2024-03-28T19:46:08Z
https://nab.basu.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=152
فصلنامه پژوهشنامه نهج البلاغه
نشریه نهج البلاغه
2345-5233
2345-5233
1393
2
6
جلد نشریه
2014
09
03
0
0
https://nab.basu.ac.ir/article_1082_5ab1aebc563cb861e4dd46eab9efdd3f.pdf
فصلنامه پژوهشنامه نهج البلاغه
نشریه نهج البلاغه
2345-5233
2345-5233
1393
2
6
شناسنامه
2014
08
23
0
0
https://nab.basu.ac.ir/article_1083_b80f873a789c54e35a1a2e148c9b3546.pdf
فصلنامه پژوهشنامه نهج البلاغه
نشریه نهج البلاغه
2345-5233
2345-5233
1393
2
6
بررسی تأثیر حکمرانی بر توزیع درآمد با تأکید بر اندیشه های امام علی(ع)
ابوالفضل
شاه آبادی
سارا
ساری گل
در دهه های اخیر بهبود در توزیع درآمد، مبارزه با فقر و کاهش نابرابری یکی از اهداف مهم توسعه اقتصادی و اجتماعی و حتی از وظایف مهم دولت ها محسوب می شود. ازاین رو، توجه به توزیع نامتعادل درآمد و ریشه های پدید آمدن آن در جهت دستیابی به رشد و توسعه اقتصادی مستمر و باثبات از اهمیت ویژهای برخوردار شده است. لذا مطالعه حاضر در راستای تحقق هدف عدالت اجتماعی، افزایش رفاه عمومی و حرکت به سوی توسعه اقتصادی مستمر و باثبات به ارزیابی تأثیر حکمرانیبر توزیع درآمد با تأکید بر اندیشه های امام علی(ع) می پردازد. زیرا حکمرانی در عصر کنونی به عنوان یکی از مؤلفه های مهم در کاهش نابرابری درآمد و فقر مطرح میشود. با توجه به آنکه رفتارهای حکومتی امام علی(ع)، بسیار قابل تأمل و درخور اندیشه است و دوران کوتاه حکومت ایشان، مصداقی جامع و الگویی ماندگار از حکومت حق و عدل بود از گفتارهای ارزشمند ایشان در مطالعه خود بهره برده ایم. نتایج مطالعه حاکی از آنست که حکومت امام علی(ع) بهرغم وجود دشواریهای داخلی و مانع تراشی های مخالفان و دشمنان، از مسیر عدالت و اهداف اسلامی خارج نشد. از این رو کشـــورها می توانند با بهره گیری از اندیشه های ارزشمند امام علی(ع) در حکومت و رهبری به اهداف عالیه اسلام که همانا اجرای حق و بسط عدالت اجتماعی و اقتصادی در جامعه بشری است، دست یابند.
حکمرانی
توزیع درآمد
اندیشههای امام علی(ع)
2014
08
23
1
15
https://nab.basu.ac.ir/article_943_42146dfcb7964ac5c8e1ba4259156537.pdf
فصلنامه پژوهشنامه نهج البلاغه
نشریه نهج البلاغه
2345-5233
2345-5233
1393
2
6
بررسی ساختار آغازگری در خطبهی جهاد نهجالبلاغه براساس فرانقش متنی نظریه نظاممند نقشگرا
محمدعلی
عرب زوزنی
محمدرضا
پهلوان نژاد
بی شک نهج البلاغه امیرمؤمنان علی(ع) با وجود خطبه ها، نامه ها و کلمات قصار خود به حق میتواند کتاب راه زندگی بشر باشد و این امر دلیل اهمیت تعمق و تدبر در آن است. از اینرو، با عنایت به اهمیت به کارگیری نظریات علمی در فهم بهتر متن نهج البلاغه، این پژوهش به تحلیل خطبه جهاد براساس فرانقش متنی نظریه نظام مند نقش گرا از منظر ساختار آغازگری پرداخته است. ابتدا تمامی 99 بند آن تجزیه و بخش آغازگر و پایان بخش هر بند مشخص شد. نتایج این بررسی ها نشان داد 70 درصد از بندهای این خطبه با آغازگر مرکب شروع شده و این انتخاب به ایجاد پیوستگی در متن کمک کرده است، به طوری که انتخاب آغازگر در چند بند مبین حفظ و یا امتداد موضوع بوده و در مواردی نیز به کارگیری آغازگری خاص، زمینه فهم و تفسیر بند یا بندهای بعدی را فراهم نموده است. نقش برخی آغازگرها نیز در مشخص کردن مرز بخش های مختلف خطبه و حرکت از یک موضوع به موضوع دیگر بارز است. علاوه بر این موارد، مشخص شد آن حضرت در این خطبه در برخی از بندها از آغازگری استفاده کرده که از دید ایشان می توانسته است نقطه ی شروعی ماندگار، مفید و مهم از پیام باشد. یافته های این پژوهش میتواند دلیلی مستند بر سخنوری بی همتای علی(ع) باشد.
نظریه نظاممند نقشگرا
فرانقش متنی
ساختار آغازگری
پایان بخش
2014
08
23
17
37
https://nab.basu.ac.ir/article_944_79dc1dfcf4c197aefd8876b34b7002b8.pdf
فصلنامه پژوهشنامه نهج البلاغه
نشریه نهج البلاغه
2345-5233
2345-5233
1393
2
6
تأملی در روایات نهجالبلاغه در نکوهش زن
فتحیه
فتاحی زاده
محمدرضا
رسولی
الهه
حاتمی راد
از جمله مسائلی که ذهن صاحبان اندیشه های مختلف را به خود مشغول کرده و احیاناً به قضاوت های ناصحیحی انجامیده است، فحص و بررسی روایات منقول از حضرت علی(ع) در مورد زنان و مباحث پیرامون آن است. زیرا برخی از این احادیث، شخصیت و هویت زن را هدف قرار داده است. بر این اســاس، برخی تعابیـری که در نهج البلاغه و جز آن به چشم می خورد، افزون بر اشکال های سندی که متوجه برخی روایات است، متن آن ها نیز نیازمند مطالعات فقه الحدیثی است تا با عرضه بر قرآن کریم، روایات قطعی، معیار عقل، شأن و جایگاه معصوم و در نهایت مسلمات تاریخی، صحت و سقم آن بررسی شود تا مراد حقیقی معصوم که همان یکسانی زن و مرد در ابعاد انسانی و شخصیتی است، مکشوف گردد.
امام علی(ع)
نهجالبلاغه
نقد سند
نقد متن
نکوهش زن
2014
08
23
39
56
https://nab.basu.ac.ir/article_945_79e760f6392d9b83bd16bc0f6c9f749d.pdf
فصلنامه پژوهشنامه نهج البلاغه
نشریه نهج البلاغه
2345-5233
2345-5233
1393
2
6
نفی «رانتیریسم» در نهجالبلاغه
حسن
رحیمی(روشن)
رانت و رانتخواری را هر عقل سلیمی نکوهش میکند جامعه ای که درآن رانت خواری رواج یافته باشد نتایج نا مطلوب اخلاقی، سیاسی و اجتماعی و در نهایت عقب ماندگی همه جانبه را درپی دارد. واژه «رانت» واژه ی جدیدی است، اما محتوا و مفهوم آن به هیچ وجه تازه نیست و به مفهوم دستیابی به درآمد بدون کار و تلاش و سوءاستفاده شخصی از موقعیت هایی است که به عموم جامعه مربوط است. این مقاله با توجه به غنی بودن دین اسلام قصد دارد نشان دهد چیزی که به عنوان یک آسیب سیاسی، اجتماعی و اقتصادی در چهارچوب نظریه «رانتیریسم» غربی عنوان شده است صدها سال قبل، امام اول شیعیان با دقت تمام به نفی آن پرداخته و مضرات آن را یاد آور شده است.
نهجالبلاغه
رانت و نفی رانت
رانتیریسم
دولت رانتی
2014
08
23
57
73
https://nab.basu.ac.ir/article_946_93d1ce90fc85e7be8719548630850a4e.pdf
فصلنامه پژوهشنامه نهج البلاغه
نشریه نهج البلاغه
2345-5233
2345-5233
1393
2
6
معیارهای سلامت انتخاب حاکمان از دیدگاه نهجالبلاغه
محمدصادق
حیدری
محمدهادی
یدالله پور
سید علی اکبر
ربیع نتاج
از نگاه امام علی(ع)، حضور پُر رنگ مردم در انتخاب زمامدار و سهیم دانستن آنان در سرنوشت جامعه، نوعی احترام به کرامت و منزلت مردم میباشد و منشأ آثار مثبت و ارزشمندی است که به تثبیت قدرت سیاسی جامعه می انجامد. در مقابلِ چنین نگاهی، گاه عواملی وجود دارد که سلامت حضور مردم در ایفای نقش سیاسی- اجتماعی شان را دچار مشکل می سازد و عرصهی سرنوشتساز انتخابات را به عرصه ی رقابت های تنگ نظرانه ی سیاسی، جهت کسب موقعیت های برتر مادی، تبدیل می کند. بی شک تضمین سلامت انتخابات و انسجام فرآیند آن، نیازمند اصول و معیارهایی است که بتواند شفافیت و بی طرفی فضای آن را حفظ نماید. در پژوهش پیشرو که به روش توصیفی- تحلیلی انجام گرفته، سعی شده است تا با تکیه بر سخنان امام علی(ع) در نهجالبلاغه، معیارهای سلامت انتخاب حاکمان، شناسایی و مورد تحلیل قرار گیرند. از این رو در گام نخست، به مفهوم شناسی واژگان «سلامت» و «انتخابات» پرداخته شده؛ سپس، نقش آرای عمومی در انتخاب زمامدار مورد اشاره قرار گرفته است؛ آنگاه کلیدواژگانی که نقش اساسی در سلامت انتخاب حاکمان دارند، استخراج و بررسی گردید.
امام علی(ع)
نهجالبلاغه
انتخاب حاکمان
سلامت
معیارها
2014
08
23
75
92
https://nab.basu.ac.ir/article_947_0e6434c22ee052ae8b93f33f4ba406af.pdf
فصلنامه پژوهشنامه نهج البلاغه
نشریه نهج البلاغه
2345-5233
2345-5233
1393
2
6
ویژگیهای موسیقایی سجع در نهجالبلاغه
نعمت الله
به رقم
سجع یکی از تمهیداتی است که امیر بیان(ع) به کار برده تا به نوعی تناسب و آهنگ در سخن ایجاد کند و ضمن دور ساختن کلام از نثر عادی، فقدان وزن- در توجیه و القای احساس و عاطفه خاص- را جبران نماید. کاربرد هنرمندانه و به جا از این شیوهی رونقافزای سخن، زنگار تکلف و تصنع را از کلام ایشان زدوده است؛ بهطوریکه همه- به گونه ارتجالی و فیالبداهه- در زبان جاری نشده، در ذهن مخاطب نقش میبندد؛ از این رهگذر نه تنها به سخن رنگ تکلف نمیپاشد، بلکه زیباتر میکند. این در حالی بود که غالب سخنپردازان عرب این شگرد ادبی را به حد تکلف رسانده بودند تا آنجا که سخن را از ریخت و زیبایی میانداختند؛ چنانکه بنابر گفته جرج جرداق نویسنده نامی مسیحی در نهجالبلاغه «با وجود وفور و فراوانی جملههای متقاطع، موزون و مسجع از تصنع بسی دور، و به طبع سرشار او بسی نزدیک است» (جرداق؛ 1384: 28). امام(ع) با گزینش مجموعه ای از گوش نوازترین فواصل آهنگین، و مناسبترین پاره های مسجع، در کنار سایر فزآینده های موسیقایی، توانسته عواطف و احساسات درونی خود را به زیباترین شکل به خواننده برساند. پژوهش حاضر در پی آن است با روش کتابخانه ای؛ و استفاده از شیوه ی تحلیل ساختار و محتوا، ویژگیهای موسیقایی سجع را در سخنان حضرت بسنجد، وپیوند آن با موضوع را مورد بررسی و واکاوی قرار دهد.
موسیقی
سجع
قرینه
توازن
2014
08
23
93
113
https://nab.basu.ac.ir/article_948_c954e4641db849b1c430d868d8134a06.pdf
فصلنامه پژوهشنامه نهج البلاغه
نشریه نهج البلاغه
2345-5233
2345-5233
1393
2
6
اصول انتقاد سازنده در نهجالبلاغه
سارا
عربشاهی
محسن
نورائی
انتقاد سازنده از موضوعات مهمی است که سخت مورد توجه اسلام قرار گرفته است. اهمیت نقد سازنده بدین سبب است که این مقوله، عاملی اساسی و کلیدی برای رشد و تعالی فرد و جامعه محسوب میشود و تحقق نشاط در جامعه و شکل گیری یک جامعه سالم در گرو وجود گفتمان انتقادی سازنده است. هر چند پژوهش های پرشماری در حوزه ادبیات انتقادی صورت گرفته است امّا هیچکدام از آنها کتاب شریف نهجالبلاغه را به صورت ویژه مطمح نظر قرار نداده و اصول انتقاد سازنده را نجسته اند. این مقاله که با بهره گیری از روش توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر منابع اسنادی و کتابخانه ای سامان یافته، موارد ذیل را به عنوان مهمترین اصول انتقاد سازنده از منظر نهجالبلاغه به بحث نهاده است: مقدم داشتن انتقاد از خویشتن، بیان شایستگی ها، تعیین بایسته ها، ریشه یابی ضعفها، تکیه بر استدلال منطقی، اتخاذ شیوه بیانی مناسب، ارائه معیار، پرهیز از افراط در توبیخ.
امام علی (ع)
نهجالبلاغه
اصول انتقاد
انتقاد سازنده
2014
08
23
115
128
https://nab.basu.ac.ir/article_949_2e002a8afe2feec81ef72317baa8c9cf.pdf