«سیاستِ دوستی» در گفتمان علوی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه یاسوج

چکیده

«سیاستِ دوستی» در گفتمان علوی

چکیده:
یکی از بحث های مهم در اندیشه سیاسی جوهر و ذات سیاست است. از این منظر در تاریخ اندیشه سیاسی به سیاست به مثابه ژانوسی دوچهره نگریسته شده است: ذات سیاست در یک نگاه، نه حکمرانی بلکه به معنای «دشمنی» و«هم ستیزی» بوده ودر خط سیر دیگری، به امر سیاسی به مثابه کنشی مبتنی بر «دوستی» نگریسته شده است. در اندیشه سیاسی اسلام می توان رویکردی را تبارشناسی کرد که کانون آن «سیاستِ دوستی» و نفی «هم ستیزی» است. در این مقاله استدلال می شود که ذات سیاست در اندیشه امام علی(ع) مبتنی بر «دوستی» است و دوستی از نظر امام علی(ع) لازمه هر کنش سیاسی است. کنش های چون عدالت، قانون گرایی، مدارا، ارتباط رودررو و... با مردم ارکان این نوع از سیاست هستند. امام علی(ع) در صورت بندی عناصرگفتمان علوی، همزمان مرزهای این گفتمان را با گفتمان مبتنی بر آنتاگونیسم ترسیم می کنند.
کلید واژه ها: سیاستِ دوستی، اندیشه سیاسی اسلام، جامعه سالم،گفتمان علوی.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Politics of Friendship” in Alavi Discourse

نویسنده [English]

  • hamdallah akvani
Yasouj University
چکیده [English]

.
One of themost importantdebatesinpolitical thoughtis theessenceof politics. From this perspective,inthehistory of political thought,politics seen astwo facesVenus: Alookat thenature of thepolicy, not the rule, but in the sense of"the enemy"and"controversy" and inanothercourse, thepoliticalprocessasan actionbased on"friendship"isseen. In Islamic political thought,can beseenthe approachthat emphasis on"politics offriendship"andstrongly deniesantagonism. Thepaper arguesthat theessence ofpoliticsatthe thoughtof ImamAli(AS) based on "friendship" and for him friendshipis aprerequisite foranypolitical action.ImamAli(AS) in the articulationofalavidiscourse, Simultaneously drawnboundaries of antagonism discourse.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Politicsof Friendship
  • Islamic political thought
  • healthysociety
  • Alavi discourse
-   قرآن کریم
-   ابن­ابی­الحدید، عزالدین (1377)، شرح نهج‌البلاغه، تحقیق: محمد ابوالفضل ابراهیم، قم: کتابخانه آیت‌الله‌العظمی مرعشی.
-   امام جمعه­زاده، سیدجواد (1380)، «آسیب‌شناسی جامعه و حکومت در نهج‌البلاغه»، فصلنامه علوم سیاسی، شماره 17: 56-70.
-   تاجریان، علیرضا (1388)، مدیریت اسلامی در منشور حکومتی امام علی(ع)،rasekhoon.net.
-   اشمیت،کارل (1389)، «امر سیاسی»، در کتاب قانون و خشونت،تهران: نشر رخداد نو.
-   احمدی، آریامن (1391)، امر سیاسی به‌مثابه آنتاگونیسم، روزنامه اعتماد، شماره 2622، صفحه 10 .
-   احمدی­طباطبائی، سیدمحمدرضا، مؤلفه‌های سیاست اخلاقی از دیدگاه امیرالمؤمنین(ع)، http://akhlagh.porsemani.ir/content.
-   تاجیک، محمدرضا (1390)، «سیاست و آنتاگونیسم»، مجله آسمان، شماره 4: 41-44.
-   اخوان­کاظمی، بهرام (1379)، «آرمان‌های حکومت از دیدگاه امام علی(ع)»، فصلنامه حکومت اسلامی، شماره 17: 129-148.
-   اخوان­کاظمی، بهرام (1379)، «عدالت‌خواهی و خودکامگی ستیزی در اندیشه سیاسی امام علی(ع)»، حکومت اسلامی، سال چهارم، شماره 18: 399-418.
-   بهرامی، محمد (1379)، «امام علی(ع) و انسان‌شناسی قرآنی»، فصلنامه پژوهش‌های قرآنی، شماره 23-24: 52-67.
-   حسن‌زاده، مهدی (1390)، محبت در قرآن کریم،rasekhoon.net/article/show/200436.
-   حشمت­زاده، محمدباقر (1377)، «انقلاب اسلامی و جمهوریت»، در مجموعه مقالات جمهوریت و انقلاب اسلامی، تهران: انتشارات سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی، 264- 279.
-   جعفری، محمدتقی (1379)، حکمت اصول سیاسی در اسلام،تهران: نشر بنیاد نهج‌البلاغه.
-   سلطان­محمدی، ابوالفضل (1379)، «وظایف حاکم اسلامی در قبال مردم»، فصلنامه پیام حوزه، شماره 26: 21-34.
-   علوی­پور، سیدمحسن (1387)، «دوستی در اندیشه سیاسی و روان‌درمانی»، فصلنامه پژوهش سیاست نظری، شماره پنجم، 47- 76.
-   علیخانی، علی‌اکبر (1375)، «عدالت در اندیشه سیاسی امام علی(ع)»، انقلاب اسلامی در اندیشه و عمل، مجموعه مقالات سیاسی، مرکز پژوهش و تحقیقات اداره کل بررسی‌های سیاسی سازمان تبلیغات اسلامی، 57-84.
-   علیخانی، علی‌اکبر (1377)، «کرامت انسانی در سیره سیاسی امام علی(ع)»، مجله فرهنگ، شماره 27: 215-228.
-   علیخانی، علی‌اکبر (1377)، «تأملات سیاسی در نظام حکومتی امام علی بن ابیطالب(ع)»،مجموعه مقالات تأملات سیاسی در تاریخ تفکر اسلامی، به همت موسی نجفی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 59-120.
-   علیخانی، علی‌اکبر (1377)، «ویژگی‌های جامعه مطلوب از نظر امام علی(ع)»، مجله دانشگاه اسلامی، شماره 5: 28-44.
-   فریدونی، علی (1384)، «اصول و مبانی سیاست از دیدگاه امام علی(ع)»، مجموعه مقالات اندیشه سیاسی در گفتمان علوی، جمعی از نویسندگان، قم: بوستان کتاب، 31-71.
-   فیرحی، داوود (1388)، تاریخ تحول دولت در اسلام، قم:دانشگاه مفید.
-  قدردان قراملکی،محمدحسن(1384)، «مدارا و خشونت در گفتمان علوی»، مجموعه مقالات اندیشه سیاسی در گفتمان علوی، جمعی از نویسندگان، قم: بوستان کتاب، 371-430.
-   لوئیس، برنارد (1377)، زبان سیاسی اسلام، ترجمه غلامرضا بهروزلک، نشر پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
-   نوری، نسیبه (1393)، مقایسه انسان‌شناسیآیت‌الله مصباح یزدی و محمد مجتهد شبستری و تأثیر آن بر آراء سیاسی آن‌ها،پایان‌نامه کارشناسی ارشد علوم سیاسی، دانشگاه یاسوج.
-   وثوقی، فاطمه (1387)، «شیوه‌های اصلاحات از دیدگاه امام علی(ع)»، ماهنامه پاسدار اسلام، شماره 322: 21-25.
-   هاشمی رفسنجانی، اکبر (1368)، «سیاست از دیدگاه امام علی(ع)»، مقاله ارائه‌شده در کنگره چهارم نهج‌البلاغه، http://www.hawzah.net/fa/Article/View/45763.
-      King, Preston (1999), Introduction, in: Critical Review of International Social and Political Philosophy, Special Issue on “The Challenges to Friendship in Modernity”, Vol. 2, No.4.