نظریه ای در باب مشروعیّت (بازخوانی نهج البلاغه از منظر مفهوم حقّ)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه پیام نور

2 استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه بوعلی‌سینا

چکیده

چکیده :

بحث از مشروعیت همواره از بنیادی ترین پرسشها در قلمرو اندیشه سیاسی بوده است. مقاله پیش رو در پی پاسخ به این پرسش است که آیا می توان با تعمق در یکی از شاخص ترین متون اندیشه یِ تشیع(نهج البلاغه)، اندیشه ی سیاسی شیعه را بر محورِ سنّت متداول «مشروعیّت» مورد تفسیر و بازخوانی قرار داد؟ به تعبیری آیا می توان نظریه های سیاسی در حوزه ی "سنّت فکری شیعی" را بدون ارجاع به معانی و مفاهیم ابتکاری و ابداعی، و در چارچوب سنّتِ معمول و موجود از مفهوم مشروعیّت، بازخوانی و تفسیر کرد؟ مدعای مقاله این است که دقت و تعمق در متن نهج البلاغه و باز خوانی این متن ارجمند از منظر مفهوم «حقّ » نشان می دهد که امام در باب زمامداری و اقتدار سیاسی مبتکر نظریه ای است که می توان از آن با عنوان "نظریه حق فرمانروایی" یاد کرد؛ نظریه ای که به سان دیگر نظریه هایی که در ذیل بحث مشروعیت ارائه شده اند شایسته بررسی و امعان نظر جدی است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A theory about the legitimacy: re ـ reading of Nahj Al ـ balagha from the perspective of the right

نویسندگان [English]

  • Tooraj Rahmani 1
  • yadolah honari 2
چکیده [English]

Legitimacy and talk about it in intellectual tradition of Shia is fundamental problem of this research. Legitimacyisimportantin theShiitePolitical Thought because ithas been removed from the current tradition to understand the meaning of legitimacy and is presented new Inter pretationsand innovations.The fundamental question that bringssuch problem is that can be possible to interpret the Shiite political theory without reference tothe in novativeinterpretations. This research with it squestions in the context of the problem and the fundamental question rereadthetext of Nahj from the perspective ofthe right. This article argues that Imam Ali has an in novativetheory aboutgovernanceandpolitical authority that It can becalled the theory ofright torule: A theoryalongside other theories of legitimacy which reveals it is possible to interpret the Shiite Political Thought based oncommontradition of this concept. In this research is considered the method ologicalim plications of Gadamer's philosophyto deal withtext.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Legitimacy
  • Right
  • Imam Ali
  • Nahj al-Balagha
  • political thought

مراجع

-   آشوری، داریوش (1376)، دانشنامه سیاسی، تهران: مروارید، چاپ چهارم.
-   افلاطون (1379)، جمهور، ترجمه فؤاد روحانی، تهران: شرکت انتشارات علمی وفرهنگی.
-   بلوم، ویلیام­تی (1373)، نظریه‌های نظام سیاسی: کلاسیک‌های‌اندیشه سیاسی، ترجمه احمد تدین، جلد دوم، تهران:انتشارات آران.
-   بهار، مهرداد (۱۳۸۴)، پژوهشی در اساطیر‌ایران، ویراستار:کتایون مزداپور، چاپ پنجم. تهران: انتشارات آگاه.
-   بیکس، برایان (1389)، فرهنگ نظریه حقوقی، ترجمه محمد راسخ، تهران: نشر نی.
-   پاپکین،ریچارد (1389)، کلیات فلسفه، ترجمه جلال­الدین مجتبوی، چاپ اول، تهران: انتشارات حکمت.
-   پرویزی­فر، پرویز (1329)، سیر حکومت مشروطه در انگلستان، جلد اول، تهران: شرکت سهامی.
-   پوپر، کارل ریموند (1377)، جامعه باز و دشمنان آن، ترجمه عزّت­اللّه فولادوند، چاپ دوم: تهران، انتشارات خوارزمى.
-   پولادی، کمال (1388)، تاریخ‌اندیشه سیاسی در غرب (از سقراط تا ماکیاولی)، تهران: نشر مرکز، چاپ پنجم.
-   جوادی­آملی، عبدالله (1390)، حق و تکلیف در اسلام، قم: مرکز نشر اسراء.
-   خمینی، روح­الله (1385)، ولایت فقیه: حکومت اسلامی، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
-   دوست­خواه، جلیل (1381)، در اوستا، کهن‌ترین سرودهای‌ایرانیان، (گزارش و پژوهش، پیوست)، جلد دوم، چاپ ششم، تهران: مروارید.
-   ربانی گلپایگانی، علی (1368)، جبر و اختیار: بحث‌های استاد جعفر سبحانی، قم: مؤسسه تحقیقاتی سیدالشهدا، چاپ اول.
-   رضوانی، علی­اصغر (1389)، غدیر: در بیان صاحب غدیر، قم: انتشارات مسجد مقدس جمکران، چاپ دوم.
-   زرنگ، علی (1384)، سرگذشت قانون اساسی در سه کشور‌ایران، فرانسه و آمریکا، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
-   ساکت، محمدحسین (1387)، حقوق شناسی؛ دیباچه­ای بر دانش حقوق، تهران: نشر ثالث.
-   شریعتی، احسان (1389)، فیلسوف فضیلت: فارابی و طرح فلسفی تاسیس مدینه، گفت‌وگو با احسان شریعتی، ماهنامه علوم انسانی مهرنامه، سال اول، آذر، شماره 7.
-   ظریفیان شفیعی، غلامرضا (1376)، دین و دولت در اسلام، تهران: میراث ملل.
-   علی بن ابی طالب (1392)، نهج‌البلاغه، مترجم محمد دشتی،چاپ دژ (انتشارات پیام مقدس)، چاپ شانزدهم.
-   فردوسی، ابوالقاسم (1379)، شاهنامه فردوسی: متن انتقادی براساس چاپ مسکو، به کوشش دکتر سعید حمیدیان، چاپ پنجم، تهران: نشر قطره.
-   فرهیخته، شمس­الدین (1377)، فرهنگ فرهیخته: واژه‌ها و اصطلاحات سیاسی - حقوقی، تهران: زرین.
-   کاپلستُن، فردریک (1362)، تاریخ فلسفه، جلد اول، ترجمه سیدجلال­الدین مجتبوی، تهران: انتشارات علمی ‌و فرهنگی.
-   کاپلستون، فردریک (1380)، تاریخ فلسفه:"از دکارت تا لایب نیتس"، ترجمه غلامرضا اعوانی، تهران: شرکت انتشارات علمی‌ و فرهنگی.
-   کاتوزیان، ناصر (1377)، فلسفه حقوق؛ تعریف و ماهیت حق ج 1، تهران: شرکت سهامی‌ انتشار.
-   کریمی‌والا، محمدرضا (1390)، جستار اسلامی‌بر جوهره حاکمیت الهی در‌اندیشه سیاسی غرب، مجله حکومت اسلامی، سال شانزدهم، شماره اول، بهار.
-   لاریجانی، محمدصادق (1381)، مبانی مشروعیت حکومت­ها، فصلنامه الهیات و حقوق، شماره 3.
-   نبویان، سیدمحمود (1390)، فلسفه حق، نشر مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره).
-   وبر، ماکس (1374)، اقتصاد و جامعه، ترجمه عباس منوچهری و مهرداد ترابی­نژاد، تهران: مولی.
-   وینسنت،‌اندرو (1371)، نظریه‌های دولت، ترجمه حسین بشیریه، تهران: نشر نی.
-   هابز، توماس (1380)، لویاتان، ترجمه حسین بشیریه، نشر نی.
-   همپتن، جین (1380)، فلسفه سیاسی، ترجمه خشایار دیهیمی، تهران: طرح نو.
-   هیتلر،آدولف (1390)، نبرد من، ترجمه عنایت، چاپ بیست و یکم، تهران: دنیای کتاب.
- Gadamer,Hans georg (1994), Truth and Method,Edition second,Publisher:Continuum International Publishing Group: 359-361.
- Jones, Peter (1994), Rights, Houndmills, Palgrave.
- Tuck, Richard (1979), Natural Rights Theories: Their Origin and Development, Cambridge, Cambridge University Press : 82-118.
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار