بررسی تطبیقی "ارجاع" به‌عنوان یکی از عوامل" انسجام متنی" در نهج‌البلاغه (مطالعه‏ی موردپژوهانه‏ی ترجمه‏های فارسی و انگلیسی طاهره صفارزاده)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه فردوسی مشهد

2 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

"انسجام" ارتباط دستوری و واژگانی عناصر داخل یک متن است که به وسیله آن متن یکپارچه و معنی‌دار می‌شود؛ در این مقاله بر آنیم تا بر پایه دیدگاه مایکل هلیدی و رقیه حسن، عامل "ارجاع" را به‌عنوان یکی از عوامل "انسجام متنی" در "گزیده‌های نهج‌البلاغه و ترجمه‌های فارسی و انگلیسی آن" از طاهره صفار زاده بررسی نماییم؛ در این تحقیق با کاربست روش نمونه­گیری سیستماتیک و تحلیل تطبیقی ترجمه‏ی فارسی و انگلیسی نهج­البلاغه ابتدا براساس فرمول کوکران، از تعداد 1111 جمله موجود در کتاب، تعداد 285 جمله انتخاب‌شده و همراه با ترجمه این عبارات، عامل "ارجاع"، شناسایی، جداسازی و مقایسه گردیده است. برای بررسی این فرضیه از آزمون chi-square و جدول توافقی crosstabs استفاده‌شده است؛ در بررسی به‌عمل‌آمده، به این نتیجه رسیدیم که در متن اصلی نهج‌البلاغه و متون ترجمه‌شده‌ی آن، با وجود استفاده‏ی بیشتر از "ارجاع" و "ادوات ربط" نسبت به سایر عوامل "انسجام"، در کاربرد ارجاع، بین متن عربی و متون ترجمه‌شده فارسی و انگلیسی تفاوت معنی‌داری وجود دارد .

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A comparative study of "reference" as one of the "textual integrity" in "Nahj-al-Balaghe a research in Persian & English" translations by dr.Tahereh Saffarzadeh for example

نویسندگان [English]

  • kolsum seddighi 1
  • kolsumatefe seddighisetayesh mehr 2
1 ferdowsi univercity of mashhad
2 ferdowsi ferferddowsi univercity
چکیده [English]

“Cohesion” is the grammatical and lexical linking within a text that holds a text together and gives it meaning. Analysis of cohesion in texts has been considered by many analysts. In this paper, we are going to analyze the "reference" as one of the "textual integrity" in" A trilingual selection from Nahj-al-Balagha in Arabic, Persian and English” that is written by Mrs. T. Saffarzadeh, according to the principles of Michael Halliday and R. Hasan.
    In this research with using systematic sampling and comparative analyzing between arabic' English & Persian texts of Nahj-al-Balaghe Firstly, according to Cochran's formula, among 1111 sentences in this book, 285 sentences were selected, .In these phrases, the "references" were identified, isolated and compared. To investigate this hypothesis, chi-square test and crosstabs were used.
    In our results, we find that in the original text and the translated text of Nahj-al-Balaghe ," reference" and" relevant components" are used more than any other cohesive factors . However, compared to the use of reference between the Arabic, Persian and English, there are significant differences.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Discourse Analysis
  • Textual coherence
  • Cohesive Devices
  • Reference
  • Pronoun
  • nahj-al-balaghe
  • Translation

مراجع

-     نهج­البلاغه (1388)، ترجمه محمدتقی جعفری، مشهد: مؤسسه‏ی چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی.
-     آرلاتو، آنتونی، (1373): درآمدی بر زبان‏شناسی تاریخی، ترجمة یحیی مدرّسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران.
-     اسحاقی، پیمان (1391)، «منبع شناسی ترجمه‌های نهج‌البلاغه به برخی از زبان­های غیرعربی»، فصلنامه امامت پژوهی، سال اول، شماره 4، 360-337.
-     آقا گل­زاده، فردوس (1390)، تحلیل گفتمان انتقادی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
-     البرزی، پرویز (1386)، مبانی زبان‌شناسی متن، تهران:انتشارات امیرکبیر.
-     بهنام، بیوک (1381)، تحلیل زبان‌شناختی،گزیده‌هایی از کلام امام علی(ع)، دانشگاه تربیت معلم تبریز.
-     تاجیک، محمدرضا (1379)، مجموعه مقالات گفتمان و تحلیل گفتمان، تهران: انتشارات فرهنگ گفتمان.
-     تاجیک، محمدرضا (1383)، گفتمان، پاد گفتمان و سیاست، تهران: مؤسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی.
-     تاکی، گیتی (1378)، «پیوستگی و همبستگی متن یا انسجام و ارتباط مطالب در زبان فارسی»، تهران: مجله زبانشناسی.
-     پالامبو، گیزپه (1390)، اصطلاحات کلیدی در مطالعه ترجمه، ترجمه فرزاد فرح‌زاد، تهران: انتشارات قطره.
-     حسن لی، کاووس (1383)، گونه‌های نوآوری در شعر معاصر ایران، تهران: انتشارات ثالث.
-     جلالی، جلال­الدین (1388)، «ضرورت شناخت و کاربرد انسجام و پیوستگی در ترجمه انگلیسی قرآن کریم»، مجله ترجمان وحی، سال سیزدهم، شماره 25، 51-15.
-     خرمشاهی، بهاءالدین (1390)، ترجمه کاوی، تهران: ناهید.
-     داد، سیما (1383)، فرهنگ اصطلاحات ادبی، تهران: چاپ دوم، تهران: انتشارات مروارید.
-     دبیر مقدم، محمد (1378)، زبانشناسی نظری، تهران: نشر سخن.
-     سجادی، سیدابراهیم (1384)، «بایسته‌های مترجم قرآن»، مجله پژوهش‌های قرآن، شماره 42، 97-64.
-     سلطانی، علی­اصغر (1384)، قدرت گفتمان و زبان، تهران: نشر نی.
-     رحیمیان، جلال (1381)، دستور زبان فارسی: صورت، نقش و معنا، شیراز: مرکز نشر دانشگاه شیراز.
-     شعیری، حمیدرضا (1385)، تجزیه و تحلیل نشانه، معناشناختی گفتمان، تهران: انتشارات سمت.
-     صفارزاده، طاهره(1387): ترجمه‏ی گزیده‏ای از نهج البلاغة، عربی، فارسی، انگلیسی، تهران: انتشارات رهنما.
-     صفارزاده و دیگران (1385): «ترجمه قرآن و مترجمان، ضرورت‏ها و روش‏ها»، مجله بیّنات، شماره49 و 50، 167-88.
-     صلح‌جو، علی (1388)،گفتمان و ترجمه، تهران: نشر مرکز.
-     عضدانلو، حمید (1380)، گفتمان و جامعه، تهران: نشر نی.
-     فرشیدور، خسرو (1378)، جمله و تحول آن در زبان فارسی، تهران: انتشارات امیرکبیر.
-     فرکلاف، نورمن (1379)، تحلیل انتقادی گفتمان، گروه مترجمان، فاطمه شایسته، پیران و دیگران، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها.
-     گنتزلر، ادوین (1380)، نظریه‌های ترجمه در عصر حاضر، ترجمه علی صلح‌جو، تهران: انتشارات هرمس.
-     لطفی­پورساعد، کاظم (1371)، درآمدی بر اصول و روش ترجمه، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
-     مشکوه الدینی، مهدی (1373)، سیر زبان‌شناسی، مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد.
-     معین‌الدینی، فاطمه (1382)، «شگرد‌های ایجاد انسجام متن در کلیله‌ودمنه»، مجله فرهنگ، شماره 46، 326-303.
-      مهاجر، مهران و نبوی، محمد (1376)، به سوی زبانشناسی شعر، تهران: نشر مرکز.
-      هلیدی، مایکل و حسن، رقیه (1393)، زبان، بافت و متن، جنبه‏هایی از زبان در چشم‏اندازی اجتماعی-نشانه‏شناختی، ترجمه‏ی مجتبی منشی‏زاده و طاهره ایشانی، تهران: انتشارات علمی.
-      یاحقی، محمدجعفر و فلاحی، محمد‌هادی (1388)، «انسجام متنی در غزلیات سعدی و بیدل دهلوی؛ بررسی و مقایسه ده غزل سعدی و ده غزل بیدل»، مجله ادب و زبان فارسی دانشگاه کرمان، شماره 24 346-327.
-     یاراحمدی، لطف ا... (1383)، گفتمان شناسی رایج و انتقادی، تهران: انتشاررات هرمس.
-      Brown, G &Yule, G (1983), discourse analysis.Cambridge.
-      Gee, J. P. (1999), An introduction to Discourse Analysis. London: Routledge.
-      Halliday, M. A. K. & Hasan, R. (1976), Cohesion in English. London: Longmans.
-      Halliday' M. A. K. & Hassan,' R. (1984) Cohesion in English, , London, Longmans
-      James, C. (1981) Contrastive Analysis . London: Longman press.
-      Larson, M. L. (1984) . Meaning-based Translation. New York, University Press of America.
-      Miremadi, S. A. (1386). Theoretical Foundations and Principles of Translation. Tehran: Samt press.
-      Cutting, J. (2013). pragmatics and discourse . Camelia Stefan.
-      Martin, J. R. (2002). cohesion and texture. New York. Blackwell press.
-      Mills, S. (1999). Discourse . London: Routledge press.
      

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار