آزادی در نظام حکومت اسلامی از منظر نهج‌البلاغه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه اقتصاد دانشگاه بوعلی سینا

چکیده

آزادی یکی از نیاز­ها و حقوق اولیه انسان می­باشد و برای آن تعاریف و تعابیر مختلفی ارائه‌شده است. آزادی را می­توان به آزادی طبیعی (فطری)، اجتماعی و معنوی تقسیم کرد و انواع آن را در جوامع مدنی بر این مبنا تبیین نمود. در این مقاله انواع آزادی از دیدگاه و سیره­ی امام علی (ع) در نهج‌البلاغه به‌عنوان حقوق مسلم مردم در یک حکومت اسلامی مورد بررسی قرار می­گیرد و می­تواند معیار مناسب برای کشورهای اسلامی باشد. نتایج تحقیق بیانگر آن است که امام علی (ع) انواع آزادی مشروع را در گفتار و عمل برای همه مردم تحت قلمرو حکومت خود به رسمیت می­شناخت و از آن حمایت می­کرد. آن حضرت معتقد بود که انسان باید در مقام فکر و اراده و عمل، آزادی و استقلال داشته باشد و آزادی فردی را تا زمانی که به مصلحت اجتماع آسیب نرساند، مورد تأکید قرار می­داد. آن حضرت سعی داشت با مخالفان خود از طریق روشنگری و منطق و با رفتار احترام­آمیز مواجه شود و چنین روشی را سنت پیامبر اسلام (ص) در مواجه با مخالفان قلمداد می­کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Freedom in Islamic Governance in Nahj-al-balaghe

نویسنده [English]

  • MOHAMMAD MOWLAEI
چکیده [English]

Freedom is one of the human primary needs and rights and it has various definitions. Freedom can be divided into natural, social and spiritual and it is used in civil societies with different interpretations. The present article aims at studing different kinds of freedoms in an Islamic governance in Imam Ali's opinions and it can be a suitable norm and pattern for nowadays Islamic countries. The result of article is that there have been different kinds of freedoms in Imam Ali's governance which are existed in nowadays civil societies. Imam Ali believed that any human being should be freedom and independence in his thoughts, will and action. He protected the lawful different freedoms of people unless they are harmful to society. He tried to meet with his opponents logically and has a respectable behavior with them as like as the messenger of Islam.

کلیدواژه‌ها [English]

  • freedom
  • Imam Ali
  • Islamic Governance
  • nahj-al-balaghe

مراجع

-       دشتی، محمد (1386)، ترجمه نهج‌البلاغه، چاپ دهم، قم: نشر مشرقین.
-       اسپینوزا، باروخ (1392)، اخلاق، ترجمه­ی: محسن جهانگیری، محسن، چاپ پنجم، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
-       الکلینی، محمد بن یعقوب (1428 ق)، الکافی، قم: دارالکتب الاسلامیه.
-       "اعلامیه جهانی حقوق بشر"، www. Fa.Wikipedia.Org, 21Mar,2015
-       امانی­چاکلی، بهرام و عبدالمالکی، محمد (1391)، «حقوق اجتماعی مردم و معیارهای آن از دیدگاه نهج‌البلاغه»، دومین همایش نهج‌البلاغه، دانشگاه بوعلی­سینا، اردیبهشت 1391.
-       برلین، ایزیا (1392)، آزادی و خیانت به آزادی، ترجمه­ی: عزت­الله فولادوند، چاپ چهارم، تهران: انتشارات ماهی.
-       بهرامی، بهرام؛ امانی چاکلی، بهرام و نشاط، آمنه (1391)،"بررسی تطبیقی آزادی از دیدگاه نهج‌البلاغه در رساله مختصر آزادی جان استوارت میل"، دومین همایش نهج‌البلاغه، دانشگاه بوعلی­سینا، اردیبهشت 1391.
-       بوبیو، نوربرتو (1390)، لیبرالیسم و دموکراسی، ترجمه: گلستان، بابک، چاپ دوم، تهران: نشر چشمه.
-       تفضلی، فریدون (1385)، تاریخ عقاید اقتصادی، چاپ ششم، تهران: انتشارات نشر نی.
-       جعفری، قاسم (1391)، "آزادی و انواع آن در حکومت دینی از دیدگاه نهج‌البلاغه"، دومین همایش نهج‌البلاغه، دانشگاه بوعلی­سینا، اردیبهشت 1391.
-       رابرتسون، دیوید (1385)، فرهنگ سیاسی معاصر، چاپ سوم، ترجمه­ی: عزیز کیاوند، تهران: نشر البرز.
-       روشن، امیر و رضایی­صدرآبادی، رزیتا (1391)، "آزادی، تعریف، حدود و انواع آن در حکومت دینی از دیدگاه نهج‌البلاغه"، دومین همایش نهج‌البلاغه، دانشگاه بوعلی­سینا، اردیبهشت 1391.
-       زیوری، سیداکبر (1394)، "مفهوم آزادی"، 21 Mar, 2015. www. Farad.Org
-       حداد عادل، غلامعلی (1378)، "عبودیت و آزادی بشر"، مجله اندیشه و حوزه، شماره 20.
-       قاضی­زاده، کاظم (1383)، حکومت نامه امام علی (ع): علی و بایسته­های دولت، قم: دفتر نشر معارف.
-       کرنستون، موریس ویلیام (1387)، تحلیلی نوین از آزادی، چاپ سوم، ترجمه: علم، جمال­الدین، تهران: انتشارات امیرکبیر.
-       مطهری، مرتضی (1376)، جاذبه و دافعه علی (ع)، چاپ 25، قم: انتشارت صدرا.
-       موسوی خمینی، روح‌الله (1362)، صحیفه نور، تهران: انتشارات وزارت ارشاد.
-       میل، جان استوارت (1385)، رساله مختصر آزادی، چاپ پنجم­، ترجمه: جواد شیخ‌الاسلام، تهران: شرکت انتشارت علمی و فرهنگی.
-       منصور، جهانگیر (1392)، قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، چاپ 107، تهران: انتشارات دوران.
-       نویمان، فرانتس و مارکوزه، هربرت (1390)، تحلیلی نوین از آزادی، چاپ دوم، ترجمه: عزت‌الله فولادوند، تهران، شرکت انتشارت خوارزمی.
                     
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار