روش مقابله با جدایی‌طلبان در نهج‌البلاغه با محوریت رویکرد تقابلی امام علی(ع) با اقدامات معاویه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه تربیت مدرّس

2 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

امام علی(ع) در طول دوران حاکمیت خود بر جامعه اسلامی با سه گروه اصحاب جمل، قاسطین و خوارج با مرام فکری و خواسته­های سیاسی متفاوت مقابله کردند. در این میان تقابل امام علی(ع) با معاویه و اصحاب او با توجه به خواسته­ استقلال شام از حکومت امام علی(ع) نوعی جدایی‌طلبی محسوب می­شود. به همین منظور این سؤال مطرح می‌گردد که روش مقابله با جدایی‌طلبان با توجه به رویکرد تقابلی امام علی(ع) با اقدامات جدایی‌طلبی معاویه چگونه است؟ از سوی دیگر بخش زیادی از نهج‌البلاغه به موضوع معاویه اختصاص یافته است و به فراخور حرکت معاویه در راستای جدایی‌طلبی، امام(ع) با او و اصحابش برخورد کردند که می‌توان اصول تقابل با جدایی‌طلبان را استنباط کرد. به همین منظور این مقاله درصدد است با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی روش مقابله با جدایی‌طلبان را براساس مقابله امام(ع) با معاویه مورد بررسی قرار دهد. در نهایت شیوه‌های مقابله امام علی(ع) با آنها از قبیل مقابله با تبلیغات گسترده، پاسخ محکم و صریح به درخواست‌ها و دستاویزها و روشنگری در مورد آن­ها، مذاکره و مکاتبه و جنگ به‌عنوان آخرین راهکار مورد تحلیل قرار گرفت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Method of coping with separatism in Nahj ul-Balagha with a focus on Confrontational approach Imam Ali with Muawiyah actions

نویسندگان [English]

  • ALI HAJIKHANI 1
  • saeed jalilian 2
2 کارشنا س ارشد علوم قرآن وحدیث
چکیده [English]

Imam Ali (AS) encounter during his rule the Muslim community with three companions Jamal, Qastyn and Khawarij in terms of intellectual creed and political demands The A confrontation of Imam Ali (as) with Mu'awiya and his companions according to the demands of your independence from the rule of Imam Ali (AS) is a kind of separatism. Given that part of the Nahj ul-Balagha is dedicated to the subject Muawiyah can inferred how to her deal with separatist According to confrontation Imam Ali (AS) with Muawiyah. Therefore this article is going to using the descriptive and analytical studying Method of Coping with separatism on the confront Imam (AS) with Muawiyah. In this regard, the definition has separatism.  Then The introduction of Mu'awiya and his companions, In then has cited Muawiyah proceedings against Imam in finally studying Method of confront Imam (AS) with Muawiyah.Finally, coping strategies Imam Ali (AS) with they as cope with massive advertising, strong and clear reply to requests  and pretext and insightful about it, Negotiate and correspondence and fight as a last resort analyzed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Imam Ali (as)
  • separatism
  • Muawiyah
  • Nahj ul-Balagha

مراجع

-      قرآن.
-      آیتی، عبدالمحمد. (1378). ترجمه نهج­البلاغه. چاپ سوم. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی- بنیاد نهج­البلاغه.
-      ابن­ابی­الحدید، عزالدین ابوحامد. (1337). شرح نهج‌البلاغه. چاپ اول. قم: کتابخانه عمومی آیت‌الله مرعشی نجفی.
-      ابن عساکر، علی بن الحسین. (1421). تاریخ دمشق الکبیر. تحقیق ابی عبد اللهعلی العاشور الجنوبی، چاپ اول. بیروت: دار الأحیاء التراث العربی.
-      ابن­میثم­بحرانی، میثم بن علی. (1375). شرح نهج‌البلاغه. چاپ اول، مترجم: قربانعلی محمدی مقدم، اصغر نوایی یحیی زاده، مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی.
-      السمعانی، حافظ ابی سعد، (1412). فضائل الشام. عمرو علی عمر. چاپ اول. دمشق: دارالثقافه العربیه.
-      امین، احمد. (1997). ضحی الاسلام. قاهره: مکتبه الاسره.
-      امینى، عبدالحسین. (1368). الغدیر. چاپ پنجم. تهران: بنیاد بعثت.
-      بوژمهرانی، حسن و پوراسلامی، مهدی. (1393). «تهدیدهای نرم خودمختاری اقلیم کردستان عراق و تأثیر آن بر کردهای ایران». دوفصلنامهعلمی- پژوهشیجامعه‌شناسیسیاسیجهاناسلام، شماره 1، 87-110.
-      جعفریان، رسول. (1380). تاریخ خلفا. چاپ اول. قم: انتشارات دلیل.
-      خالد بن موسى نواصره، أبو بکر. (1428). إتحاف الأنام بذکر فضائل الشام. چاپ اول. اردن: مکتبة بیت­المقدس الإسلامیة.
-      خوئی، میرزا حبیب‌الله. (1385). منهاج‏البراعة فی‏ شرح ‏نهج‏البلاغة. چاپ چهارم. تهران: مکتب الاسلامیه.
-      روزبه، خسرو؛ معنوی، مسعود و نیک­آیین، امین. (بی‌تا). واژه‌های سیاسی، واژه‌های نو- واژه‌های جدید دیگر. چاپ اول. تهران: پژوهش.
-      سپهر خراسانی، احمد. (۱۳۷۹). امام علی(ع) بزرگ‌ترین خطیب تاریخ. تهران: بنیاد نهج‌البلاغه.
-      شوشتری، محمدتقی. (1376). بهج‏الصباغة فی ‏شرح ‏نهج‏البلاغة. چاپ اول. تهران: امیرکبیر.
-      طالقانی، محمود. (1374). پرتوى‏ از نهج‏البلاغه. چاپ دوم. تهران: وزارت ارشاد.
-      عاشورى تلوکى، نادعلى. (1379). «سرگذشت حدیث در دوره معاویه». علوم حدیث، شماره 16، 108-128.
-      علیخانی، علی‌اکبر. (1380 ش). «جایگاه مخالفان در نگرش سیاسی امام علی (ع)». مجله روش‌شناسی علوم انسانی، شماره 26، 46-63.
-      محدثی، جواد، (1379). «روش خطابه و سخنوری» .مجله مبلغان، شماره 9، 77-70.
-      محمودی، محمدباقر. (1376). نهج‏السعادة فی مستدرک ‏نهج‏البلاغة. چاپ اول. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد.
-      مشایخ فریدنى، محمدحسین. (1363). سیاست از دیدگاه على(ع) و روش حکومتى آن حضرت. یادنامه دومین کنگره نهج‌البلاغه. چاپ اول. تهران: وزارت ارشاد.
-      معتمدنژاد، کاظم. (1347). «تبلیغات سیاسی». مجله تحقیقات روزنامه‌نگاری، شماره 10، 14-16.
-      مقدمی، محمود. (1378). «اوضاع احزاب سیاسی در دوران امامت علی (ع)». ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻣﮑﺘﺐ ﺍﺳﻼﻡ، ﺷﻤﺎﺭﻩ 11، 47-59.
-      مکارم شیرازی، ناصر. (1375). پیام ‏امام ‏شرح‏ تازه‏ و جامعى ‏بر نهج‏البلاغه. چاپ اول. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
-      منتظری مقدم، حامد. (1381). «روابط امام علی(ع) و معاویه (از خلافت تا جنگ صفین)». مجلهمعرفت، شماره 52، 42-55.
-      Beare Margaret, E. (2012). Encyclopedia of Transnational Crime and Justice, SAGE Publications.
-      http://dictionary.cambridge.org/dictionary/english/separatism.
-      Macdonald, S. (2007). Propaganda and Information Warfare in the Twenty-First Century, London and newyork: Taylor & Francis Group.
-      Pavković, A. (2015). “Secession: a much contested concept”. Territorial Separatism in Global Politics: Causes, Outcomes and Resolution, Edited by Damien Kingsbury, Costas Laoutides. Routledge, pp.13-28.
فصلنامه پژوهشنامه نهج البلاغه
دوره 6، شماره 23
آذر 1397
صفحه 39-58

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار