. دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمینی‌شهر، آذر 1391، 1-22.
-      شاکری، حمید. (1393). تأملی بر مؤلفه‌های حکمرانی خوب در نهج‌البلاغه. اولین کنگره ملی تفکر و پژوهش دینی.
-      شاه‌آبادی، ابوالفضل و جامه‌بزرگی، آمنه. (1392). «نظریه حکمرانی خوب از دیدگاه نهج‌البلاغه». فصلنامه پژوهشنامه نهج‌البلاغه، سال اول، شماره 2، 1-17.
-      قلی­پور، رحمت‌اله. (1384). «تحلیل رابطه الگوی حکمرانی خوب و فساد اداری». فصلنامه مدیریت سازمانی، 10، 103-208.
-      کایر، آنه ‌مته. (1386). حکمرانی (مفاهیم کلیدی). ابراهیم گلشن و علی آدوسی. تهران: انتشارات موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی.
-      کمیجانی، اکبر و سلاطین، پروانه. (1389). «بررسی تأثیر کیفیت حکمرانی خوب بر رشد اقتصادی در ایران و کشورهای منتخب همسایه». فصلنامه مدیریت. سال هفتم، شماره 20، 27-41.
-       مبارک، اصغر و آذر پیوند، زیبا. (1388). «نگاهی به شاخص‌های حکمرانی خوب از منظر اسلام و تأثیر آن بر رشد اقتصادی». فصلنامه علمی-پژوهشی اقتصاد اسلامی، 36، 179-208.
-    محمدعلیپور، فریده و رحیمی عماد، رضا. (1392). «علل شکل‌گیری انقلاب اسلامی ایران و نظریه حکمرانی خوب: مطالعه موردی حکومت ایران در سال‌های 1357-1332». مجله پژوهشنامه متین، شماره 59، سال پانزدهم، 159-184.
-      مهرابی، امیرحمزه؛ خنیفر، حسین؛ امیری، علی‌نقی؛ زارعی متین، حسن و جندقی، غلامرضا. (1390). «معرفی روش‌شناسی داده‌بنیاد برای تحقیقات اسلامی، ارائه یک نمونه». فصلنامه علمی پژوهشی مدیریت سازمانی، شماره 23، 5-30.
-    میدری، احمد و خیرخواهان، جعفر. (1383). «حکمرانی خوب، بنیان توسعه». گزارش دفتر بررسی‌ اقتصادی. مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی. 21-40.
-      منصوریان، یزدان. (1386). گراندد تئوری چیست و چه کاربردی دارد؟، ویژه‌نامه همایش علم اطلاعات و جامعه اطلاعاتی. دانشگاه اصفهان.
-      نادری، محمدمهدی. (1390). «حکمرانی خوب، معرفی و نقد اجمالی». مجله اسلام و پژوهش‌های مدیریتی، 1، 69-94.
-      ناظمی اردکانی، محمد. (1390). حکمرانی خوب در الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفت. چاپ اول. تهران: مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت.
-      یوسفی شیخ­رباط، محمدرضا و بابایی، فهیمه. (1394). «طراحی مدل حکمرانی خوب بر اساس ‌نامه مالک­اشتر و مقایسه آن با اصول حکمرانی خوب بانک جهانی». فصلنامه اقتصاد اسلامی، 57، 31-60.
-    Allan, G. (2003). “A critique of using grounded theory as a research method’’, Electronic Journal of Business Research Methods, Vol. 2, No.1, 1-10.
-    Miles, M. and Huberman, A. (2002). “Qualitative data analysis: a sourcebook of new methods”, Sage London, Beverly Hills.
-    Powell, R. (1999). ‘‘Recent trends in research: a methological essay’’, Library and Information science Research, Vol. 21, No. 1, 91-119.
-    Selden, I. (2005). “On grounded theory with some malice’’, Journal of Documentation, Vol. 61, No. 1, 114-129.
-    Strauss, A. and Corbin, J. (1998). Basics of Qualitative Research: Grounded Theory Procedures and Technique (2nd Edition), Sage, Newbury Park, London.