سبک‌های مدیریت در نهج‌البلاغه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه روان‌شناسی دانشگاه بوعلی سینا

2 استادیار گروه معارف دانشگاه بوعلی سینا

3 دانشجوی دکتری روان‌شناسی تربیتی دانشگاه بوعلی سینا

چکیده

یکی از محورهای اصلی مطالعه در حوزۀ مدیریت مقوله رهبری است. هدایت و رهبری از وظایف عمدۀ مدیریت است ولی تمام کار او نیست. این امر زمانی تحقق می‌یابد که فردی به هر دلیل کوشش کند بر رفتار فرد یا گروهی اثر بگذارد، زیرا رهبری یعنی قدرت تأثیرگذاری بر پیروان، به نحوی که براساس میل و خواستۀ خود در جهت تحقق اهداف در موقعیت‌های گوناگون حرکت کند. پژوهش حاضر با استفاده از مطالعات کتابخانه­ای به روش تحلیلی-توصیفی انجام پذیرفته است و با بررسی نهج­البلاغه، مقالات، کتاب­ها و منابع مختلف تلاش کرده است، تا به تبیین مفهوم سبک‌های مدیریت از منظر نهج‌البلاغه بپردازد. نتایج پژوهش نشان می­دهد که دیدگاه امام علی (ع) نسبت به رهبری و مدیریت، دیدگاهی مردم محور است که اگر نفوذی و فرمانی وجود دارد در جهت اهداف زیردستان و رفاه عامۀ مردم است و اگر رهبر به‌دنبال تحقق اهداف سازمان و مجموعۀ خاص خود است، این اهداف چیزی جز رضایت مردم نیست و این‌جاست که امام علی(ع) رهبری را وظیفه‌ای سنگین و مسؤولیتی دشوار می‌داند. امام علی(ع) به مدیران خود یادآوری می‌کند که آنان خدمتگزاران مردم هستند و باید دارای صفت‌های اخلاقی باشند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Management styles in Nahj al-Balaghah

نویسندگان [English]

  • abolghasem yaghobi 1
  • akbar orvati movaffagh 2
  • fatane fathi 3
2 Faculty member of Bu-Ali Sina University
3 Ph.D. student of Psychology, University of Bu Ali
چکیده [English]

One of the main pillars of the study is in the field of leadership management. Leadership and leading are the major responsibilities of management, but it is not his job. This occurs when a person, for whatever reason, tries to influence the behavior of an individual or group, because leadership means the power to influence followers, so that they move in accordance with their will and desire to achieve their goals in different situations. The present study was conducted using analytical-descriptive analytical library studies. By analyzing Nahjolbalagheh, various articles and books and sources have been tried to explain the concept of management styles from the perspective of Nahj al-Balaghah. Imam Ali's view of leadership and management is a people-centered view that if there is intrusion and command to the ends of the subordinates and the general welfare of the people, and if the leader seeks to achieve the goals of his organization and his specific set, these goals are nothing but It is not the consent of the people, and this is where Imam Ali (AS) considers the leadership to be a heavy duty and a difficult task. Imam Ali (AS) reminds his directors that they are servants of the people and must have moral attributes. Therefore, in the present study, the management and leadership styles from Nahj-ol-Balaghah's point of view have been discussed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Management
  • Nahj al-Balaghah
  • Leadership Characteristics
  • management styles
  • and Specifics of Managers
-       ابراهیمی، سید احمد. (1381). «مطالعه تطبیقی سبک رهبری امام علی(ع) با سبک‌های رهبری موجود». فصلنامه اندیشه صادق. مرکز تحقیقات دانشگاه امام صادق(ع)، شماره 1، 1-6.
-       اسکندری، مجتبی؛ محمدی، ابوالفضل؛ علی‌اکبری، حسن و سیف، بهمن. (1393). «سبک رهبری فرماندهان نظامی از دیدگاه امیرالمؤمنین حضرت علی در نهج‌البلاغه». دو فصلنامه مدیریت اسلامی. سال 22، شماره 1، 9-40.
-       امیریان­زاده، مژگان. (1383). «رهبری در نهج‌البلاغه». مجله تدبیر. شماره 150، 1-22.
-       پیروز، علی آقا و خدمتی، ابوطالب. (1394). مدیریت در اسلام. قم: پژوهشکده حوزه و دانشگاه.
-       جعفری، محمدتقی. (1389). حکمت اصول سیاسی اسلام. قم: موسسه نشر استاد جعفری.
-       خسروی، محمود. (1378). ملاک‌های انتخاب و انتصاب نیروی انسانی در مدیریت اسلامی با تأکید بر نهج‌البلاغه. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته معارف اسلامی و مدیریت، تهران: دانشگاه امام صادق(ع).
-       چوپانی، حیدر. (1390). بررسی رابطه بین رهبری تحول‌آفرین با گرایش به نوآوری سازمانی؛ مطالعه موردی شرکت بیمه سهامی البرز. پایان‌نامه کارشناس‌ارشد، دانشگاه تهران.
-       دهکردی، لطف‌الله و جوکار، علی‌اکبر. (1391). مدیریت اسلامی و الگوهای آن. پیام دانشگاهی.
-       دلشاد تهرانی، مصطفی. (1387). دولت آفتاب، اندیشه سیاسی و سیره حکومتی علی(ع). تهران: نشر دریا.
-       ربی‌پور، محمدعلی و صمدی وند، منوچهر. (1388). «سیاست مدیریتی و ویژگی مدیران در نهج‌البلاغه». فراسوی مدیریت. سال دوم، شماره 8، 1-22.
-       سیادت؛ سید علی. (1385). «بررسی ویژگی‌های مدیران و مهم‌ترین راهکارهای اجرایی در ایجاد انگیزه و کارایی در کارکنان از دیدگاه امام علی(ع)». دانشکده علوم انسانی، سال 14، شماره 60، 1-15.
-       شریف‌الرضی، محمدبن‌حسین (1368). ترجمه و شرح نهج‌البلاغه. ترجمه علی‌نقی فیض‌الاسلام اصفهانی، تهران: نشر فیض الاسلام.
-       شیرازی، علی. (1392). مدیریت آموزشی. مشهد: نشر جهاد دانشگاهی مشهد.
-       فروزنده، لطف‌الله و نوابی­نژاد، افتخارالسادات. (1391). گزیده نکات مدیریتی در نهج‌البلاغه. تهران: انتشارات پیام نور.
-       قوچانی، محمود. (1374). فرمان حکومتی پیرامون مدیریت، شرح عهدنامه امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب(ع) به مالک اشتر. تهران: مرکز آموزش مدیریت دولتی.
-       مطهری، مرتضی. (1353). امامت و رهبری. تهران: انتشارات صدرا، چاپ نوزدهم.
-       Erkutlua, H. and Chafra, J. (2015). “The effects of empowerment role identity and creative role identity on servant leadership and employees’ innovation implementation behavior”. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 181, 3-11.
-       Silva, A. (2016). “What is Leadership”. Journal of Business Studies Quarterly, 8, 1-5.
-       Slimane, M. (2016). “Relationship between innovation and leadership”. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 34, 218-227.