بررسی سبک شناختی خطبة همام

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه شهید بهشتی

2 دانشجوی‌کارشناسی ارشد زبان و ادبیات عربی، دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

خطبة هَمّام یکی از خطبه­های بلند اخلاقی و تربیتی نهج‌البلاغه است که در آن صفات متقین به تفصیل بیان شده است. تحلیل این خطبه از دیدگاه سبک­شناسی به منظور واکاوی اسلوب بلیغ و فصیح امام علی (ع) اهمیت دارد. این مقاله با رویکرد تحلیل ادبی، متن خطبه­ را با توجه به نظریة سبک­شناسی ساختارگرا، در سه سطح؛ زبانی (آوایی، واژگانی، نحوی)، ادبی و فکری بررسی کرده، به شیوۀ توصیفی-تحلیلی به تبیین عناصر سبکی خطبه پرداخته­است. هدف اصلی این پژوهش، کشف عناصر سبک­شناسی متن خطبة همام است که نقش بارزی در زیبایی آن ایفا می­کند. تبیین پیوند میان این عناصر سبکی و افکار امام(ع) از اهداف دیگر این پژوهش به‌شمار می­رود. نتایج پژوهش نشان­دهندۀ ارتباط تنگاتنگ سطوح سه­گانه با یکدیگر است. همچنین سطح زبانی و ادبی در تقویت زمینه­های فکری خطبه نقش داشته، در جهت اقناع مخاطب و القای اندیشه­های امام(ع)، با سطح فکری پیوندی ناگسستنی دارد. اسلوب کلام با اهداف، هماهنگی دارد و با گزینش مجموعه­ای از گوش‌نوازترین فواصل آهنگین، در کنار سایر عناصر موسیقی­ساز همچنین استفاده از فنون بلاغی و ساختارهای نحوی توانسته مفاهیم اخلاقی، عبادی و عرفانی را به خوبی به مخاطب برساند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The stylistic study of the sermon Hamam

نویسندگان [English]

  • hojjat rasouli 1
  • vali omidipoor 2
2 Student martyr Beheshti University
چکیده [English]

Stylistics as one of  literary subjects , in recent years, linguists have  located special attentions on it. the  sermon Motaghin is  one of the high moral and educational sermons of Nahj al Balagha  in which the pious traits described in detail. The analysis  of  his  expressions and ideas from a stylistic perspective in order to alert the  audience of  rhetorical flourishes is important. This article  with a literary analysis, sermon text above with respect to the theory of structure-oriented style on three levels has   studied : linguistic (phonological, lexical, syntactic), literary and intellectual cross-sectional case and it  explains sermon's stylistic elements. The main objective of this study is to explore the stylistic elements of  Hammam sermon text that has a significant role in the beauty of this noble sermon. Also explaining  the relationship between the  stylistic elements of Imam (AS) is another goal. The results indicate that  three levels interconnect with one another. As well as the linguistical ​​and literal level   has  important role at the strengthening of the intellectual sermons and in order to satisfy the audience and instill the ideas of Imam (AS) to him, with  intellectual level are inextricably linked. styles of words with the goals of Imam (AS) including the are in harmony with the selection of a set of euphony of musical intervals, along with other musical elements and  also using of  rhetorical techniques and styles could  manage moral, religiou­understanding s to his audience.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Nahj al Balagha
  • Hemam sermon
  • stylistics