شناسایی و سنخ‌بندی زمینه فرهنگی-اجتماعی توسعه ملت‌ها با تأکید بر دیدگاه نهج‌البلاغه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه معارف دانشگاه کاشان

2 استادیار گروه مدیریت جهانگردی دانشگاه شهرکرد

3 دانشجوی دکتری علوم و معارف نهج‌البلاغه دانشگاه کاشان

چکیده

توسعه، چکیده معرفت، دانش و اخلاق بشری است که در فرایند تاریخی خود را نمایان می‌سازد. توسعه، امری، کیفی است که حاکی از وضعیت نشاط اجتماعی، رفاه، عدالت اجتماعی و وضعیت سرمایه اجتماعی یک جامعه است. یکی از زمینه­های اساسی توسعه، توجه به مبانی دینی و معرفتی موجود در آن جامعه است. بر این اساس، هدف اصلی پژوهش، شناسایی و سنخ­بندی زمینۀ فرهنگی-اجتماعی توسعةملت­ها با تأکید بر دیدگاه نهج­البلاغه است. روش مورد بررسی در این پژوهش، متکی بر روش نظری یعنی مطالعات کتابخانه‌ای، رویدادهای تاریخی مستند و منابع علمی می‌باشد که تحت عنوان رویکرد بنیادی دسته‌بندی می‌شوند، چون محقق در آن با استنادات تاریخی و نظری سعی در افزایش دانش نظری و جهان‌بینی خود را دارد. نتایج حاصل از پژوهش نشان می‌دهد که پایة اساس ماندگاری یک ملت متکی بر وضعیت توسعة اجتماعی آن جامعه است. به‌طوری‌که توسعه با هدف ترویج اخلاق، فرهنگ و دانش غنی، تمدن تعامل‌گرا، نشاط اجتماعی و شفافیت، تقویت پاسخ­گویی و اتّکا بر قوانین اجتماعی و احترام به هنجارها و آداب دینی بوده است. براین­اساس می­توان گفت که مواردی از جمله خودباوری اجتماعی، رواج عدالت اجتماعی، تقویت اعتماد سیاسی، کاهش تفرقه و نزاع قومی، مبارزه با فساد اجتماعی، بی­نظمی، تبعیض و توزیع برابر منابع کمیاب، شفافیت اقتصادی-سیاسی، پاسخ­گویی و وجود حق اظهارنظر و غیره از منظر نهج­البلاغه، زمینه­های مهم و مؤثر در توسعة یک ملت به­شمار می­روند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Identification and characterization of the socio-cultural context of the development of nations with an emphasis on Nahj al-Balaghah view

نویسندگان [English]

  • ali hoseinzadeh 1
  • satar sadeghiDe Jeshma 2
  • Laila zarei 3
1 kashan
2 Stadiar and a member of the Faculty of Science and Social Sciences Danshgah Kashan
3 Department of Education, Kashan University
چکیده [English]

Development is summary is wisdom, knowledge and human morality that manifests itself in its historical process. Development is a qualitative factor that indicated the situation of social vitality, prosperity, social justice, and the state of social capital of a society. One of the main areas of development is the attention to the religious and epistemological foundations of the society. Accordingly, the main purpose of the  investigation is to identify and categorize the socio-cultural context of the development of nations with an emphasis on Nahj al-Balaghah, view. The method  was used in this research relies on the theoretical approach, namely, library studies, historical documentary events, is a scientific resource categorized as a fundamental approach, Because the researcher attempts to increase his theoretical and worldview knowledge with historical and theoretical references. The results of the research show that the basis of the survival of a nation depends on its social development status. So that development was aimed at promoting ethics, rich culture and knowledge, intercultural civilization, social vitality and transparency, strengthening accountability and relying on social laws and respect for religious religion and norms according to this., according to this it can be said that such issues as social self-belief, the prevalence of social justice, the strengthening of political trust, the reduction of ethnic divide and conflict, the fight against social corruption, disorder, discrimination and equal distribution of scarce resources, economic- Political, answering and the existence of the right to comment, etc. from the perspective of Nahj al-Balaghah, are important and effective fields in the development of a nation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Imam Ali (as)
  • Nahj al-Balaghah
  • Development
  • social justice
  • good governance
-      قرآن مجید.
-      ‏ابن­أبى­الحدید، عزالدین­ابوحامد.(1331). شرح نهج‌البلاغة ابن أبى الحدید. مصحح: محمد ابوالفضل ابراهیم. قم: کتابخانه ‏عمومى ‏آیة الله ‏مرعشى‏ نجفى.
-      ازکیا، غلامرضا. (1384). جامعه‌شناسی توسعه. تهران: کیهان.
-      بابایی، نعمت‌الله. (1382). «سیاست اجتماعی و سلامت». فصلنامه رفاه اجتماعی. شماره 10، 201-232.
-      بحرانی، میثم بن علی بن میثم. (1362). ‏شرح‏نهج‏البلاغه.نشر الکتاب.
-      برقی، احمد بن محمد بن خالد. (1371). المحاسن. قم: دارالکتب الإسلامیه.
-      تمیمی آمدی، عبدالواحد بن محمد. (بی‌تا). غرر الحکم و دررالحکم. مصحح: محمد رجایی، قم: دارالکتاب الاسلامی.
-      جهانیان، ناصر. (1393). «باید و نبایدهایی که برای طلوع و تلالؤ اقتصاد مقاومتی اجتناب‌ناپذیر است». فصلنامه علوم انسانی صدرا. ویژه‌نامه اقتصاد مقاومت. 283-279.
-      حر عاملی، محمد بن حسن. (1416). تفصیل وسائل الشیعهّ الی تحصیل مسائل الشریعهّ. محقق: محمد رضا حسینی جلالی، قم: موسسه آل البیت علیهم السلام لاحیاء التراث.
-      حلیمی جلودار، حبیب­الله. (1392). «آسیب­های سیاسی و اجتماعی در نهج­البلاغه» فصلنامه پژوهشنامه نهج­البلاغه، سال اول، شماره 1: 9-2.
-      خنیفر، حسین و زروندی، نفیسه. (1389). بازکاوی مفهوم اعتماد در سازمان. تهران: نشر بعثت.
-      خوانساری، جمال­الدین محمد. (1366). شرح غررالحکم و دررالحکم (خوانساری)، مصصح: سید میرجلال­الدین حسینی ارموی محدث. تهران: دانشگاه تهران.
-      دشتی، محمد. (1390).ترجمه نهج­البلاغه حضرت امیر المومنین (ع). تهران: پیام عدالت.
-      زاهدی، محمدجواد. (1390). توسعه و نابرابری. تهران: مازیار.
-      سو، آلوین. (1392). تغییرات اجتماعی و توسعه. ترجمه: محمود حبیبی مظاهری. تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
-      شعبة الحرانی، ابو محمد الحسن بن علی. (1423).تحف العقول عن آل الرسول. قدم له و علق علیه: الشیخ حسین الاعلمی موسسه الاعلمی للمطبوعات: بیروت- لبنان.
-      شهید ثانی، زین­الدین­بن­علی. (۱۳۷۶).کشف الریبه عن احکام الغیبه. تهران: مرتضوی.
-      شوشتری، محمد تقی. (1376). بهج‏الصباغة فی ‏شرح‏ نهج‏البلاغة. تهران: امیرکبیر.
-      شیخ صدوق. (1362). الخصال. قم‏: جامعه مدرسین.
-      شیخ صدوق. (1404)‏. من لا یحضره الفقیه. قم: جامعه مدرسین.
-      طباطبایی، محمد حسین. (1367). تفسیر المیزان. ترجمه: محمدجواد حجتی کرمانی. قم: نشر بنیاد علمی و فکری علامه طباطبایی.
-      غفاری، غلامرضا؛ ابراهیمی لویه، عادل. (1391). تغییرات اجتماعی.تهران: دانشگاه پیام نور.
-      قرشىبنابى، سیدعلى­اکبر. (1377). مفردات‏ نهجالبلاغه. مترجم: محمدحسن ‏بکائى. تهران‏. موسسه فرهنگى ‏نشر قبله.
-      کوفی اهوازی، حسین­بن­سعید. (1404). المؤمن. قم: مؤسسه الإمام المهدی (علیه السلام).
-      لیثی واسطی، علی­بن­محمد. (1387). عیون الحکم و المواعظ.تهران: موسسه البعثه.
-      متقی، علی­بن­حسام­الدین. (1419).کنز العمال فی سنن الاقوال و الافعال. محقق: محمود عمر دمیاطی، بیروت – لبنان: دار الکتب العلمیه.
-      محمدی ری شهری، محمد. (۱۳۸۶). میزان الحکمة. حمیدرضا شیخی. قم: سازمان چاپ و نشر دارالحدیث.
-      محمدی ری شهری، محمد؛ طباطبائی، محمدکاظم و طباطبائی، محمود. (1421). موسوعة الامام علی بن ابی طالب علیه السلام فی الکتاب والسنة و التاریخ. قم: دارالحدیث للطباعة و النشر.
-      میر جهانى طباطبایى، سید حسن. (1346)‏. مصباح‏البلاغة فی‏ مشکاة الصیاغة. ناشر: حسن ‏میر جهانى‏ طباطبایى (مؤلف).
-      میرزا آقا نسب گرد رودباری، ایمان و تقوی، مهدی. (1393). «سرمایه اجتماعی و حکمرانی خوب». فصلنامه اقتصاد کاربردی. دوره 4، 14-1.
-      نوربخش، یونس. (1386). «تحلیل جامعه‌شناختی از رابطه دین و فرهنگ با اقتصاد با تأکید بر اسلام». فصلنامه اقتصاد اسلامی. دوره هفتم، شماره 28، 165-192.
-      Brimo, A. (1972). Les Methods des Sciences Sociales. Paris: edition. Montchrestiens.