ORIGINAL_ARTICLE
ارزیابی آموزه «نفی صفات» در نهجالبلاغه در اندیشه ابنمیثم بحرانی
توحید صفاتی، بیانگر رابطه صفات ثبوتی حقیقی با ذات الهی است و در آن سه دیدگاه عمده مطرح است: زیادت صفات بر ذات (دیدگاه اشاعره)، نیابت ذات الهی از صفات (دیدگاه معتزله) و عینیت صفات با ذات الهی (دیدگاه امامیه). امیرالمؤمنین(ع) در خطبه اول نهجالبلاغه، کمال اخلاص را نفی صفات از ذات الهی میداند: «کَمَالُ الْإِخْلَاصِ لَهُ نَفْی الصِّفَاتِ عَنْهُ». تفسیرهای متعددی در تبیین این روایت، عرضه شده است. نوشتار حاضر با روش توصیفی-تحلیلی و با هدف تحلیل و ارزیابی آموزه «نفی صفات» در نهجالبلاغه به بررسی این مسئله در اندیشه ابنمیثم بحرانی پرداخته است. از رهگذر این جستار مشخص میشود که ابنمیثم بحرانی در حوزه هستیشناسی، نظریه نفی صفات حقیقی الهی را پذیرفته و آن را با فرهنگ دینی بهویژه فرهنگ نهجالبلاغه هماهنگ میداند و در حوزه معرفتشناسی، صفات الهی را اعتبارات عقلی میداند. اعتبارات عقلی در اندیشه ابنمیثم، برگرفته از نظام فلسفی سهروردی است و بیانگر مفاهیم ذهنی صرف در مقابل مفاهیم ماهوی است. در دیدگاه ابنمیثم میان مفاهیم منطقی و مفاهیم فلسفی خلط گردیده و صفات الهی در شمار مفاهیم منطقی قلمداد شده است.
https://nab.basu.ac.ir/article_2818_6293eb5e1d4f8ccf041d8b65ce58e17e.pdf
2019-08-23
1
16
10.22084/nahj.2019.14578.2180
توحید صفاتی
نهجالبلاغه
عینیت صفات با ذات
نفی صفات
ابنمیثم بحرانی
رحمان
عشریه
oshryeh@yahoo.com
1
استادیار گروه تفسیر دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم قم
LEAD_AUTHOR
- آملى، سید حیدر. (1368). نقد النقود فى معرفة الوجود. تهران: انتشارات علمى و فرهنگى وزارت فرهنگ و آموزش عالى.
1
- ابن ابی الحدید، عزالدین. (1377). شرح نهجالبلاغة. تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم. قم: کتابخانه آیتالله مرعشی نجفی.
2
- ابنسینا، حسینبنعبدالله. (1404). الشفاء المنطق. تحقیق سعید زاید. قم: مکتبة آیة الله المرعشى.
3
- ابن عربى، محیىالدین. (1422). تفسیر ابن عربى. بیروت: دار احیاء التراث العربى.
4
- ابنمیثم بحرانی، علی. (1427). شرح نهجالبلاغة. قم: انوار الهـدی.
5
- --------------. (1406). قواعد المرام فی علم الکلام. قم: مکتبة آیة الله المرعشی النجفی.
6
- اشعرى، ابوالحسن. (1400). مقالات الإسلامیین و اختلاف المصلین. ویسبادن. نشر فرانس شتاینر.
7
- اصفهانى، محمدحسین. (1418). نهایة الدرایة فی شرح الکفایة. بیروت: موسسة آل البیت(ع) لإحیاء التراث.
8
- اعتصامی، عبدالهادی (1392). «مسئله نفی صفات در روایات اهلبیت». تحقیقات کلامی. شماره 2، 29-50.
9
- بهمنیار بن المرزبان. (1375). التحصیل. چاپ دوم. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
10
- تفتازانی، سعدالدین. (1409). شرح المقاصد. تحقیق عبدالرحمن عمیره. قم: الشریف الرضی.
11
- جرجانی، سیدشریف علی بن محمد. (1325). شرح المواقف. قم: تحقیق بدر الدین نعسانی. الشریف الرضی.
12
- جوادی آملی، عبدالله. (1388). تفسیر تسنیم. قم. اسراء.
13
- -------------. (1388). رحیق مختوم. سوم. قم: اسراء.
14
- -------------. (1385). تفسیر موضوعی. توحید در قرآن. قم: اسراء.
15
- حلی، حسن بن یوسف. (1382). کشف المراد. تحقیق جعفر سبحانی. قم: مؤسسة الإمام الصادق(ع).
16
- -------------. (1413). کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد. تصحیح و تعلیق: آیت الله حسنزاده آملى. چاپ چهارم. قم: چاپ: مؤسسة النشر الإسلامی.
17
- دوانی، جلالالدین. (1381). سبع رسائل. رسالة اثبات الواجب الجدیدة. تهران: میراث مکتوب.
18
- رازى، فخرالدین. (1406). شرح أسماء الله الحسنى. قاهره: مکتبة الکلیات الأزهریة.
19
- راوندی، قطبالدین. (1364). منهاج البراعة فی شرح نهجالبلاغة. قم: کتابخانه آیتالله مرعشی نجفی.
20
- رنجبرحسینی، محمد. (1393). «رابطه ذات و صفات الهی از دیدگاه ابنمیثم بحرانی»، تحقیقات کلامی، سال دوم، شماره چهارم، 41-58.
21
- سبزواری، ملاهادی. (1384). اسرار الحکم. قم: مطبوعات دینى.
22
- --------------. (1360). التعلیقات على الشواهد الربوبیة. مشهد: المرکز الجامعى للنشر.
23
- سهروردی، شهابالدین. (1375). مجموعه مصنفات شیخ اشراق. به تصحیح و مقدمه هانرى کربن و سید حسین نصر و نجفقلى حبیبى. چاپ دوم. تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگى .
24
- شهرستانى، محمد بن عبد الکریم. (1364). الملل و النحل. قم: نشر الشریف الرضی.
25
- شیرازى، قطبالدین. (1383). شرح حکمة الاشراق. تهران: نشر انجمن آثار و مفاخر فرهنگى.
26
- صبحی صالح. (1425). نهجالبلاغة. قم: دار الاسوه.
27
- صدرالمتألهین. محمد بن ابراهیم. (1981 م). الأسفار الأربعة. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
28
- --------------------. (1383). شرح أصول الکافی. تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی وابسته به وزارت فرهنگ و آموزش عالی.
29
- --------------------. (1386). الشواهد الربوبیة. قم: بوستان کتاب.
30
- --------------------. (1387). المبدء و المعاد. تحقیق سیدجلالالدین آشتیانی. قم: بوستان کتاب.
31
- --------------------. (1378). المظاهر الإلهیة. تحقیق سیدمحمد خامنهای. تهران: بنیاد حکمت صدرا.
32
- --------------------. (1363). مفاتیح الغیب. تحقیق محمد خواجوی. تهران: موسسه تحقیقات فرهنگی.
33
- صدوق، محمدبنعلى. (1387). التوحید. تهران. مکتبة الصدوق.
34
- ---------------. (1378). عیون أخبار الرضا علیهالسلام. تهران: نشر جهان.
35
- طباطبائی. سید محمدحسین. (1423). بدایة الحکمة. تحقیق عباس علی سبزواری. قم: مؤسسة النشر الإسلامی.
36
- طهرانی، سیدهاشم. (1365). توضیح المراد. تعلیقة علی شرح تجرید الاعتقاد. تهران: انتشارات مفید.
37
- طوسی، نصیرالدین. (1375). شرح الاشارات و التنبیهات مع المحاکمات. اول. قم: نشر البلاغة.
38
- ------------. (بیتا). قواعد العقاید(مع تعلیقات السبحانى). قم: مؤسسه امام صادق(ع).
39
- عبدالجبار، ابوالحسن. (1422ق). شرح الأصول الخمسة. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
40
- کاشانى، عبدالرزاق. (1426 ق). اصطلاحات الصوفیة. بیروت: دار الکتب العلمیة.
41
- کلینى، محمدبنیعقوب. (1407 ق). الکافی. تهران: دار الکتب الاسلامیة.
42
- لاهیجى، عبدالرزاق. (1383). گوهر مراد. تهران: نشر سایه.
43
- مجلسی، محمد باقر. (1362). بحار الأنوار. تهران: دار الکتب الاسلامیة.
44
- مجلسی، محمد باقر. (1404 ق). مرآة العقول. تحقیق سید هاشم رسولی. تهران: دار الکتب الاسلامیة.
45
- مفید. محمد بن محمد. (1413 ق). أوائل المقالات فی المذاهب والمختارات. قم: الموتمر العالمی للشیخ المفید.
46
- نراقى، ملا مهدى. (1423 ق). جامع الأفکار و ناقد الأنظار. چاپ اول. تهران: انتشارات حکمت.
47
- نقوی قاینی، محمدتقی. (1386). مفتاح السعادة فی شرح نهج البلاغة. قاین: زنبق.
48
- هاشمی خوئی، میرزا حبیب الله. (1386 ق). منهاج البراعة فی شرح نهجالبلاغة. تهران: مکتبة الاسلامیة.
49
- یزدان پناه، سید یدالله. (1389). حکمت اشراق (گزارش شرح و سنجش دستگاه فلسفی سهروردی). تحقیق و نگارش دکتر مهدی علی پور. چاپ اول. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
50
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل خطبۀ 221 نهجالبلاغه بر مبنای مؤلفههای آشناییزدایی معنایی و ساختاری
آشناییزدایی که از دستاوردهای مکتب فرمالیسم روس است، شامل تمامی شگردها و فنونی است که نویسنده با بهرهگیری آگاهانه از آنها، کلام را از شیوۀ معمول خارج ساخته و مفاهیم موردنظرش را با زبانی ناآشنا ارائه میدهد تا با انحراف از زبان معیار و به تأخیر انداختن مخاطب در دریافت معنای متن، کلام خویش را برجسته نماید و سبب لذّت ادبی مخاطب شود. خطبۀ 221 نهجالبلاغه از جمله خطبههای مهم و تأثیرگذاری است که امیرمؤمنان با بهرهگیری از زبان ادبی و با تصرّف در ترکیب و ساختار جملات آن، دست به آشناییزدایی زده است. لذا تحلیل و بررسی خطبۀ مذکور بر این مبنا حائز اهمیت است و میتوانـد زوایای نهفتۀ هنری و بـرجـستگیهای آن را فرادید مخاطب قرار دهد. این نوشتار با روش توصیفی– تحلیلی و با الهام از مؤلفههای آشناییزدایی معنایی و ساختاری به واکاوی خطبۀ یادشده پرداخته است و به این نتایج دست یافت که امام(ع) در حوزۀ معنایی و در محور جانشینی با بهکارگیری استعاره و کنایه و در محور همنشینی با استفاده از مجاز و تشبیه و در حوزۀ ساختاری با استفاده از شگردهایی چون؛ تقدیموتأخیر، التفات و حذف، بافت روایی خطبه را فراتر از متون عادی قرار داده و مفاهیم موردنظرش را به زیباترین صورت ممکن به تصویر کشیده است. در واقع امام(ع) با گریز از مؤلفههای شناخته شدۀ معنایی و نحوی و با به تأخیر انداختن مفاهیم موجود در خطبه سبب آشناییزدایی و بهتبع آن برجستگی خطبه شده و توان القای مفاهیم را به اوج رسانده است.
https://nab.basu.ac.ir/article_2819_50f1756c9637da2977138dce7a983d11.pdf
2019-08-23
17
33
10.22084/nahj.2019.17197.2110
آشناییزدایی
برجستهسازی
معنا
ساختار
نهجالبلاغه
مریم
اطهری نیا
hadisathary@gmail.com
1
کارشناس ارشد زبان و ادبیات عربی
LEAD_AUTHOR
مصطفی
کمالجو
kamaljoo@gmail.com
2
استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه مازندران
AUTHOR
حسین
یوسفی آملی
hoseinyosofi@yahoo.com
3
دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه مازندران
AUTHOR
- قرآن کریم.
1
- نهجالبلاغه.
2
- ابنابیالحدید، عبدالحمید. (1337). شرح نهجالبلاغه. چاپ اول. قم: کتابخانه عمومی آیة اللّه مرعشی نجفی.
3
- ابنأثیر، ضیاءالدین. (1939). المثل السائر فی أدب الکاتب و الشاعر. تصحیح: احمد الحوفی و بدوی طبانه. قاهرة: دار نهضة مصر.
4
- احمدی، بابک. (1380). ساختار و تاویل متن. چاپ نهم. تهران: نشر مرکز.
5
- ..................... (1387). حقیقت و زیبایی. تهران: نشر مرکز.
6
- بحرانی، کمالالدین میثمبنعلیبنمیثم. (1375). شرح نهجالبلاغه ابنمیثم؛ با ترجمه حبیباللّه روحانی. چاپ اوّل. مشهد: بنیاد پژوهشهای اسلامی.
7
- التفتازانی، سعدالدین. (1391).مختصرالمعانی، چاپ دهم، قم: دارالفکر.
8
- الجرجانی، عبدالقاهر. (2004).دلائل الاعجاز. تعلیق: السید محمد رشید رضا. بیروت: دارالمعرفة.
9
- حسن، عباس. (1383). النحو الوافی. چاپ هفتم. تهران: انتشارات ناصرخسرو.
10
- خضری، علی و محدثی نژاد، عباس. (1396)، «جلوههای برجستهسازی در نامۀ 45 نهجالبلاغه». فصلنامه پژوهشنامه نهجالبلاغه. شماره 20، 69-54.
11
- رجبنژاد، محمد. (1393). «بررسی جایگاه گوش و چشم در قرآن و نهجالبلاغه». فصلنامه قرآن و طب، شماره 1، 10-35.
12
- رحمانی، هما و رادمرد، عبداللّه. (1391). «بازنگری معنایی در التفات بلاغی و اقسام و کارکردهای آن». جستارهای ادبی. شماره 176، 143-168.
13
- سجودی، فرزان. (1378). «درآمدی بر نشانهشناسی شعر». مجلۀ شعر. شماره 26، 20-29
14
- السکاکی، ابویعقوب یوسفبن محمدبنعلی. (1407). مفتاح العلوم. الطبعة الاولی. بیروت: دارالکتب العلمیة.
15
- سلیمان، محمد. (2007). ظواهر اسلوبیة فی شعر محمد عدوان. الاردن: دارالیازوری.
16
- شفیعیکدکنی، محمدرضا. (1368). موسیقیشعر. چاپ دوم. تهران: مؤسّسۀ انتشارات آگاه.
17
- شهبازی، محمود و اصغر شهبازی. (1392). «کارکردهای زیباشناختی ایجاز حذف در قرآن کریم». کاوشی در پژوهشهای زبانشناختی قرآن کریم. شماره 1، 55-68.
18
- شیری، علیاکبر. (1380). « نقش آشنایی زدایی در آفرینش زبان ادبی». آموزش زبان و ادب فارسی. شماره 59، 8-17
19
- صفوی، کورش. (1383). از زبانشناسی به ادبیات. چاپ دوّم. تهران: انتشارات سوره مهر
20
- طاهری، علی. (1394). «آشناییزدایی و برجستهسازی کلام در خطبههای نهجالبلاغه با بهرهگیری از صنعت التفات». فصلنامه پژوهشنامه نهجالبلاغه. شماره 12، 23-1.
21
- طبل، حسن. (1418). أسلوب الإلتفات فی البلاغة القرآنیة. القاهرة:دارالفکر العربی.
22
- عبدالمطلب، محمد. (1994). البلاغة و الاسلوبیة. الطبعة الاولی. لبنان: الشرکة المصریة العالمیة.
23
- العشماوی، محمدزکی. (1979). قضایا النقد الادبی بین القدیم و الحدیث. بیروت: دارالنهضه العربیة.
24
- عکّاوی، اِنعام فوّال. (1417). المعجمالمفصّل فی علومالبلاغه. الطبعة الثانیه. بیروت- لبنان: دارالکتب العلمیه.
25
- العلوی، یحیى بن حمزة. (1423). الطراز لأسرار البلاغة و علوم حقائق الاعجاز. تحقیق: د. عبدالحمید هنداوی. الطبعة الاولی. بیروت: المکتبة العنصریة.
26
- فتوحیرودمعجنی، محمود. (1391).سبکشناسی نظریهها، رویکردها و روشها. چاپ اول. تهران: انتشارات سخن.
27
- فضل، صلاح. (1998). علم الاسلوب مبادئُه و اجراءاتُه. الطبعة الاولی. القاهره: دار الشروق.
28
- الکوّاز، محمدکریم. (1426). الاسلوب فیالاعجازالبلاغی للقران الکریم. الطبعة الاولی. مکتب الاعلام و النشر.
29
- کوهن، جان. (1986). بنیة اللغة الشعریة. ترجمة محمد الولی و محمد العمری. الطبعة الاولی. دار توبقال للنشر.
30
- مکارم شیرازی، ناصر و همکاران. (1390). پیام امام امیرالمومنین(ع): شرح تازه و جامعی بر نهجالبلاغه. چاپ اوّل. قم: انتشارات امام علیبنابیطالب(ع).
31
- ویس، احمدمحمد. (1416). الإنزیاح بین النظریات الأسلوبیة و النقد العربی القدیم. جامعة حلب.
32
- ......................... . (2002).الانزیاح فی التراث النقدی و البلاغیّ. دمشق: اتحاد الکتاب العرب.
33
- یاکوبسن، رومن. (1386). «مقاله قطبهای استعاری و مجازی در زبانپریشی از کتاب زبانشناسی و نقد ادبی». ترجمۀ مریم خوزان – حسین پاینده. چاپ سوم. تهران: نشر نی.
34
ORIGINAL_ARTICLE
سیمای «دیگری» در سخنان امام علی(ع)
از نظر فلاسفه، شناخت فرد بهخاطر چندبعدی بودن آن، تنها از طریق مطالعة جنبههای شخصیتی وی حاصل نمیشود؛ بلکه لازم است ساحتهای دیگر از جمله ارتباط با سایر انسانها نیز لحاظ شود. اینجا بود که مفهوم «خود» و «دیگری یا دیگر بودگی» در فلسفه مطرح شد. این مفهوم بهوسیله باختین از فلسفه وارد ادبیات شد. وی در ادبیات طرح مباحثی چون دیگری، گفتگو و غیره را در بازخوانی متون گـذشته مؤث«ر میدانست. نهجالبلاغه یکی از همین متنهایی است که اتفاقاً گفتگو در آن نقش زیادی دارد. بهبیاندیگر قسمت عمدة نهجالبلاغه گفتگوی امام با مردم است که در جهت پاسخ به پرسشی یا در واکنش به امری و یا غیر اینها ایراد شده است و همة اینها در جهت افق مفهومی شنونده قرار دارد. یافتههای این جستار بیانگر آن است که دیگری برای امام، گروههای مختلف مردم از قبیل نزدیکان، حاکمان، منافقان، دشمنان و غیره هستند که از موضع امام در قبال هریک از آنها «من/ خود» متعالی امام برای شنوده و خواننده مشخص میگردد. حال سؤال اصلی این است که «دیگری یا دیگران» در کلام امام چگونه نمود پیدا کرده است؟ برای پاسخ به این پرسش از شیوة تحلیلی ـ توصیفی با تکیه بر مطالعة اسنادی بهره برده و در تجزیهوتحلیل اطلاعات از روش تحلیل محتوا استفاده شده است.
https://nab.basu.ac.ir/article_2820_8a110a05bd6ad251c0471b8275d2a5a0.pdf
2019-08-23
35
50
10.22084/nahj.2019.15317.1978
امام علی(ع)
نهجالبلاغه
باختین
خود و دیگری
فلسفه و ادبیات
رمضان
رضائی
drr_rezaei@yahoo.com
1
استادیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
LEAD_AUTHOR
- ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد بن خلدون. (1363). العبر تاریخ ابن خلدون، ترجمه عبدالمحمد آیتی، تهران: مؤسسه تحقیقات فرهنگی.
1
- ابن عساکر. (1975). الامام علی بن ابیطالب(ع)، (من تاریخ مدینة دمشق)، تحقیق الشیخ محمدباقر المحمودی، بیروت: دارالتعارف للمطبوعات.
2
- اسلامی، نوح. (1394). تجلیات «الأنا و الآخر» فی روایتی الحب فی المنفی و واحة الغروب لبهاء طاهر، پایاننامه کارشناسی ارشد، به راهنمایی کبری روشنفکر، دانشگاه تربیت مدرس.
3
- انصاری، منصور. (1384). دموکراسیگفتگویی، تهران: مرکز.
4
- باختین، میخاییل. (1387). تخیل مکالمهای، ترجمه رویا پورآذر، تهران: نشر نی.
5
- ----------. (1387). تخیلمکالمهای:جستارهاییدربارهرمان، ترجمه رویا پورآذر، تهران: نی.
6
- بحرانی، ابن میثم. (1370). شرح نهجالبلاغه، ترجمه محمد صادق عارف و همکاران، مشهد: آستان قدس.
7
- پوینده، محمدجعفر. (۱۳۷۳). سودایمکالمه،خندهوآزادی، تهران: آرست.
8
- تودوروف، تزوتان. (1377). منطقگفتگوییمیخاییلباختین، ترجمه داریوش کریمی، تهران: مرکز.
9
- جعفری، محمد تقی. (1380). ترجمه و تفسیر نهجالبلاغه، تهران: دفتر فرهنگ اسلامی.
10
- جهانبگلو، رامین. (1380) تفاوت و تساهل، تهران: مرکز.
11
- سارتر، ژان پل. (1353). هستیونیستی، ترجمه عنایتالله شکیباپور، تهران: شهریار.
12
- صلواتی، محمود. (1379). جمود و خشونت، تهران: مرکز.
13
- الطبری، محمد بن جریر. (1989). تاریخ الطبری، بیروت: مؤسسة الاعلمی للمطبوعات.
14
- فارابی، ابونصر. (1385). سیاستمدینه، ترجمه سبحانی جعفر، تهران: انجمن فلسفه ایران.
15
- فاستر مایکل. (1382). خداونداناندیشهسیاسی، ترجمه جواد شیخالاسلامی، تهران: امیرکبیر.
16
- نصر، حسین. (1379). سهحکیممسلمان، ترجمه احمد آرام، تهران: کتابهای جیبی.
17
- هایدگر، مارتین. (1386). وجودوزمان، ترجمه محمود نوالی، تبریز: دانشگاه تبریز.
18
- اطهاری نیک عزم، مرضیه. (1394). «تحلیل نشانه شناختی «من و دیگری» در گفتمان پل والری»، مجله پژوهش ادبیات معاصر جهان، 20(2)، 181-198.
19
- عظیمی، حسین و علیا، مسعود. (1393). «نسبت متن و صدای دیگری در اندیشه باختین»، مجله کیمیای هنر، 13، 7-16.
20
- مقدوری خوبنما، سارا و مصطفوی، شمسالملوک. (1394). «مفهوم دیگری در فلسفه یاسپرس»، مجله جستارهای فلسفی، شماره 27، 129-154.
21
- موسوی، سید محمد. (1396)، «رابطه اخلاق و سیاست در نهجالبلاغه»، فصلنامه صهبای نور، 2(2)، 85-100.
22
ORIGINAL_ARTICLE
شرح و تفسیر نامه 53 امام علی علیهالسلام باتاکید بر دیدگاه هرمنوتیکی امیلیو بتی (بررسی موردی شرح و تفسیر قزوینی، فیضالاسلام و مکارم شیرازی)
هرمنوتیک میکوشد با به قاعده درآوردن فهم، بر فاصله میان متن و مفسر آن غلبه کرده، در فهم متن به خواننده کمک کند. تفکر در مورد متون مقدس و نحوه فهم آن یکی از دغدغههای مفسران و مترجمان این متون بوده است، زیرا فهم آن دارای خصوصیتی است که لزوم توجه به مراد گوینده (مؤلف) را ضروری مینماید؛ ازینرو از حساسیت بیشتری نسبت به سایر متون برخوردار است. قرنهاست که روش هرمنوتیک در عرصه کشف راز متون مقدس جایگاه درخورتوجهی داشته است. هدف پژوهش حاضر این است که با رویکرد هرمنوتیکی و با شیوۀ تطبیقی و تحلیلی به بررسی سه شرح و تفسیر: قزوینی، فیضالاسلام و مکارم شیرازی و همکارانشان از نامه 53 نهجالبلاغه بر مبنای چهار قانون هرمنوتیکی امیلیو بتی:استقلال هرمنوتیکی موضوع، تمامیت معنا، فعلیت فهم و مطابقت هرمنوتیکی معنا، بپردازد تا در نهایت میزان پایبندی شروح یادشده به چهار قانون هرمنوتیکی بتی را نشان دهد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که علیرغم رعایت قوانین هرمنوتیکی بتی در سه شرح و تفسیر یادشده، هدف هر سه شارح تمرکز بر متن اصلی بوده است. این امر نشان میدهد که رویکرد شارحان و مفسران در شرح و تفسیر نامۀ 53 امام علی– علیهالسلام- مؤلفمحور بوده نه مفسرمحور.
https://nab.basu.ac.ir/article_2821_44d43c0eda3897136418660304e8aad2.pdf
2019-08-23
51
67
10.22084/nahj.2019.16825.2079
نهجالبلاغه
هرمنوتیک
قوانین هرمنوتیکی امیلیو بتی
نامه 53
شرح و تفسیر
آفرین
زارع
dr.afarin.zare@hotmail.com
1
دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه شیراز
AUTHOR
رویا
محمدی
royamohammadi686@yahoo.com
2
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه شهید چمران اهواز
LEAD_AUTHOR
- اکبرزاده، فهیمه. (1386). روششناسی شرح نهجالبلاغه ابن میثم بحرانی. پایاننامه کارشناسیارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه قم.
1
- بلخاری، حسن. (1379). بطن متن (قرآن، تأویل و هرمنوتیک). چاپ دوم. تهران: انتشارات حسن افرا.
2
- بلخر، ژوزف. (1393). آشنایی با مبانی هرمنوتیکی ایملیو بتی. ترجمه محمدحسین مختاری. چاپ اول. قم: عروة الوثقی.
3
- خلیزبف، ف. ی. (1988). «التأویل»، ترجمه: عمر التنجی، مجله الفکر العربی، العدد 55-54، 16-1.
4
- درخشه، جلال و نصرت پناه، محمدصادق. (1393). «کاربرد روش تحلیل هرمنوتیک در مطالعات اسلامی». جستارهای سیاسی معاصر، 5(3)، 62-39.
5
- رحمانی، تقی. (1384). هرمنوتیک غربی و تأویل شرقی. چاپ اول، تهران: نشر سرایی.
6
- رضوی، سیدابوالفضل. (1389). «هرمنوتیک و فهم معرفت تاریخی»، فصلنامه اندیشه دینی، شماره 37، 146-103.
7
- ریختهگران، محمدرضا. (1378). منطق و مبحث علم هرمنوتیک. اصول و مبانی تفسیر. چاپ اول. تهران: نشر کنگره با همکاری مرکز مطالعات و تحقیقات فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
8
- سالار، صدیقه و تاجیک، الهه. (1389). «تأثیر هرمنوتیک در فهم قرآن». مجله فروغ وحدت، شماره 21، 32-19.
9
- شهدادی، احمد. (۱۳۸۳). یادگارنامه فیض الاسلام: جستارهای علمی و پژوهشی در باب ترجمانی متون مقدس. چاپ اول. خمینی شهر: انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی.
10
- طاهری، حسین رضا و همکاران. (1392). «درآمدی بر هرمنتیک از منظر نهجالبلاغه». پژوهشنامه نهجالبلاغه، شماره2، 99-82.
11
- علومی، اسماء (1388). «معرفى و نقدى بر روش تحقیق هرمنوتیک». مجله علوم اجتماعی، شماره 22، 99-95.
12
- غازی، عزالدین. (2008). «الهرمینوطیقا أو علم تأویل الخطابات»، 5-1، گرفته شده از سایت: aladab.mihanblog.com
13
- فیضالاسلام اصفهانی، علینقی. (1365). ترجمه و شرح نهجالبلاغه. چاپ اول. تهران: چاپخانه سپهر.
14
- قزوینی، محمدصالح بن محمدباقر. (1380). شرح نهجالبلاغه. تصحیح و حواشی: ابراهیم میانجی. چاپ دوم، تهران: اسلامی.
15
- کمیجانی، داوود. (1384). پژوهشیتوصیفیدرکتبمقدس. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
16
- مختاری، محمدحسین. (1391). حلقه مطالعاتی متن و هرمنوتیک. چاپ اول، قم: نشر مرتضی.
17
- مسعودی، جهانگیر. (1386). «هرمنوتیک به مثابه روش تحقیق در علوم دینی». فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهشهای فلسفی- کلامی دانشگاه قم. شماره 3-4، 57-25.
18
- مکارم شیرازی، ناصر و همکاران. (1390). پیام امام امیرالمومنین(ع): شرح تازه و جامعی بر نهجالبلاغه. چاپ اول. قم: انتشارات امام علی بن ابیطالب(ع).
19
- موسوی، سید محمد. (1386). «درآمدی بر هرمنوتیک و انواع آن». مجله پیک نور، شماره 5، 56-50.
20
- مهدویکنی، صدیقه. (1384). «فهم در تفکر اندیشمندان اسلامى و دانشمندان هرمنوتیک». مجله بینات، شماره 48، 147-134.
21
- ناظمیان، رضا و حاج مؤمن، حسام. (1391). «ساخت و بافت در ترجمة متون دینی بررسی مقایسهای دو ترجمه از نهجالبلاغه (شهیدی و دشتی)»، مجله ادب عربی، دوره 5، شماره 1، 254-237.
22
- نامور، اکرم. (1386)، «هرمنوتیک فلسفی و قرائتپذیری دین». مجله تخصصی الهیات و حقوق، شماره 24، 206-181.
23
- نصرى، عبدالله. (1381). رازمتن: هرمنوتیک،قرائتپذیرى متنومنطقفهمدین. چاپ اول، تهران: آفتاب توسعه.
24
- نوروزی طلب، علیرضا. (1386). «پرسش از چیستى هرمنوتیک، تحلیل و بررسی مسائل آن». مجله باغ نظر، شماره 7، 94-61.
25
- واعظی، احمد. (1380). درآمدی بر هرمنوتیک. چاپ اول. تهران: مرکز نشر پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
26
- واعظی، احمد. (1379). «چیستی هرمنوتیک»، مجله ذهن، شماره 3، 149-115.
27
- همتی، همایون. (1380). «هرمنوتیک و مسئله فهم متون». فصلنامه مطالعات راهبردی زنان. شماره 12، 38-49.
28
- Abulad, R. SVD, E. (2007).“What is Hermeneutics?”, Kritike, Vol. 1, No. 2, 11-23.
29
- Gadamer, H. G. (1976). Philosophical Hermeneutics. Translated and Edited by: David E. Linge. University of California press. No. 4, 198-212.
30
- Standford Encyclopedia of Philosophy (2002). Friedrich Daniel Eenst Schleiermacher. Retrieved fromhttps://plato. Standford. Edu/entries/ Schleiermacher/ on 97/9/21.
31
- Taylor, G. (1993). “A theory of practice: Hermeneutical understanding”. Higher education research and development, Vol. 12, No. 1, 59-72.
32
- Wright, G. (1987). “On a general theory of interpretation: The Betti- Gadamer dispute in legal hermeneutics”. The American journal of jurisprudence, 191-244.
33
ORIGINAL_ARTICLE
نگرشی به شکلگیری حکومت حضرت علی(ع) از منظر حقوق عمومی
«حکومت» ازجمله مفاهیم پرتنش و پربحث در حیطههای مختلف علوم انسانی، نظیر حقوق عمومی، است. به نظر میرسد بررسی نظریهها و آرای بزرگان تا حدودی بتواند از چالشهای نظری پیرامون این موضوع بکاهد. در میان شیعیان، حضرت علی(ع)، اسوۀ کمال از هر حیث بهشمار میآید و سیرۀ نظری و عملی آن حضرت از زوایای گوناگون برای زندگی امروزیِ ما پندآموز است. بنابراین در این نوشتار، درصددیم تا شکلگیری حکومت آن حضرت را از منظر حقوق عمومی به بحث و واکاوی بگذاریم. سؤال اصلی این است: پیامدهای شکلگیری حکومت در سیرۀ امام علی(ع) از منظر حقوق عمومی چیست؟ در پاسخ به این سؤال، با استفاده از روش توصیفی تحلیلی، تلاش شده نخست به ذکر مستنداتی از سیرۀ آن حضرت، پیرامونِ شکلگیری حکومتش پرداخته شود. سپس پیامدهای حقوق عمومی چنین شیوهای از تشکیل حکومت بررسی شود. حاصل تحقیق آن است که شیوۀ شکلگیریِ حکومت حضرت علی(ع) در جامعۀ اسلامی بینظیر بود و سیرۀ آن حضرت دربردارندۀ اصول و مفاهیمِ حقوق عمومی، بهویژه مردمی بودن نظام سیاسی، عقلانی بودن حکومت، غیرقدسی بودن حکومت، امانی بودن مسند حکومت و حق حاکمیت مردم بوده است.
https://nab.basu.ac.ir/article_2822_57c3e1df1d03187d7db98fed20c00ae3.pdf
2019-08-23
69
88
10.22084/nahj.2019.18213.2206
حکومت
نهجالبلاغه
بیعت
مردمسالاری
خلافت
آیت
مولایی
ayet.publiclaw@gmail.com
1
استادیار، گروه حقوق دانشگاه بوعلیسینا
LEAD_AUTHOR
- قرآن کریم.
1
- آشوری، داریوش. (1381). دانشنامه سیاسی. تهران: مروارید.
2
- اجتهادی، ابوالقاسم. (1363). بررسی وضع مالی و مالیه مسلمین از آغاز تا پایان دوران اموی. چاپ اول. تهران: انتشارات سروش.
3
- ارسطا، محمدجواد. (1379). «اهتمام به آرای عمومی و دید مردم در نگاه علی(ع)». حکومت اسلامی. سال پنجم. شماره سوم، 110-128.
4
- ارسطو. (بیتا). سیاست. ترجمه احمد آرام، بیجا، بینا.
5
- ابن طاووس، علی بن موسی. (1412). کشف المحجة. تحقیق محمد حسّون. قم: مکتب الاعلام الاسلامی.
6
- ابن ابیالحدید، عزالدین عبدالحمید بن هبةالله. (1378ق). شرح نهجالبلاغه. تحقیق: محمد ابوالفضل ابراهیم. ج. 20. مصر: داراحیاء العربیه الطبعة الاولی.
7
- ابن قتیبه الدینوری، ابومحمد عبداله بن مسلم. (1388ق). الامامة و السیاسة. ج. 1. مصر: مکتبة الحلبی.
8
- ابناثیر، عزالدین ابوالحسن علیبن المعروف. (1385ق). الکامل فی التاریخ. ج. 4. بیروت: دار صادر.
9
- امینی، علیاکبر و دشتی، فرزانه. (1391). «پیامدها و دستاوردهای حکومت علی(ع)». پژوهشنامه علوی. سال سوم، شماره اول، 45-23.
10
- بخشایش اردستانی، احمد و دشتی، فرزانه. (1392). «مردمسالاری در حکومت امام علی(ع)». پژوهشنامه علوی، سال چهارم، شماره دوم، 68-39.
11
- بهداروند، محمدمهدی. (1380). «جایگاه مردم در حکومت دینی». حکومت اسلامی، سال ششم، شماره 19، 213-200.
12
- ثواقب، جهانبخش. (1391). «مبانی و شاخصههای حکومت علوی». پژوهشنامۀ علوی. سال سوم، شماره دوم، 25-1.
13
- جعفریان، رسول. (1387). تاریخ و سیره سیاسی امیرمومنان علی بن ابی طالب. قم: مؤسسه فرهنگی و اطلاعرسانی تبیان.
14
- حاجیخانی، علی و جلیلیان، سعید. (1397). «روش مقابله با جداییطلبان در نهجالبلاغه با محوریت رویکرد تقابلی امام علی (ع) با اقدامات معاویه»، فصلنامه پژوهشنامه نهجالبلاغه، سال ششم، شماره 23، 58-39.
15
- خوانساری، جمالالدین محمد. (1360). شرح غررالحکم و دررالکلم. با مقدمه و تصحیح و تعلیق میرجلالالدین حسینی ارموی. ج. 6. تهران: دانشگاه تهران.
16
- دلشادتهرانی، مصطفی. (1380). دولت آفتاب. اندیشۀ سیاسی و سیرۀ حکومتی علی(ع). تهران: دریا.
17
- -----------------. (1394). در اندیشه امام علی(ع) به دست گرفتن حکومت با زور، ظلم است. مورخ 28/10/1394. آخرین بازدید: http://delshadtehrani.ir/1/13/2019
18
- طبری، محمدبن جریر. (1375). تاریخ الطبری. ترجمه ابو القاسم پاینده. چاپ پنجم. تهران: انتشارات اساطیر.
19
- سبحانی، جعفر. (1362). مبانی حکومت اسلامی. ترجمه ابوالفضل موحد. اصفهان: کتابخانه امیرالمؤمنین(ع).
20
- شاکری، محمدرضا. (1384). علی(ع) در اوج سیاست. تهران: ایدون.
21
- شهیدی، سیدجعفر. (1368). ترجمه نهجالبلاعه. تهران: سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی.
22
- صدقی، محمد. (1380). «نقش مردم در حکومت از دید نهجالبلاغه». ماهنامۀ پاسدار اسلام. شماره 234. قابل دسترس در:
23
http://www.pasdareeslam.ir/volume_4113.html
24
- فیضالاسلام، سید علیالنقی. (1377). ترجمه و شرح نهجالبلاغه. تهران: انتشارات فیضالاسلام.
25
- کوهن، کارل. (1373). دموکراسی. ترجمه فریبرز مجیدی. تهران: خوارزمی.
26
- محدث نوری، میرزاحسین. (1360). مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، تحقیق موسسه آل البیت علیهم سلم لاحیآ التراث، ج 17. قم: موسسه آلبیت(ع).
27
- محسنی، علی. (1384). «امام علی(ع) و رویکرد مردمی به مقوله حکومت و خاستگاه آن». دانش سیاسی. شماره1، 158ـ129.
28
- المحمودی، محمدباقر. (1385ق). نهجالسعادةفی مستدرک نهجالبلاغه. ج. 5. بیروت: موسسة التضامن الفکری.
29
- مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی. (1386). بحارالانوار. ج. 23 و 76. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
30
- ورعی، سید جواد. (1383). «ماهیت حکومت اسلامی». فصلنامه حکومت اسلامی، سال نهم، شماره اول، 81-61.
31
- ورعى، سید جواد. (1387). «نقش مردم در مشروعیت حاکمیت». حکومت اسلامى. سال سیزدهم، شماره نهم، 168-141.
32
- الهروی، ابوعبید القاسم بنیسلام. (1408ق). الاموال. تحقیق و تعلیق: محمدخلیل هراس، الطبعة الثانیه. بیروت: دارالفکر.
33
- الهلالی، سلیم بن قیس. (1416ق). اسرار آل محمد علیهم السلام. ترجمه و تحقیق: محمدباقر انصاری زنجانی خوینی و محمودرضا افتخارزاده. قم: الهادی.
34
- یعقوبی، ابوالقاسم؛ عروتیموفق، اکبر و فتحی، فتانه. (1397). «سبکهای مدیریت در نهجالبلاغه»، فصلنامه پژوهشنامه نهجالبلاغه، سال ششم، شماره 21، 76-57.
35
- Ann Lambton, K. S. and Lewis, B. (1977). The Cambridge History of Islam. vol. 1. Cambridge: Cambridge University Press.
36
- Dakake, M. M. (2008). The Charismatic Community: Shi'ite Identity in Early Islam. SUNY Press, 2008.
37
- Dowrkin, R. (2000). Taking Rights Seriously. London: Duckworth.
38
- Madelung. W. (1997). The Succession to Muhammad: A Study of the Early Caliphate. Cambridge University Press.
39
- Nasr, S. H., Dabashi, H. and Nasr, S. V. R. (1989). Expectation of the Millennium: Shiʻism in History. SUNY Press.
40
ORIGINAL_ARTICLE
واکاوی مقولۀ آگاهیبخشی در نامههای امام علی(ع) به مردم براساس روش تحلیل محتوای کیفی
آگاهیبخشی بهعنوان یکی از کارکردهای مهم و اساسی رسانهها، ازجمله روشهای تربیتی اسلام برای تحقق عدالت اجتماعی است که تبیین آن با استفاده از روشهای متنکاوی علمی و بر اساس اسناد معتبری چون مکاتبات امام علی(ع) میتواند راهگشای فهم عمیق در آن باشد. مقالۀ حاضر با روش تحلیل محتوای کیفی با استفاده از نرمافزار MAXQDA به تحلیل و واکاوی مقولۀ آگاهیبخشی پرداخته است. یافتههای پژوهش حاکی از آن است که با توجه به بسامد بالای مضامین در مقولة آگاهیبخشی در مقایسه با دیگر مقولههای مطرح در نامههای امام به مردم، حضرت در میان روشهای تربیتی برای تحقق عدالت اجتماعی بالاترین میزان توجه را به روش آگاهیبخشی داشتهاند. مقولة آگاهیبخشی در این نامهها شامل سه زیرمقوله است که این زیرمقولهها عبارتند از: روشنگری در خصوص ولایت و امامت، افشاگری سیاسی در خصوص مخالفان و دشمنان و تبیین سبک زندگی پرهیزگاران. با توجه به اختصاص 87.77 درصد از مضامین به دو زیرمقولة روشنگری و افشاگری سیاسی میتوان به این نکته دست یافت که اولویت حضرت در آگاهیبخشی به مردم، اعتلای بینش سیاسی آنان بوده است. بررسی کاربرد عبارات در هر بافت، بسامد مضامین، تشبیهها و استعارهها، قیود تأکیدی، اطناب و ایجاز و... لایههای پنهان معنایی هر بافت از کلام حضرت را بیشتر آشکار نموده است و بدینترتیب با تمرکز بر لایههای پنهان معنایی، اولویتها و تاکتیکهای حضرت در آگاهیبخشی به مردم و موضعگیریهای ایشان در خصوص وقایع بیشتر نمایان گردیده است.
https://nab.basu.ac.ir/article_2823_6f60df32ec74223f5f18cbacb23a38e5.pdf
2019-08-23
89
107
10.22084/nahj.2019.15401.1987
آگاهیبخشی
نامههای امام علی(ع)
تحلیل محتوای کیفی
نهجالبلاغه
زینب
نریمانی
narimani14@chmail.ir
1
دانشآموخته دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه تهران
AUTHOR
علی باقر
طاهری نیا
btaheriniya@ut.ac.ir
2
استاد گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
- ابرهیمزاده، نبیالله. (1381). «جایگاه و نقش سازنده ولایت». مجله حکومت اسلامی، شماره 24، 210-232.
1
- ابراهیمزاده آملی، عبدالله. (1388). «ولایتمداری و بصیرت دینی». مجله حصون، شماره 22، 16-35.
2
- ابوالمعالی الحسینی، خدیجه. (1392). «تحلیل کیفی متن: استقرا، قیاس». مجله علوم تربیتی از دیدگاه اسلام، شماره 1، 85-104.
3
- اشتراوش، آنسلم و کوربین، جولیت. (1390). مبانی پژوهش کیفی، متون و مراحل تولید نظریه زمینهای. مترجم: ابراهیم افشار. تهران: نشر نی.
4
- بحرانی، میثم بن علی بن میثم. ( 1427ق). شرح نهجالبلاغه. قم: انوارالهدی.
5
- بشریمنال، خالد. (2016). «حرف الراء» . http://www.bayanelislam.netآخرین بازنگری 10/10/1396.
6
- تبریزی، منصوره. (1390). «تحلیل محتوای کیفی از منظر رویکردهای قیاسی و استقرایی». فصلنامه علمی پژوهشی علوم اجتماعی (دانشگاه علامه طباطبائی)، شماره 64، 105-138.
7
- تمیمیآمدی، عبدالواحد. (1366). تصنیف غررالحکم و دررالکلم. قم: دفتر تبلیغات.
8
- تورن، کریسین. (1373). بهسوی علم آگاهی. مترجم: الهه رضوی. تهران: ناشر مترجم.
9
- حاتمی، محمدرضا. (1384). «بررسی و نقد مبانی مشروعیت حکومت از دیدگاه اهل سنت». دانش سیاسی، شماره 1، 67-101.
10
- محمودی، محمدباقر. (1376). نهجالسعاده فی مستدرک نهجالبلاغه.تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
11
- مکارم شیرازی، ناصر. (1378). پیام امام امیرالمؤمنین (ع)، شرحی تازه و جامع بر نهجالبلاغه، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
12
- مکارم شیرازی، ناصر. (1386). پنجاه درس اصول عقائد برای جوانان. چاپ هجدهم. قم: انتشارات نسل جوان.
13
- منصورنژاد، محمد. (1390). «رسانه و آگاهیبخشی با الهام از نهجالبلاغه». مجله بازتاب اندیشه، شماره 117، 103-140.-
14
- مهرداد، ندا، سیده فاطمه حقدوستاسکویی و نعیمه سیدفاطمی. (1395). تحلیل محتوای کیفی. چاپ دوم. تهران: بشری مرکز نشر علوم پزشکی.
15
- نریمانی، زینب. (1397). تحلیل محتوای کیفی نامههای حکومتی امام علی(ع). راهنما: علیباقر طاهرینیا. دانشگاه تهران.
16
- ولائی، عیسی. (1377). مبانی سیاست در اسلام. تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
17
- یوسفزادة وفایی، اصغر؛ رهنمایی، سیداحمد. (1394). «روشهای تربیتی اسلام در تحقق عدالت اجتماعی». مجله معرفت، شماره 25، 77-92.
18
- Hsieh, H. F. & Shannon, S. E. (2005). “Three approaches to qualitative content analysis”. Qualitative health research, 15(9), 1277-1288.
19
ORIGINAL_ARTICLE
همپایگی تشبیهات در خطبههای نهجالبلاغه
تشبیه یکی از زیباترین فنون بیان است که نمود فراوانی در خطبههای نهجالبلاغه دارد و در راستای سهولت درک معنا و اقناع مخاطب بهکار میرود. یکی از ویژگیهای سبکی تشبیهات خطبهها، استفاده فراوان از ساختهای همپایه است، همپایگی از زیرشاخههای لایه نحوی سبکشناسی است و در ساختهایی رخ میدهد که دو یا چند واژه، گروه و یا جملهواره با حروف ربط همپایهساز به یکدیگر مربوط شوند و در یک وظیفۀ دستوری قرار گیرند. حدود نیمی از تشبیهات خطبهها در ساختهای همپایه پدیدار شدهاند که برخی از آنها تشبیهات متوالی و برخی دیگر مشبهبه تشبیهات جمع هستند. این ساختها با اشکال و اهداف گوناگون در ساختهای دوسازهای، سهسازهای، چهار سازهای و زنجیرهای بهکار رفتهاند که در پیامرسانی تشببیهات و انتقال معنا به مخاطب، نقش بهسزایی دارند. پژوهش حاضر بر آن است تا با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی ساختهای همپایه در تشبیهات خطبههای نهجالبلاغه بپردازد و تأثیر همپایگی را در انتقال پیام و اندیشه مورد نظر امام(ع) بیان دارد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که حرف ربط همپایگی تشبیهات در اکثر موارد حرف «واو» است و میان سازهها رابطههایی نظیر ترادف، تضاد، افزایش، تسویه و نفی وجود دارد. همپایگی نحوی نقش بهسزایی در همپایگی آوایی و موسیقایی کردن تشبیهات دارد. صنایع بدیعی ازجمله سجع، جناس، تضاد، تقابل و... در میان سازههای همپایه بهچشم میخورد که میتوان گفت همپایگی بلاغی تشبیهات با همپایگی نحوی و آوایی پیوند خورده است.
https://nab.basu.ac.ir/article_2824_44bb616ed25a98f85c017323a8a78f9f.pdf
2019-08-23
109
126
10.22084/nahj.2019.17711.2164
امام علی(ع)
تشبیهات
خطبههای نهجالبلاغه
ساخت همپایه
سازه
زهرا
راه چمنی
zahrarahchamani@gmail.com
1
دانشآموخته دکترای زبان و ادبیات عربی، دانشگاه فردوسی، مشهد
AUTHOR
مرضیه
آباد
mabad@ferdowsi.um.ac.ir
2
دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه فردوسی، مشهد
LEAD_AUTHOR
- القرآن الکریم.
1
- انصاریان، حسین. (1379). ترجمه نهجالبلاغه. تهران: انتشارات پیام آزادی.
2
- باقلانی، ابوبکر. (1954). إعجاز القرآن، تصحیح أحمد صقر، مصر: دارالمعارف.
3
- تفتازانی، سعدالدین. (1392). شرح مختصر، قم: دارالحکمة.
4
- الجرجانی، عبدالقاهر. (1991). أسرار البلاغة، الطبعة الأولی، القاهرة: مطبعة المدنی.
5
- الجندی، علی. (1952). فن التشبیه، الطبعة الأولی، مصر: مطبعة نهضة مصر.
6
- العسکری، ابوهلال الحسن بن عبدالله بن سهل. (1952). الصناعتین، تحقیق علی محمد البجاوی و محمد ابراهیم أبوالفضل، الطبعة الأولی، دار إحیاء الکتب العربیة.
7
- غلامعلیزاده، خسرو. (1377). ساخت زبان فارسی، چاپ دوم. تهران: احیاء کتاب.
8
- فاضلی، محمد. (1388 ش). دراسة و نقد فی مسائل بلاغیة هامة، مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد؛ تهران: سازمان مطالعة و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت).
9
- فالک، جولیا. (1377). زبانشناسی و زبان، بررسی مفاهیم بنیادی زبانشناسی، ترجمه خسرو غلامعلی زاده، مشهد: آستان قدس رضوی.
10
- فتوحی، محمود. (1391). سبکشناسی نظریهها، رویکردها و روشها. تهران: انتشارات سخن.
11
- فرشیدورد، خسرو. (1382). دستور مفصل امروز بر پایه زبانشناسی جدید. تهران: سخن.
12
- قائمی، مرتضی و صاعدانور، فائزه. (1394). «ساختهای همپایه در جزء سیام قرآن کریم». دوفصلنامه پژوهشهای قرآنی در ادبیات، شماره 3، 65-92.
13
- مشکوهالدینی، مهدی. (1370). دستور زبان فارسی بر پایه نظریه گشتاری، ویرایش دوم، مشهد: دانشگاه فردوسی.
14
- مفتاح، محمد. (1996). التشابه و الاختلاف، نحو منهاجیة شمولیة، الدار البیضاء.
15
- موسوی، سید عباس. (1376). شرح نهجالبلاغه، بیروت: دارالرسول الاکرم- دارالمحجة البیضاء.
16
- هدارة، محمد مصطفی. (1990).فی النقد الحدیث، الطبعة الأولی،بیروت: دارالکتب.
17