تحلیل مضمونی کنش‌های سیاسی حکمرانان در نهج‌البلاغه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه علوم سیاسی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

چکیده

کنش‌های نخبگان حاکم بر ساختار رسمی قدرت از موضوعات مهم در دانش سیاسی است و یافته‌های دانش نظری علوم سیاسی بر وجوه چهارگانه دولت شامل وجه عمومی، خصوصی، ایدئولوژیک و وجه سرکوب یا اجرای قوانین حکایت دارد. مسئله موردنظر این مقاله شناسایی کنش‌های سیاسی حاکمان در اندیشه اسلامی و تشیع است. گفتمان اسلامی دولت و کنش‌های سیاسی نخبگان حاکم از تجربه زیست سیاسی امام علی(ع) و مدون شدن آن در کتاب نهج‌البلاغه قابل بازیابی است. شناخت کارکردهای نخبگان سیاسی در چارچوب دولت اسلامی از اهداف این مقاله است و سؤال اصلی پژوهش شناسایی انواع کنش‌های سیاسی حکمرانان از دیدگاه نهج‌البلاغه است. روش تحلیل مضمون کیفی برای بررسی متن مورداستفاده قرار گرفت و یافته‌های پژوهش نشان داد امام علی(ع) پنج مضمون فراگیر کنش سیاسی نخبگان حاکم را در سیاست‌گذاری اقتصادی، استفاده از روش‌های صلح‌آمیز حل‌وفصل اختلافات، حفظ امنیت امت اسلامی، رایزنی و مشورت با دیگران و اشراف اطلاعاتی نسبت به اوضاع کشور و کنش‌های سیاسی در چارچوب اخلاق دینی مدنظر دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Thematic Analysis of The Political Actions of Rulers in Nahj al-Balagha

نویسنده [English]

  • Hossein Moeini Abadi Bidgoli
Assistant Professor, Department of Political Science, Shahid Bahonar University of Kerman, Kerman, Iran
چکیده [English]

The actions of the elites governing the formal structure of power are important issues in political science, and the theoretical knowledge of politics is four aspects of government, including public, private, ideological and repressive. The purpose of this article is to identify the political actions of the rulers in Islamic and Shiite thoughts. The Islamic discourse of the government and the political actions of the ruling elites can be retrieved from the bio political experience of Imam Ali and its codification in Nahj al-Balagha. Qualitative content analysis method was used to examine the text. The findings showed that five political actions such as economy policy- making, peaceful method of dispute resolution, national security, consultation with others and informed about country and actions within the framework of religious ethics are important.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Thematic Analysis
  • Political actions
  • Rulers
  • Imam Ali
  • Nahj al-Balagha
  • ابن‌خلدون، عبدالرحمن. (1334). مقدمه ابن‌خلدون. ترجمه محمد پروین گنابادی. چاپ اول. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
  • احمدی‌نژاد، فاطمه. (1399). بررسی چالش‌های توسعه در ایران (برنامه چهارم و پنجم توسعه)؛ با استفاده از تحلیل مضمون. محمود کمالی. دانشگاه شهید باهنر کرمان.
  • امام‌جمعه‌زاده، سید جواد؛ علی حسینی، علی؛ کاظمی، احسان و آقا حسینی، علی‌رضا. (1395). «تحلیل گفتمانی رابطه نظریه سیاسی و کنش سیاسی در یونان باستان». دو فصلنامه پژوهش‌های سیاست‌های نظری. شماره 22، 221-185.
  • بشیریه، حسین. (1397). احیای علوم سیاسی. چاپ چهارم. تهران: نشر نی.
  • ------------. (1386). آموزش دانش سیاسی. چاپ هفتم. تهران: نشر نگاه معاصر.
  • پای، لوسین. (1383). فرهنگ سیاسی. ترجمه محبوبه مهاجر. چاپ اول. تهران: انتشارات وزارت خارجه.
  • خنجی اصفهانی، فضل‌الله بن روزبهان. (1362). سلوک الملوک. تصحیح محمدعلی موحد. چاپ اول. تهران: انتشارات خوارزمی.
  • رضی، سید شریف ابوالحسن محمد. (1369). نهج‌البلاغه. ترجمه سید جعفر شهیدی، چاپ چهارم. تهران: انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی.
  • شجریان، مهدی. (1399). «راهبرد حکومتی "جلب رضایت عمومی" از منظر نامه‌های نهج‌البلاغه با تأکید بر بررسی سند الگوی پایه اسلامی ایرانی پیشرفت». فصلنامه پژوهشنامه نهچ‌البلاغه. دوره 8، شماره 31، 39-21.
  • عابدی جعفری، حسن؛ تسلیمی، محمد سعید؛ فقیهی، ابوالحسن و شیخ‌زاده، محمد. (1390). «تحلیل مضمون و شبکه مضامین: روشی ساده و کارآمد برای تبیین الگوهای موجود در داده­های کیفی». مجله اندیشه مدیریت راهبردی، سال پنجم، شماره 25، 198-151.
  • فتحی آشتیانی، علی. (1385). مقدمه‌ای بر روانشناسی سیاسی. چاپ ششم. تهران: موسسه انتشارات بعثت.
  • نظام‌الملک، خواجه ابوعلی حسن ابن علی. (1344). سیاست نامه. تصحیح محمد قزوینی. چاپ اول. تهران: انتشارات تهران مصور.
  • کمالی، یحیی. (1397). «روش‌شناسی تحلیل مضمون و کاربرد آن در مطالعات سیاست‌گذاری عمومی». فصلنامه سیاست‌گذاری عمومی، دوره 4، شماره 2، 189-280.
  • هابز، توماس. (1399). بهیموت. ترجمه حسین بشیریه. چاپ چهارم. تهران: نشر نی.
  • --------. (1380). لویاتان. ترجمه حسین بشیریه. چاپ اول. تهران: نشر نی.

Boyatzis, E. R. (1998). Thematic analysis and qualitative information Transformation Sage: CA.

Braun, V. & Clark, V. (2006). “Using thematic analysis in psychology”, Qualitative Resarch in psychology, Vol. 3, No. 2, 77-101.