ساخت و بررسی ویژگی‌های روانسنجی مقیاس احساس امنیت روانی- سیاسی بر اساس آموزه‌های نهج‌البلاغه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم سیاسی، دانشکده حقوق و الهیات، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

2 استادیار گروه روانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

چکیده

هدف از این مقاله ساخت و بررسی ویژگی‌­های روان‌سنجی مقیاس احساس امنیت روانی-سیاسی با توجه به کتاب نهج‌­البلاغه بود. بدین­منظور ابتدا با روش کیفی تحلیل مضمون کتاب نهج‌­البلاغه، مولفه­‌های مرتبط با حوزه‌­های روانی و سیاسی امنیت استخراج شد و سپس گویه‌های مرتبط با این مولفه­ها جهت ساخت مقیاس نوشته و روایی صوری و محتوایی آن با نظر کارشناسان تایید شد. بعد از اصلاح گویه­‌ها، کل مقیاس بر روی نمونه‌­ای از جامعه دانشجویان به تعداد 400 نفر دانشجو اجرا شد و ویژگی­‌های روانسنجی مقیاس بررسی شدند. یافته­‌ها نشان داد که میزان پایایی مقیاس با روش بازآزمایی و آلفای کرونباخ به ترتیب 0.85 و 0.96 است و نتایج تحلیل عاملی نشان­‌دهنده ساختار دوعاملی مرتبه اول است. در کل نتایج عاملی اکتشافی و تاییدی هر دو نشان­‌دهنده وجود دو عامل بارز امنیت سیاسی و امنیت روانی هستند. در نهایت می‌توان نتیجه گرفت که این مقیاس با تاکید بر کتاب نهج‌­البلاغه، یک مقیاس اسلامی معتبر و روا جهت  استفاده در اندازه‌­گیری میزان احساس فرد نسبت به امنیت سیاسی و روانی در تحقیقات و پژوهش­‌های مختلف است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Construction and Psychometric Validation of the Psycho-Political Feeling Security Scale based on Nahj al-Balagha

نویسندگان [English]

  • Hossein Moeini Abadi Bidgoli 1
  • Somayeh Pourehsan 2
1 Assistant Professor, Department of Political Science, Faculty of Law and Theology, Shahid Bahonar University of Kerman, Kerman, Iran
2 Assistant Professor, Department of Psychology, Faculty of Literature and Humanities, Shahid Bahonar University of Kerman, Kerman, Iran
چکیده [English]

Nahj al-Balagha is one of the important moral books from the perspective of Shiites in Islam. The present study focused on the construction and psychometric validation of the psycho-political feeling security scale based on Nahj al-Balagha. Accordingly, the qualitative method of content analysis of Nahj al-Balagha was primarily employed to extract the components related to the psychological and political areas of security. After determining the items associated with these components, the experts approved their face and content validities to construct the scale.  The whole scale was implemented on a sample of 400 university students after item correction to validate its psychometric properties. According to the results, the scale had reliabilities of 0.85 and 0.96 with the retest method and Cronbach's alpha, respectively. Besides, the results of the factor analysis showed the first-order two-factor structure. Overall, the results of both exploratory and confirmatory factors indicated two explicit factors of political and psychological security. Ultimately, it can be concluded that this scale, with emphasis on Nahj al-Balagha, is a valid Islamic scale to measure the individual's feelings about political and psychological security in various studies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Construction
  • psychometric properties
  • psycho-political security scale
  • Nahj al-Balagha

مراجع

  • اخوان‌کاظمی، بهرام. (1385). امنیت در نظام سیاسی اسلام، تهران: انتشارات کانون اندیشه جوان.
  • -------------. (1394). «الگوی امنیت در مکتب امنیتی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه آفاق امنیت، 8(26)، 105-134.
  • اسماعیلی، مصطفی و خواجه‌سروی، غلامرضا. (1396). «بررسی مفهوم امنیت در سیره معصومین (ع) (مطالعه موردی: تحلیل محتوای کتاب اصول کافی)»، فصلنامه آفاق امنیت، 10(34)، 5-34.
  • امام‌جمعه‌زاده، سید جواد و درجانی، حسین. (1389). «امنیت در اسلام، مبانی و قالب‌های فکری»، فصلنامه تحقیقات سیاسی و بین‌المللی، 2(5)، 125-151.
  • بوزان، باری؛ ویور، الی و پاپ دوویلد. (1386). چارچوبی تازه برای تحلیل امنیت، ترجمه علیرضا طیب، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
  • حسینی جلالی، محمدحسین. (1380). دراسه حول نهج‌البلاغه. بیروت: موسسه الاعلمی للمطبوعات.
  • حسینی‌فرد، عاطفه؛ صرامی، سمیه و نکویی مهر، نفیسه. (1396). «حق برخورداری از امنیت روانی با تاکید بر اندیشه‌های اسلامی – عرفانی امام خمینی (ره)»، مجله عرفان اسلامی، 10(62)، 300-315.
  • حیدری، اله‌ رحم، عنایت، حلیمه، موحد، مجید. (1390). «جهانی شدن فرهنگ و احساس امنیت سیاسی: مطالعه موردی جوانان شهر شیراز»، رهنامه سیاست‌گذاری سیاسی، دفاعی و امنیتی، 2(4)، 521- 741.
  • خان‌احمدی، اسماعیل. (1391). «امنیت پایدار در نظام سیاسی اسلام از منظر نهج‌البلاغه»، فصلنامه آفاق امنیت، 5(15)، 149-187.
  • دشتی، محمد. (1390). ترجمه نهج البلافه، قم: دارالفکر
  • دولتی، کریم. (1391). «امنیت اجتماعی از منظر امیرالمومنین امام علی (ع)»، فروغ وحدت، 8(29)، 15-23.
  • ذوالفقاری، شهاب‌الدین؛ جاوری، محمدجواد. (1392). «راههای ایجاد امنیت روانی و موانع آن در اندیشه حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای (مدظله العالی)»، فصلنامه امنیت‌پژوهی، 12(44)، 123-148.
  • رنگریز، حسن. (0041). « طراحی الگوی مردم سالاری حکومتی توسط رهبری اصیل مبتنی بر آموزه های نهج البلاغه»، فصلنامه پژوهشنامه نهج البلاغه، 9 (63)،101-621.
  • رهبر، عباسعلی و سوری، فرزاد. (1395). «دولت و مدل امنیت سیاسی مطلوب در جامعه دینی»، فصلنامه دولت پژوهی، 2(5)، 101-133.
  • سعیدی، میلاد. (1399). «بررسی مؤلفه‌های احساس امنیت روانی خانواده‌های ایرانی و آسیب‌شناسی آن در خرده نظام‌های خانواده و فرآیند رشدی فرزندان»، فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان درمانی، 11(41)، 211-234.
  • کاویانی، محمدهادی. (1390). «حق امنیت فردی و تأمین آن در نهج‌البلاغه»، مجله حقوق خصوصی، 8(2)، 103-136.
  • کاهه، احمد. (1384). مجموعه مقالات همایش امنیت اجتماعی، جلد 1. تهران: انتشارات گلپونه.
  • معین آبادی بیدگلی، حسین. (0041). «تحلیل مضمونی کنش های حکمرانان در نهج البلاغه»، فصلنامه پژوهشنامه نهج البلاغه، 9(53)، 45-7
  • مقاتلی، نعیما؛ پورشمس، مراد؛ جمالیانی لقب، عادل و ابراهیمی، امرلله. (1391). «مفاهیم و نظریه های امنیت در نهج‌البلاغه»، فصلنامه دانش انتظامی بوشهر، 3(8)، 1-19.
  • Allport, G. (1961). Pattern and Growth in Personality. New York: Holt, Rinehart & Winston
  • Braun, V., & Clarke, V. (2006). “Using thematic analysis in psychology”. Qualitative research in psychology, 3(2), 77-101.
  • Boyatzis, R. E. (1998). Transforming qualitative information: Thematic analysis and code development. Sage
  • Buzan, B. (1991). People, States and Fear: an agenda for international security studies in the post-cold war era Harvester Wheat sheaf Publication. London.
  • Demir, M. (2008). “Sweetheart, you really make me happy: Romantic relationship quality and personality as predictors of happiness among emerging adults”. Journal of Happiness Studies, 9(2), 257-277.
  • Hassan, O. (2015). “Political security: From the 1990s to the Arab spring”. Contemporary Politics, 21(1), 86-99.
  • Maslow, A. H. (1943). “A theory of human motivation”. Psychological Review, 50(4), 370-396. doi:10.1037/h0054346.
  • Maslow, A. H. (1942) The dynamics of psychological security-insecurity Character and Personality p.331-344.
  • Maslow, A. H., Hirsh, E., Stein, M., & Honigmann, I. (1945). “A clinically derived test for measuring psychological security-insecurity”. The Journal of general psychology, 33(1), 21-41.
  • Schneier, Bruce (2008). The psychology of security, http://www.schneier.com/essay-155.html.
  • Taormina, R. J., & Sun, R. (2015). Antecedents and outcomes of psychological insecurity and interpersonal trust among Chinese people.
  • (1994). Human development report. New York Oxford: Oxford University Press. United Nation Trust Fund for Human Security. (2009). Human security in theory and practice. USA: United Nations.
  • United Nation Trust Fund for Human Security. (2009). Human security in theory and practice. USA: United Nations.
  • Yarmohammad Toski, M., Hajabolhasani, H. (2011). “Sense of security in women (aged 16-36) in Tehran and the social factors influencing it”. City and Landscape Journal, 3(18), 4-14
فصلنامه پژوهشنامه نهج البلاغه
دوره 10، شماره 37
خرداد 1401
صفحه 95-114

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار