محقق سبزواری و تأثیر‌پذیری وی از اندیشه‌های امام‌علی(ع) در امر حکومت و مؤلفه‌های آن در روضه‌الانوار عباسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه تاریخ فرهنگ و تمدن ملل اسلامی دانشگاه سیدجمال‌الدین اسدآبادی

چکیده

تشکیل حکومت صفوی، اوضاع و شرایط مساعدی را برای توجه هرچه بیشتر اندیشمندان این عصر، نسبت به معارف عالم تشیع، فراهم آورد. در این میان، توجه به اندیشه‌های امام‌علی(ع)، در نهج‌البلاغه، از اهمیت به­سزایی برخوردار است. به‌طوری‌که اندیشمندان حامی این حکومت، در تحلیل‌ها و تبیینات خود، به‌خصوص در ارتباط با امر حکمروایی و مؤلفه‌های آن، به این اندیشه‌ها، توجه زیادی داشتند. از جملۀ این اندیشمندان، محقق سبزواری است که با تألیف کتاب روضه‌الانوار عباسی، در قالب رساله‌ای اندرزنامه‌ای، از دیدگاه‌های امام‌علی استفاده نموده و تأکید ویژه‌ای بر این اندیشه‌ها داشته است. با این رویکرد، سبزواری، در بخش‌های مختلف کتاب خود،درصدد برآمده تا راه‌کارهای لازم در امر حکمروایی را برای پادشاه صفوی تبیین نماید. در این مقاله که با بهره‌مندی از روش کتابخانه‌ای و تحلیلی سامان یافته، تلاش شده تا تأثیرپذیری محقق سبزواری، از اندیشه‌های امام‌علی(ع) در امر حکمروایی و مؤلفه‌های آن، موردبررسی قرار گیرد. درواقع این بررسی نشان می‌دهد که سبزواری در تبیین آراء خود، در موارد متعدد از اندیشه‌های امامع) بهره برده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Mohaghegh-e-Sabzavariand Imam Ali's influence on government and its componentsinRozat Al Anwar Abbasi

نویسنده [English]

  • mahdi feizisakha
assistant
چکیده [English]

The formation of the Safavi government provided the favorable situation and conditions for the attention of the thinkers of that era to the Shia world knowledge. Meanwhile, attention to Imam Ali's thoughts, in Nahj al-Balaghah, is very important. Thus, thinkers who are supporting this government, in their analyzes and explanations, especially in relation to the ruler and its components, have paid attention to these thoughts. One of these thinkers, the Mohagheh-e-Sabzevari, who wrote the book of Rozat Al Anwar Abbasi, in the form of treatises as recommendation letter, used the views of Imam Ali and had a special emphasis on these thoughts. In this approach, Sabzavari, in various parts of his book, has sought to explain the necessary solutions to the rule for the Safavi king. In this paper, which has been used by the library and analytical method, it has been tried to examine the influence of Mohaghegh-e-Sabzavari on the ideas of Imam Ali in his governance and its components. Indeed, this study indicate that Sabzavari has used from the ideas of Imam Ali in his explanation of opinions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Imam Ali
  • NahjAlblagheh
  • MohagheghSabzavari. RozatAlanvar
-    اویس‌کریم، محمد. (1408).المعجم الموضوعی لنهج‌البلاغه. مشهد:مجمع البحوث الاسلامیه.
-    بامری، نصرت؛ منشادی، مرتضی و اسلامی، روح‌الله.(1396). «سیاست عملی و فنون حکمرانی امام‌علی (ع)، مطالعه موردی حکومت‌مندی در نامه‌های نهج‌البلاغه».پژوهشنامه نهج‌البلاغه.سال پنجم، شماره نوزدهم، صص، 83/100
-    بنانی، امین، دران، دارلی و دوبروین و سیوری ولکهارت و نیومن وکری‌ولش. (1380).صفویان. ترجمه: یعقوب آژند. تهران: انتشارات مولی.
-    بوسه، هربرت. (1367).پژوهشی در تشکیلات دیوان اسلامی بر مبنای اسناد دوران آق‌قوینلو و قراقویونلو و صفوی.مترجم: غلامرضا ورهرام. تهران: مؤسسه مطالعات فرهنگی.
-    تاریخ صفویه، خلاصه‌التواریخ وتاریخ ملا‌کمال. (1334). به تصحیح ابراهیم دهگان. اراک: انتشارات فروردین.
-    ترکمان، اسکندربیگ. (1382). تاریخ عالم‌آرای عباسی. مصحح: ایرج افشار. تهران: امیرکبیر.
-    تهرانی، آقا‌بزرگ. (1408).الذریعه الی التصانیف الشیعه. قم: ناشر اسماعیلیان.
-    جملی‌کارری، جووانی فرانچسکو. (1348).سفرنامه کارری.ترجمه: عباس نخجوانی. تبریز: اداره کل فرهنگ و هنر آذربایجان شرقی.
-    جهان‌بخش، جویا. (1380). «میزگرد روضه‌الانوار عباسی».آیینه میراث. سال چهارم. شماره سیزده.صص، 94/96..
-    خاتون‌آبادی، عبدالحسین. (1352).وقایعالسنین و الاعوام. به کوشش محمد‌باقر بهبودی. تهران: کتابفروشی اسلامیه.
-    خواندمیر، غیاث‌الدین بن همام‌الدین (1387)،حبیب السیر،تصحیحمحمد دبیرسیاقی، تهران‏: هرمس‏.
-    خوانساری، سیدجمال‌الدین محمد. (1360).شرح غررالحکم و دررالحکم. به تصحیح سیدجلال‌الدین ارموی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
-    دلاواله، پیترو. (1370).سفرنامه.ترجمه: شجاع‌الدین شفا. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
-    دوانی، علی. (1382). «نگاهی به زندگانی پر افتخار شریف رضی».مجله پژوهشهای نهج‌البلاغه. شماره 6. صص56/81.
-    سبزواری، ملا‌محمد‌باقر. (1383).روضه الانوار عباسی. اسماعیل چنگیزی اردهایی. (مقدمه و تصحیح). تهران: میراث مکتوب.
-    شاملو، ولی‌قلی. (1374).قصص‌الخاقانی. تصحیح: حسن سادات ناصری. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
-    صبحی، صالح. (1395 ق).نهج‌البلاغه. قم: مرکز البحوث الاسلامیه.
-    صفت‌گل، منصور. (1381).ساختار نهاد و اندیشه دینی در ایران عصر صفوی. تهران: موسسه خدمات فرهنگی رسا.
-    طوسی، خواجه نظام‌الملک. (1369). سیاست‌نامه. به کوشش عباس اقبال. تهران: اساطیر.
-   عاملی، بهاءالدین محمد (1357)،کشکول، تصحیح و ترجمه ابوالقاسم آیت‌الهی، تهران: نشر توکا.
-    علوی عاملی، سید محمد عبدالحسیب بن سید احمد. (1384).قواعدالسلاطین. به کوشش رسول جعفریان. تهران: کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. 
-    غزالی، محمد. (1389). نصیحه‌الملوک. تصحیح: عزیزاﷲ علیزاده. تهران: فردوس.
-    فارابی، ابونصر محمدبن محمد (1358) سیاست مدینه، ترجمه جعفر سجادی، تهران: انجمن فلسفه ایران.
-    فخر رازی، محمدبن عمر. (1420ق).التفسیر الکبیر (مفاتیح الغیب). بیروت: دار احیاء التراث العربی.
-    قزوینی، ابوالحسن. (1367). فواید الصفویه. مصحح: مریم میر‌احمدی. تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
-    قمی، قاضی احمد. (1383).خلاصه‌التواریخ. مصحح: احسان اشراقی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
-    کمپفر، انگلبرت. (1363). سفرنامه. ترجمه: کیکاوس جهانداری. تهران: خوارزمی.
-    لاکهارت، لارنس. (1394).انقراض سلسله صفویه. ترجمه: اسماعیل دولتشاهی. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
-    ماوردی، ابوالحسن. (1406ق).الاحکام‌السلطانیه. قاهره: مکتب الاعلام الاسلامی.
-    مطهری، مرتضی. (1374). سیرى در نهج‌البلاغه. تهران: انتشارات صدرا.
-    مهدوی، مصلح‌الدین. (1371).خاندانشیخ‌الاسلام اصفهان در طول چهار‌صد‌سال، از علامه محقق سبزواری تا دکتر علی شیخ‌الاسلام. اصفهان: انتشارات گلبهار.
-    مینورسکی، ولادیمیر. (1378).سازمان اداری حکومت صفوی، (تذکره‌الملوک). ترجمه: مسعود رجب‌نیا. تهران: انتشارات امیرکبیر.
-    نظرى، فرشاد. (1387).عدالت و سیاست؛ بررسى ابعاد نظرى و کاربردى عدالت در گفتمان سیاسى اسلام و غرب. تهران: دانشگاه امام‌صادق علیه‌السلام.
-    وحید قزوینی، محمدطاهر. (1329).عباس‌نامه، یا شرح زندگانی 22 ساله شاه‌عباس ثانی. به تصحیح وتحشیه ابراهیم دهگان.ارک:کتابفروشی داوودی.