ارزیابی عملکرد سازمانی از منظر نهج‌البلاغه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه مدیریت دولتی دانشگاه علامه طباطبائی

2 دانشجوی دکتری مدیریت منابع انسانی دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

مبانینظریرایجدرارزیابی عملکرد،بامبانی فرهنگیکشورمان کهخدامحوری، ولایت محوریوکنترلدرونیاستمنافاتدارد، از این‌روهدفاینمطالعه تعیین ویژگی‌ها، ابعاد و مؤلفه‌ها الگوی ارزیابی عملکرد برمبنایفرمایشات گهربار حضرت علی(ع) است. این تحقیقاز نظر هدف از نوع تحقیقات کاربردی است و ازنظر روش توصیفی است. جامعه مورد مطالعه کتاب ارزشمند نهج‌البلاغه (خطبه‌ها، نامه‌ها و حکمت‌ها) است که به روش تمام شمار مورد بررسی قرارگرفته اطلاعاتبهشیوهکتابخانه‌ایجمع‌آوری‌شده و به روش تحلیل محتوای کیفی و نگاشت شناختی تجزیه‌وتحلیل گردید. یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که ویژگی‌های ارزیابی عملکرد در اندیشه امیرالمؤمنین علی(ع) شامل دو بعد؛ ویژگی‌های اجرایی (دقت و ریزبینی، قاطعیت، عدالت‌جویی و انصاف و پویایی و انعطاف‌پذیری) و اهداف و رویکردها (استراتژی محوری، نتیجهگرایی و تعالی و بهبود مستمر) می‌باشد و انواع ارزیابی عملکرد نیز در اندیشه آن حضرت شامل؛ ارزیابی الهی یا معنوی و ارزیابی غیر الهی یا سازمانی (خودارزیابی، ارزیابی همگانی و ارزیابی مدیریتی) است که استفاده از این مبانی ارزشمند در طراحی مدل‌های ارزیابی عملکرد، راه گشای مدیران و مسؤولان این حوزه خواهد بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation of organizational performance from the perspective of Nahj al-Balagha

نویسندگان [English]

  • mir ali seyednaghavi 1
  • ali farhadi 2
چکیده [English]

Theoretical principles prevalent in performance evaluation, is incompatible with cultural principles of our country that are based on godliness spirituality and internal control. The aim of this study was to determine the features, aspects, elements of performance evaluation in Iranian organizations based on the valuable statements of Imam Ali (AS). This research is an applied research and the method is descriptive. Method of data collection is library and collected data were analyzed using qualitative content analysis and cognitive mapping. The study uses population valuable statements of Imam Ali, based on the book Nahj al-Balagha which was examined by counting all methods. The findings of this research show that the characteristics of the performance evaluation in thought of Imam Ali (AS) have two dimensions:A) Executive characteristics (precision, determination, justice and fairness and dynamism, flexibility). b) Objectives and approaches (focusing on strategy, consequentialism and excellence and continuous improvement).
Also in thought of he the performance evaluation include the following types; Divine or spiritual assessment and non-divine assessment or organizational, (self-assessment, General or collective assessment and Managerial assessment). The use of these valuable principles in the design of performance evaluation models in organizations of Islamic Iran will be helpful for managers and officials.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Imam Ali (AS) Nahjolbalaghe
  • performance evaluation
  • cognitive mapping
-      قرآن کریم.
-      نهج­البلاغه. (1389). ترجمه محمد دشتی. چاپ چهارم. قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی امیرالمؤمنین (ع).
-      آذر، عادل و حسن‌زاده کریم‌آباد، حمیدرضا. (1381). «نگاشت مفهومی و کارکردهای مدیریتی آن». فصلنامه چشم‌انداز مدیریت. شماره 3 و 4: 77-104.
-      اولیاء، محمدصالح؛ مدرسی، سید ناصر؛ بهجت، ناصر و شهوازیان، سلاله. (1389). آشنایی با سیستم‌های ارزیابی عملکرد. چاپ اول، تهران: نشر نص.
-      خدمتی، ابوطالب. (1379). «انواع کنترل و نظارت در مدیریت اسلامی»، فصلنامه حوزه و دانشگاه. شماره 23.
-      خسروآبادی، حمیدرضا و رضایی­منش، بهروز. (1394). «طراحی الگوی تصمیم­گیری اخلاقی مدیران مبتنی بر آموزه­های نهج­البلاغه». فصلنامه پژوهشنامه نهج­البلاغه. سال سوم. شماره 11: 68-94.
-      رازینی، روح‌الله؛ آذر، عادل و محمدی، مهدی. (1392). «ارائه مدل سنجش عملکرد سازمان‌های چابک». فصلنامه چشم‌انداز مدیریت صنعتی. شماره 12: 87-109.
-      رفیع­زاده بقرآبادی، علاءالدین؛ عفتی داریانی، محمدعلی رونق، مریم. (1387). مدیریت عملکرد دستگاه‌های اجرایی. چاپ سوم، تهران: انتشارات فرمنش.
-      ضرغامی­فر، مژگان و آذر، عادل (1392) «تحلیلی بر شیوه نگاشت شناختی در ساختاربندی داده‌های کیفی مطالعات سازمانی». فصلنامه مطالعات رفتار سازمانی. سال سوم، بهار و تابستان 1393، شماره 1 و 2: 159-185.
-      کرسول، جان دبلیو. (1391). طرح پژوهشی رویکردهای کیفی، کمی و ترکیبی. ترجمه علیرضا کیامنش و مریم دانای طوس. تهران، انتشارات جهاد دانشگاهی دانشگاه علامه طباطبایی.
-      کلینی، محمد ابن یعقوب. (1369). اصول کافی. ترجمه رسولی، هاشم. جلد دوم، تهران: علمیه اسلامیه.
-      ماحوزی، مهدی. (1391). «مفهوم مدیریت و رهبری در اسلام را با تأکید بر نهج‌البلاغه». پژوهشنامه فرهنگ و ادب. سال هشتم، شماره 13: 277-288.
-      محمودیان، حمید؛ ساجدی، علی محمد و بیگم فقیهی، طاهره. (1394). «نظارت و کنترل از نگاه مدیریتی امام علی (ع)». فصلنامه رهیافتی نو در مدیریت آموزشی. سال ششم. شماره 1: 191-211.
-      مرزوقی، رحمت­الله؛ ترک­زاده، جعفر و پیروی­نژاد، زینب. (1394). «تدوین و اعتباریابی الگوی رهبری معنوی اسلامی در سازمان از منظر نهج­البلاغه». فصلنامه پژوهشنامه نهج­البلاغه. سال سوم. شماره 12: 43-70.
-      Janudin, S. E.; Ruhanita, M.; Amizawati, M. A. and Nor Liza, A. (2014). “Performance Measurement System in Malaysian Public Research University”: Does it Contemporary. International Journal of Management in Education. Volume 10. Issue 3, 55-70.
-      Maelah, R.; Mohd Amir, A. and Abdullah Nor, L. (2014). “Performance Measurement System in Malaysian Public Research University”: Does it Contemporary? International Management Accounting Conference 7.
-      Neely, A.; Adams, C. and Crowe, P. (2002). “The performance prism in practice”. Measuring Business Excellence. 5, 6-13.
-      Striteska, M. and Spickova, M. (2012). “Review and Comparison of Performance Measurement Systems”. Journal of Organizational Management Studies. Vol. 2012, Article ID 114900, 13 pages.