ORIGINAL_ARTICLE
آسیب های سیاسی و اجتماعی در نهج البلاغه
آنجا که دستیابی به بهترین جامعه و شناخت اصول و مبانی آن، از اساسیترین اهداف شریعت الهی و تلاش انسانهای صالح در میدان اندیشه و عمل بوده است، لذا در این مقاله آسیبهایی که از نظر سیاسی و اجتماعی، جامعهی اسلامی را تهدید میکند مورد بررسی قرار گرفته است تا به واسطهی آن نظامهای الهی از یورش آن آسیبها مصون مانده و رهاورد نهضتهای انبیاء و اولیاء، استمرار و گسترش یابند. این مقاله آفتهای سیاسی و اجتماعی را در نهجالبلاغه مطالعه، بررسی و تحلیل کرده و به همراه راهکارهای آن ارائه نموده است. آفتهایی چون هرج و مرج شغلی و اجتماعی، باجخواهی و امتیازطلبی، عدم توجّه به نهادینه کردن آزادیهای سازنده و قانونمند، بیتوجّهی به عدالت و ظلم به مردم، بیمهری با مردم و خطکشیهای نامربوط، بیانصافی و نادیده گرفتن مظلومان، عدم وجود اعتذار هنگام اشتباه، بیتوجّهی به عامّهی مردم به همراه خشنودسازی خواص و ... آسیبهایی هستند که جامعه و نظام اسلامی را تهدید میکنند. وجود مبانی و مصادیقی از علوم سیاسی و اجتماعی درآن نشانهی پویایی و جاودانگی و عدم تعلّق آن به مکان و عصر خاصی است. لذا توجّه به اندیشهها و فرامین معصومین همیشه انسان و جامعهی انسانی را از نابودی باز میدارد.
https://nab.basu.ac.ir/article_414_c73907ff100d58e25d61c0a490e9af61.pdf
2013-06-22
1
10
آسیب
نهج البلاغه
اجتماع
امام علی(ع)
حبیب الله
حلیمی جلودار
jloudar@umz.ac.ir
1
عضو هیأت علمی دانشگاه مازندران
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تبلور ویژگی های حکومت عدالت محور علوی در شعر معاصر عربی
عدالت علوی و شیوهی حکومت امام علی(ع) که بر پایه مساوات و رعایت عدالت در تمامی جنبههای حکومت بر مردم بنیان نهاده شده را میتوان همان گمشدهی نسل بشری در بحث حکومت بر مردم دانست. هر چند بررسی این موضوع در چارچوب علوم سیاسی و اجتماعی قرار میگیرد، ولی بازتاب این امر در ادبیات، برعهدهی اندیشمندان حوزهی ادبیات خواهد بود. بنابراین در این مقاله تلاش شده تا با واکاوی دیوان برخی از شاعران معاصر عرب اعم از شیعه و سنی و مسیحی، به شیوهی حکومت امام علی(ع) بر مردم و بازتاب مسائل مربوط به آن پرداخته و با استناد به اشعار، برخی از جنبههای عدالتمداری ایشان و بازتاب آن در شعر و ادب معاصر عربی مورد بررسی قرار گیرد و در نهایت به حقانیت ایشان نیز اشاره شود. شیوهی کار در پژوهش حاضر به صورت کتابخانهای و توصیف و تحلیل دادههای به دست آمده استوار است. از جمله نتایج بهدست آمده این پژوهش عبارتند از: رویکرد هدایتمحور حضرت در شیوهی حکومتی ایشان بر مردم، اجرای عدالت در جامعه، حقمدار بودن در هر شرایط، دستگیری از محرومان و یتیمان.
https://nab.basu.ac.ir/article_415_7686221d601bfcadd1b418bb7a228f3b.pdf
2013-06-22
11
24
حکومت دینی
عدل علوی
نهج البلاغه
شعر معاصر عرب
مصطفی
شیروی خوزانی
1
استادیار گروه عربی دانشگاه قم
AUTHOR
محمودرضا
توکلی محمدی
dr.mrtavakoly@yahoo.com
2
عضو هیأت علمی دانشگاه قم
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
شاخصهای ارتباط مطلوب مردم با زمامدار در نهج البلاغه
فرآیند حکومت از مؤلفههای متنوع و گوناگونی پدید آمده است. یکی از این مؤلفهها چگونگی برقراری ارتباط متقابل مردم با حاکم است، اگر این ارتباط صادقانه، صریح، دو سویه و متعالی باشد زمینه مشارکت حداکثری برای رشد و آبادانی جامعه را در پی خواهد داشت. امام علی(ع) برای این ارتباط چنان جایگاهی قایل است که انتقاد مردم از وی به عنوان حاکم را حق خویش بر مردم و وظیــفه آنها میداند. میتوان گفت این نوع نگاه در بین رهبران تاریخ پر فراز و نشیب جوامع انسانی بی نظیر است. این پژوهش در صدد آن است که با استناد به فرمایشات آن امام همام، ضمن توصیف اهمیت جایگاه ارتباط بین مردم و حاکم، چگونگی ارتباط مطلوب را تحلیل و با دقت در زوایای فرمایشات آن حضرت در نهجالبلاغه، ویژگیهای بارزی که برای ارزشیابی فرایند حاکمیت از این آموزهها بهدست میآید، استخراج نماید و به این مهم بپردازد که با ارایه این شاخصها میتوان چگونگی مؤلفههای ارتباط حاکمیت اسلامی را تبیین نمود و در نهایت یکی از کارکردهای اصلی این پژوهش پیدایش، حفظ و تقویت این ویژگیها برای کارایی مطلوب حکومت دینی خواهد بود.
https://nab.basu.ac.ir/article_417_3f2f16a279bc2340335d947f20a33a0c.pdf
2013-06-22
25
38
امام علی(ع)
حق مردم
وظیفه حاکم
ارتباط مطلوب
سهراب
مروتی
1
دانشیار دانشگاه ایلام
AUTHOR
زهرا
رضایی
zahrarezay72@yahoo.com
2
کارشناس ارشد علوم قرآن و حدیث
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
شاخصها و نسبت مشروعیت مردمی و دینی حکومت در نهج البلاغه
«مشروعیت سیاسی» یکی از مفاهیم بنیادین در علوم اجتماعی و سیاسی است و به مثابه مهمترین ضرورت و الزام سیاسی برای استمرار و تثبیت حکومتها تلقی میشود؛ این مفهوم با سه شاخص مهم یعنی خاستگاه حقانی و قانونی حکومت و حکمرانان، رضایت عمومی نسبت به حکومت و کارآمدی شناخته میشود. در نهجالبلاغه، جامعه و حکومت نه از منظر سکولار یا تقابل جامعه مدرن در مقابل جامعه سنتی بلکه در چارچوب اصول و آموزههای اسلامی– قرآنی و سنت پیامبر اکرم(ص) نگریســته میشود. شاخصهای مشروعیت و دموکراسی در نهجالبلاغه تنها در چارچوب دینی- اسلامی بیان شــدهاند و برخی از ساز و کارهای دموکراسی نیز بیان شدهاند. در نهجالبلاغه، بین مشروعیت سنتی - دینی و مشروعیت مردمی و قانونی حکومت رابـطهای طولی هست، به این معنی که مشروعیت سنتی و دینی، جوهره و مبنای اصلی شکلگیری یا برای ثبوت حکومت اسلامی است و مشروعیت مردمی- قانونی در ذیل مشروعیت دینی و تنها برای عینیت یافتن یا تحقق حکومت است. این در حالی است که در دموکراسیهای سکولار، تنها مبنای مشروعیت برای حکومت، از نوع عقلایی - قانونی یا مردمی است نه مشروعیت الهی.
https://nab.basu.ac.ir/article_418_96b228238d300229b9eb76f2d37dc6c8.pdf
2013-06-22
39
50
نهج البلاغه
مشروعیت سیاسی
مشروعیت عقلانی و قانونی
مشروعیت دینی و سنتی
خلیل
سردارنیا
kh_sardarnia@yahoo.com
1
استادیار علوم سیاسی دانشگاه شیراز
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
عوامل ناامیدی و راهبردهای انگیزشی نهج البلاغه در درمان آن ها
ناامیدی یکی از حالات هیجانی منفی در انسان است که عوامل بسیاری از جمله نداشتن سعهی صدر، عدم اعتقاد به خدا، وسوسههای شیطانی، امیدهای دروغین، شکستها، سوءظن و ... سبب پدید آمدن آن میشوند و پیامدهای خطرناک و غیر قابل جبرانی را بهدنبال دارد. بسیاری از سخنان حکیمانه و ارزشمند امام علی(ع) در کتاب نهجالبلاغه حاوی چگونگی عملکرد و ارائهی راهکار درباره مقابله و کنترل این حالت هیجانی است. همچنین دربردارندهی شیوههای چگونگی برانگیختن هیجاهای مثبت در انسانها برای درمان و از بیـــن بردن یأس و ناامیــدی است. مهمترین راهکارها و شیوههایی که امام علی(ع) در برانگیختن هیجانهای مثبت مردم برای درمان ناامیدی به کار برده اند؛ صبر، توکل بر خدا، نماز و نیایش و خوشبینی است.
https://nab.basu.ac.ir/article_419_6be815bc5a1c80a11f7423fbde426e64.pdf
2013-06-22
51
62
آسیب
نهج البلاغه
اجتماع
امام علی(ع)
مرتضی
قائمی
mortezaghaemi2@gmail.com
1
دانشیار گروه زبان و ادبیات عرب دانشگاه بوعلی سینا
LEAD_AUTHOR
کامران
یزدان بخش
2
عضو هیأت علمی گروه روانشناسی دانشگاه رازی
AUTHOR
طیبه
امیریان
3
دانشجوی دکترای زبان و ادبیات عربی دانشگاه بوعلی سینا
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
مثبت اندیشی و خوش بینی در نهج البلاغه
به جهت اهمیت و ارزش بالای تفکر و اندیشه مثبت بر روی سلامتی و آســایش روح و روان و جامعه، مبحث مثبتاندیشی و خوشبینی از اهمیت و جایگاه والایی برخوردار است. در این مجال با توشهگیری از معارف عمیق امام علی(ع) ابتدا مؤلفههای خوشبینی که شامل توجه انتخابی(توجه مثبت به ابعاد مختلف زندگی انسان مانند توجه مثبت به خدا، جهان، افراد و ...)، مؤلفههای مثبتاندیشی شامل تفسیر منطقی رویدادها (آزمایشی دانستن سختیها و حوادث ناگوار، ناپایدار دانستن رویدادهای مثبت و منفی و مؤثر دانستن خدا، خود و دیگران در وقوع حوادث و رویدادها) وانتظار مثبت(باور داشتن به کمک خدا و وقوع رویدادهای خوشایند و عملکرد درست از سوی دیگران وآیندهای روشن) میباشد، مورد بررسی قرار گرفته است. سپس آثار و نتایج خوشبینی و مثبتاندیشی در فرد و جامعه از جمله: دستیابی به آرامش، کاهش ترس، اضطراب، حزن، اندوه و دستیابی به موفقیت و نیز موانع خوشبینی و مثبتاندیشی، ضرورت اجتناب از سوء ظن، حسد و بخل تبیین گشته و مورد تأکید قرارگرفته است.
https://nab.basu.ac.ir/article_420_87db09e439a1d1c01bcd8849a1c65d7c.pdf
2013-06-22
63
74
خوش بینی
مثبت اندیشی
حسن ظن
سوءظن
آرامش روان
رقیه
صادقی نیری
rsadeghiniri@yahoo.com
1
عضو هیأت علمی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان
LEAD_AUTHOR
مریم
الهیاری نژاد
2
دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه شهید مدنی آذربایجان
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
مطالعه اثربخشی آموزه های نهج البلاغه بر ارتقای سلامت روان دانشجویان
هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر آموزش رهنمودهای نهج البلاغه بر سلامت روان در دانشجویان بود. در یک بررسی آزمایشی با پــیشآزمون، پسآزمون و پی گیری با گروه کنترل، 61 نفر از این دانشجویان بهطور تصادفی انتخاب و نیز بهصورت تصادفی در گروههای آزمایش و کنترل گماشته شدند. شرکتکنندگان در سه مرحله پرسشنامه سلامت عمومی (GHQ-28) را تکمیل کردند و گروههــای آزمایــش ده جلسه آموزش آموزههای نهجالبلاغه را هفتهای یکبار دریافت کردند. نتایج تحلیل واریانس با اندازهگیری مکرر نشان داد که آموزش رهنمودهای نهجالبلاغه بهطور معناداری سلامت روان دانشجویان گروههای آزمایش را در مقایسه با گروههای کنترل بهبود بخشیده است(05/0>p). بنابراین طبق نتایج این پژوهش، آموزش رهنمودهای نهجالبلاغه به شیوهی گروهی روش مؤثری برای ارتقای سلامت روان دانشجویان است.
https://nab.basu.ac.ir/article_421_7c289b35c4c08bccc7b1a045a46cfe6a.pdf
2013-06-22
75
84
نهج البلاغه
سلامت روان
دانشجویان
اسحاق
رحیمیان بوگر
eshaghrahimian@yahoo.com
1
استادیار گروه روانشناسی بالینی دانشگاه سمنان
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
مطالعه ی تطبیقی قواعد بنیادین حقوق بشردوستانه در «نهج البلاغه» و «گزارش قواعد عرفی حقوق بین الملل بشردوستانه»
قواعد بشردوستانه، دستاورد بزرگ نظام حقوق بین الملل در قرون نوزدهم و بیستم محسوب می شود. حمایت از غیرنظامیان و چگونگی رفتار با افراد خارج از صحنه نبرد (مجروحان، بیماران، فراریان و اسیران)، احترام به اجساد کشته شدگان و مردگان، ممنوعیت توسل به هر شیوهی جنگی بویژه منع به قحطی کشاندن دشمن و منع عمل متقابل از جمله اصول و قواعد بنیادین نظام حقوق بشردوستانه می باشند. بسیاری از این قواعد و اصول بنیادین حقوق بشردوستانه که غالب آنها تنها در سده اخیر میلادی در رویه دولتها مورد پذیرش قرار گرفته اند!، در 1400 سال پیش مورد تاکید حضرت علی ( ع ) بوده است و به جد بر رعایت آنها تاکید نموده اند و فرماندهان و سربازان تحت امر خود را ملزم به پیروی از آنها دانسته اند و بر رعایت آن مقررات نظارت کرده اند. جالب توجه است که تا سالها در حقوق بین الملل عرفی مشخص نبود که آیا قوانین جنگ برای حمایت از غیرنظامیان، افراد مریض یا مجروح، اسرای جنگی و مانند آن در مورد جنگهای داخلی هم اجرا می شود یا خیر تا آنکه با تصویب ماده 3 کنوانسیونهای چهارگانه ژنو 1949 برخی حمایتها برای اشخاص فوق الذکر در درگیریهای داخلی مورد شناسایی قرار گرفت اما امام علی ( ع ) رعایت مقررات حقوق بشردوستانه توسط سربازان خود در جنگهای صفین و خوارج را به دقت مورد توجه قرار دادند که در تقسیم بندیهای کنونی حقوق بین الملل معاصر، به عنوان جنگهای داخلی شناخته می شوند.
https://nab.basu.ac.ir/article_422_a43d155e68622b962a65584e9cf8f2bf.pdf
2013-06-22
85
95
: نهج البلاغه
حقوق بشردوستانه
قواعد عرفی حقوق بین الملل
منع عمل متقابل
ستار
عزیزی
satarazizi@ymail.com
1
استادیار دانشگاه بوعلی سینا
LEAD_AUTHOR